Xã Ngọc Lũ (Bình Lục) trước đây luôn được coi là “điểm nóng” về tội phạm, TNMT. Nguyên nhân được xác định, do có đông người dân Ngọc Lũ đi làm xa trở về, tệ nạn xã hội (TNXH) từ nơi khác cũng theo đó tràn về khiến tình hình an ninh trật tự (ANTT) trên địa bàn xã diễn biến phức tạp, nhất là tội phạm và TNMT. Theo thống kê của ngành chức năng, thời kỳ cao điểm, xã Ngọc Lũ có hơn 100 người sử dụng ma túy, hàng chục người chết do có HIV/AIDS hoặc sốc vì tiêm chích ma túy. Lực lượng chức năng đã bắt hàng chục vụ với hàng chục đối tượng phạm tội mua bán, tàng trữ, sử dụng trái phép chất ma túy. Trước tình hình đó, để bảo đảm trật tự an toàn xã hội và thực hiện có hiệu quả công tác phòng, chống ma túy trên địa bàn, năm 2018, UBND xã Ngọc Lũ triển khai xây dựng mô hình “Dòng họ không có tội phạm và TNMT” với sự tham gia của 68 dòng họ trên địa bàn. Qua 5 năm triển khai thực hiện (2018-2022), mô hình đã phát huy hiệu quả, huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và nhân dân tham gia phòng, chống tội phạm, TNMT. Tổ chức cho 100% hộ dân, đoàn thể quần chúng, học sinh các trường ký cam kết thực hiện tốt mô hình “Dòng họ không có tội phạm, TNMT”. Duy trì, củng cố 6 hòm thư tố giác tội phạm tại khu dân cư, 2 hòm thư giúp bạn trong trường học, công khai số điện thoại đường dây nóng của công an xã, qua đó quần chúng nhân dân cung cấp hơn 200 nguồn tin về ANTT, giúp lực lượng công an điều tra, khám phá trên 60 vụ phạm pháp hình sự, ma túy, bắt 64 đối tượng liên quan đến mua bán, vận chuyển, sử dụng trái phép chất ma túy, góp phần bảo đảm ANTT trên địa bàn.
Thiếu tá Phạm Đức Sinh, Phó Trưởng Công an xã Ngọc Lũ cho biết: Mô hình “Dòng họ không có tội phạm, TNMT” đã góp phần nâng cao việc “tự phòng, tự bảo vệ” của mỗi dòng họ, gia đình trong việc giáo dục con em tránh xa TNMT; tích cực tham gia tố giác tội phạm, TNMT. Bằng nguồn tin của quần chúng nhân dân, từ năm 2022 đến nay, lực lượng công an xã đã đấu tranh, triệt xóa 14 vụ, bắt 18 đối tượng liên quan đến mua bán, vận chuyển, sử dụng trái phép chất ma túy, góp phần bảo đảm ANTT trên địa bàn.
Xã Đại Cương (Kim Bảng) trước đây cũng được coi là “điểm nóng” về tội phạm và TNMT. Theo thống kê của công an xã, năm 2022 toàn xã có 177 đối tượng có tiền án, trong đó có 117 đối tượng phạm tội về ma túy, 25 đối tượng nghiện, nghi nghiện đang có hồ sơ kiểm soát và có trên 30 đối tượng chưa có hồ sơ kiểm soát. Trước tình hình đó, năm 2017, Công an xã Đại Cương đã tham mưu với Đảng ủy, UBND xã triển khai mô hình “CLB phòng, chống ma túy”. Để mô hình hoạt động hiệu quả, thiết thực, công an xã đã phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể tổ chức cho 100% hộ dân trên địa bàn ký cam kết không mua, bán, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng trái phép chất ma túy; tổ chức tuyên truyền, phổ biến về tác hại của ma túy, tình hình tội phạm, thủ đoạn hoạt động của tội phạm ma túy; thiết lập các hòm thư tố giác tội phạm tại các khu dân cư; tăng cường tuần tra, kiểm tra khép kín, đấu tranh có hiệu quả đối với tội phạm và TNMT trên địa bàn, đặc biệt là vùng giáp ranh. Nhờ đó, đến nay tình hình tội phạm, TNMT trên địa bàn xã cơ bản ổn định. Từ năm 2022 đến nay, lực lượng công an xã đã đấu tranh, triệt xóa 5 vụ, 8 đối tượng liên quan đến tội phạm, TNMT trên địa bàn.
Trung tá Lại Trí Dũng, Trưởng Công an xã Đại Cương cho biết: Trước đây, xã Đại Cương được xác định là điểm nóng về tội phạm và TNMT, đặc biệt trên địa bàn xã có nhiều tụ điểm phức tạp về ma túy, có những đường dây vận chuyển ma túy về địa bàn tiêu thụ. Tuy nhiên, từ khi xây dựng mô hình “CLB phòng, chống ma túy”, với nhiều nguồn tin giá trị của người dân cung cấp cùng sự đấu tranh quyết liệt của lực lượng công an xã, đến nay, tình hình tội phạm, TNMT trên địa bàn cơ bản được kiềm chế, tình hình ANTT cơ bản ổn định.
