Tuyến ĐT495B nằm trong dự án đầu tư xây dựng tuyến đường kết nối từ quốc lộ (QL)1A (Thanh Liêm) giao với đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình bằng nút giao Liêm Sơn đi qua huyện Bình Lục giao với QL 21A; QL21B, đường nối hai cao tốc Hà Nội - Hải Phòng và Hà Nội - Ninh Bình; kết nối hai di tích quốc gia đặc biệt là đền Trần Thương (Hà Nam) với Khu di tích lịch sử - văn hóa đền Trần (Nam Định), là dự án xây dựng tuyến đường kết nối liên vùng theo quy mô đường cấp III đồng bằng với kết cấu mặt đường bê tông nhựa, chiều dài 46,55 km.
Về công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) tại huyện Thanh Liêm thu hồi khoảng 6 ha đến ngày 5/10 đã bàn giao mặt bằng cho nhà thầu được 5,57 ha, trong đó đất do UBND xã quản lý là 2,4 ha. Đối với đất ở, đã kiểm kê 10/11 hộ ở các xã: Liêm Sơn, Liêm Túc và 6 hộ nhận kinh phí hỗ trợ di chuyển mồ mả. Tại huyện Bình Lục có 517 hộ ảnh hưởng, trong đó đất nông nghiệp 458 hộ, đất dân cư 59 hộ với diện tích đất nông nghiệp thu hồi 15,4 ha. Đến ngày 5/10/2023, UBND huyện đã phê duyệt phương án tại 4 xã (Hưng Công đạt 100%; Bối Cầu, Trung Lương, Ngọc Lũ đạt 95%) và chi trả 440/458 hộ với diện tích 14,6 ha. Về đất do UBND xã quản lý trên địa bàn huyện có khoảng 8,2 ha và đã hoàn thành thu hồi 3,1 ha bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư, diện tích còn lại đang kiểm đếm xây dựng phương án dự kiến phê duyệt giữa tháng 10/2023. Với diện tích đất ở được thu hồi khoảng 1,3 ha tổng số 59 hộ, đã kiểm đếm 39 hộ; riêng các công trình công cộng, đường điện ngành chức năng đang phối hợp với địa phương thông báo vị trí di chuyển. Đến nay toàn huyện đã bàn giao mặt bằng phục vụ xây dựng tuyến đường tổng chiều dài 4km/5km. Bình Lục phấn đấu hoàn thành công tác GPMB trong tháng 12/2023. Tại huyện Lý Nhân đoạn ĐT495B diện tích đất thu hồi khoảng 27,3 ha và huyện đã thực hiện chi trả tiền hỗ trợ cho các hộ ảnh hưởng đất nông nghiệp. Đối với đất trong khu dân cư, UBND huyện đã triển khai rà soát, kiểm đếm và đang lập phương án di chuyển công trình điện.
Nhà thầu thi công đang đẩy nhanh tiến độ xây dựng tuyến ĐT495B đoạn qua xã Bối Cầu, Bình Lục. Ảnh: Thống Thảo
Để bảo đảm quyền lợi của người dân ảnh hưởng bởi dự án tại các địa phương, UBND tỉnh đã bố trí quỹ đất xây dựng các khu tái định cư (TĐC). Theo đó, các huyện đã phê duyệt báo cáo kinh tế kỹ thuật đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật, tổ chức đánh giá hồ sơ dự thầu, xây dựng TĐC. Trong đó, huyện Thanh Liêm xây dựng một khu ở xã Liêm Túc; ở đây hiện đã triển khai đào bóc đất tầng mặt, thi công đắp nền đường K95, san lấp mặt bằng đạt 30% khối lượng. Tại huyện Bình Lục xây dựng 4 khu TĐC, trong đó 3 khu TĐC tại các xã: Bối Cầu, Trung Lương, Ngọc Lũ nhà thầu thi công triển khai đào bóc đất tầng mặt, thi công đắp nền đường K95, san lấp mặt bằng đạt 82%. Riêng vị trí TĐC xã Tiêu Động - La Sơn chưa phê duyệt Quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500. Tại huyện Lý Nhân xây dựng 4 Khu TĐC ở các xã: Hòa Hậu, Nhân Nghĩa, Trần Hưng Đạo, Tiến Thắng và đang thực hiện kế hoạch di chuyển Trường Mầm non Trần Hưng Đạo; xây dựng nghĩa trang mới ở xã Nhân Nghĩa. Hiện, các dự án đã lựa chọn xong nhà thầu tư vấn, tổ chức lập, trình thẩm định thiết kế và dự toán. Công tác GPMB ở những vị trí TĐC đã hoàn thành kiểm kê và tổ chức công khai phương án hộ ảnh hưởng song ở Lý Nhân đang chờ kinh phí xây dựng hạ tầng các khu TĐC.
Nhờ giải quyết kịp thời một số tồn tại trên tuyến ĐT495B ở giai đoạn 1 và sớm bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư giúp nhà thầu đẩy mạnh tiến độ thi công. Đến nay, đoạn từ QL1A (Thanh Liêm) - ĐT491 đã đúc bó vỉa đoạn từ Km0-Km0+200; đào đất, trải vải, đắp cát, đào khuôn tuyến chính đoạn từ Km18+500 - Km18+800 (Nút giao QL21B). Nút giao Liêm Sơn; cầu vượt đường sắt, QL21 - Cường Thịnh Thi đã thi công nền đường tuyến chính qua nút giao Liêm Sơn đoạn từ Km7+600 - Km7+960; nhánh ra vào trạm thu phí 2 bên phía Đông và Tây; cầu vượt đường sắt và QL21A. Với đoạn từ Km18+800- Km29+226 (từ QL21B đến ĐT491) - Đại Phong đào đất được 6,43/9,526km; rải vải, đắp cát K90 đạt 4,65/9,526km; đúc cọc bê tông cốt thép 40x40cm được hơn 2,2 km. Hiện nay, trên tuyến ĐT495B nhà thầu thi công đang tập trung xây dựng các hạng mục đáp ứng yêu cầu về tiến độ.
Theo đánh giá của Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh (chủ đầu tư) về GPMB tại hai huyện Lý Nhân và Bình Lục đang vướng mắc do các hộ thầu khoán trên đất UBND xã và đất đa canh; một số vị trí đất nông nghiệp đã GPMB nhưng lối vào thi công tiếp giáp các khu dân cư, đất đa canh chưa bàn giao mặt bằng ảnh hưởng quá trình thi công. Tiến độ triển khai các dự án tái định cư chậm, đặc biệt trên địa bàn huyện Lý Nhân. Bên cạnh đó, một số vị trí đất chủ hộ chưa làm thủ tục phân chia di sản thừa kế; trường hợp tự ý chuyển đổi từ đất trồng lúa sang sản xuất đa canh, hộ nằm trong vùng đa canh, vùng chuyển đổi cây trồng chưa có hướng dẫn, quy định cụ thể để thực hiện thu hồi đất. Do đó, UBND tỉnh yêu cầu các địa phương đề xuất với cơ quan chuyên môn của tỉnh có phương án giải quyết tồn tại góp phần đẩy nhanh tiến độ thi công tuyến ĐT495B trên địa bàn.
Phùng Thống