Xác định công tác tuyên truyền có vai trò hết sức quan trọng đối với công tác phòng, chống tội phạm và TNMT, thời gian qua, lực lượng cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đã chủ động nắm chắc tình hình từ xa, từ sớm, tích cực tham mưu với Đảng ủy, Ban Giám đốc Công an tỉnh, Ban Chỉ đạo phòng, chống tội phạm, TNXH và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ tỉnh, các huyện, thị xã, thành phố đề ra nhiều chủ trương, giải pháp phù hợp trong lãnh đạo, tổ chức thực hiện những biện pháp phòng ngừa, đấu tranh tội phạm, TNMT. Đồng thời, phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể đẩy mạnh tuyên truyền Luật Phòng chống ma túy, tác hại của ma túy đến các gia đình, dòng họ, trường học, cơ quan, doanh nghiệp, địa bàn dân cư. Xây dựng nhiều mô hình, câu lạc bộ phòng, chống ma túy ở các địa bàn trọng điểm gắn với thực hiện Đề án “Xây dựng xã, phường, thị trấn, cơ quan, đơn vị không có tội phạm và người nghiện ma túy”; phong trào “Xây dựng thôn, xóm, tổ dân phố, xã, phường, thị trấn, cơ quan, doanh nghiệp, trường học không có tội phạm, TNMT”.
Kết quả, từ năm 2022 đến nay, Phòng cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Công an tỉnh đã phối hợp tổ chức 80 buổi tuyên truyền phòng, chống ma túy cho công nhân viên chức, người lao động, nhân dân và học sinh trên địa bàn tỉnh với sự tham gia của trên 15 nghìn lượt người; phối hợp tổ chức tuyên truyền lưu động 28 lượt tại địa bàn các xã, phường, thị trấn; phối hợp xây dựng và duy trì có hiệu quả 18 mô hình “Dòng họ không có tội phạm, TNMT”, 12 mô hình “Xã, phường, thị trấn không có tội phạm, TNMT”, 28 mô hình “CLB phòng, chống ma túy” tại 52 xã, phường, thị trấn trên địa bàn; triển khai mô hình “Xã 3 không với ma túy” tại xã Ngọc Lũ (Bình Lục); triển khai mô hình “Dân vận khéo trong công tác tuyên truyền, vận động nhân dân tích cực tham gia phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả với tội phạm, TNMT” được Bộ Công an biểu dương toàn quốc năm 2022…
Cùng với các biện pháp phòng ngừa, Công an tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện quyết liệt, toàn diện công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm về ma túy, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, vừa cấp bách, vừa thường xuyên, lâu dài. Tổ chức thực hiện có hiệu quả công tác nghiệp vụ cơ bản; chủ động phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm ma túy trên các tuyến, địa bàn trọng điểm. Tiến hành rà soát, lên danh sách đưa các đối tượng có khả năng, điều kiện phạm tội, đối tượng có biểu hiện nghi vấn hoạt động phạm tội về ma túy vào diện quản lý nghiệp vụ. Tăng cường phối hợp tuần tra, kiểm soát; đồng thời nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý lưu trú, quản lý ngành nghề kinh doanh có điều kiện về ANTT. Tham mưu, phối hợp tổ chức cho 100% chủ các cơ sở kinh doanh có điều kiện về ANTT trên địa bàn ký cam kết chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật trong hoạt động kinh doanh, đặc biệt là chủ các khách sạn, nhà nghỉ, quán karaoke; tổ chức kiểm tra hoạt động của các cơ sở kinh doanh có điều kiện về ANTT để kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.
Triển khai các đợt cao điểm tập trung triệt xóa các điểm, tụ điểm, các đường dây, ổ nhóm, đối tượng mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy, nhất là các đối tượng ở tỉnh ngoài vào địa bàn hoạt động. Áp dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ để chủ động phòng ngừa, phát hiện, điều tra khám phá, triệt xóa các đường dây, điểm phức tạp về ma túy; kiên quyết không để hình thành các điểm, tụ điểm, địa bàn phức tạp mới gây bức xúc trong nhân dân. Kết quả, năm 2022, lực lượng cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Công an tỉnh đã điều tra khám phá 319 vụ, bắt 584 đối tượng mua bán, vận chuyển, tàng trữ, tổ chức, chứa chấp, sử dụng trái phép chất ma túy (vượt 27,6% chỉ tiêu). Tang vật thu giữ 2,177 kg hêrôin, 2,705kg và 6.875 viên ma túy tổng hợp và nhiều tang vật có liên quan; trong đó 31 vụ, 226 đối tượng tàng trữ, tổ chức sử dụng, sử dụng trái phép chất ma túy trong các cơ sở kinh doanh karaoke, khách sạn, nhà nghỉ. Đã khởi tố 293 vụ, 404 bị can, xử lý hành chính 26 vụ, 180 đối tượng. 6 tháng đầu năm 2023, lực lượng cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Công an tỉnh đã điều tra, khám phá 115 vụ, 240 đối tượng mua bán, vận chuyển, tàng trữ, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy (giảm 25 vụ, 27 đối tượng so với cùng kỳ). Trong đó, đã đấu tranh triệt phá 5 đường dây vận chuyển trái phép chất ma túy từ các tỉnh về Hà Nam và đưa đi các địa phương lân cận tiêu thụ. Tang vật thu giữ trên 12kg ma túy tổng hợp, trên 60 nghìn viên ma túy tổng hợp, trên 3 bánh hêrôin; 2 khẩu súng, 54 viên đạn và nhiều vật chứng có liên quan. Qua đó đã góp phần kiềm chế sự gia tăng của tội phạm, TNMT trên địa bàn, được cấp ủy, chính quyền và nhân dân ghi nhận, đánh giá cao.
Điển hình, ngày 4/1/2022, Đội cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an thành phố Phủ Lý bắt quả tang đối tượng Dương Thị Thúy (sinh năm 1988, trú tại phường Thanh Châu, thành phố Phủ Lý) về hành vi buôn bán trái phép chất ma túy. Qua công tác nắm tình hình và các biện pháp nghiệp vụ, lực lượng công an đã bắt quả tang đối tượng Thúy đang bán ma túy cho hai đối tượng nghiện khác tại nhà riêng. Tại hiện trường, cơ quan công an thu giữ 02 viên ma tuý ngựa, 01 túi ma túy đá. Khám xét khẩn cấp nhà ở của đối tượng Thúy, công an thu giữ thêm 160 viên ma túy ngựa, 06 túi ma túy đá, 01 khẩu súng bắn đạn hoa cải, 4 viên đạn, 01 áo giáp chống đạn, 01 cân tiểu ly và một số vật chứng có liên quan.
Ngày 4/6/2022, Phòng cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Công an tỉnh triệt phá thành công chuyên án đấu tranh với điểm về mua bán trái phép chất ma túy, bắt đối tượng Vũ Xuân Trường (sinh năm 1983, trú tại Tổ dân phố Nguyễn Hữu Tiến, phường Đồng Văn, thị xã Duy Tiên) đang có hành vi bán trái phép chất ma túy tại nhà ở của đối tượng. Tại hiện trường và qua khám xét, cơ quan Công an thu giữ 1.774 viên ma túy tổng hợp, 9 túi ma túy tổng hợp dạng đá và Ketamin; hơn 50 triệu đồng; 1 xe máy, 1 điện thoại và nhiều tang vật có liên quan đến việc sử dụng trái phép chất ma túy.
Mặc dù công tác phòng, chống tội phạm liên quan đến ma túy thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần kiềm chế đáng kể sự gia tăng của loại tội phạm này, song trên thực tế, việc thực hiện công tác phòng, chống ma túy trên địa bàn tỉnh còn một số hạn chế. Đáng chú ý, công tác quản lý người nghiện ma túy còn gặp nhiều khó khăn; nhất là việc quản lý, giáo dục của gia đình, nhà trường và xã hội chưa chặt chẽ và thiếu đồng bộ, mối quan hệ tình cảm trong gia đình, người thân, xã hội đang bị nhiều yếu tố tiêu cực của xã hội tác động dẫn đến một bộ phận thanh, thiếu niên dễ bị sa ngã vào TNXH nói chung và ma túy nói riêng. Bên cạnh đó, công tác giúp đỡ người nghiện sau cai, người nghiện ma túy tại gia đình, cộng đồng có nơi chưa được quan tâm, vẫn còn tư tưởng kỳ thị, xa lánh người nghiện; hoạt động tư vấn, giới thiệu việc làm cho người nghiện sau cai đạt hiệu quả thấp. Vì vậy, để công tác đấu tranh, phòng, chống tội phạm về ma túy thực sự đạt hiệu quả thiết thực, rất cần các giải pháp đồng bộ, hữu hiệu từ các cấp, ngành và toàn xã hội, nhất là sự phối hợp chặt chẽ giữa các biện pháp kinh tế, giáo dục để giải quyết từ gốc rễ các nguyên nhân, điều kiện phát sinh tội phạm, TNMT.
Theo thống kê từ ngành chức năng, tính đến ngày 14/6/2023, trên địa bàn tỉnh có trên 1 nghìn người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý, trong đó có 642 người nghiện đang làm ăn, sinh sống ngoài xã hội, trên 400 người sử dụng trái phép chất ma túy, 316 người đang điều trị cai nghiện ma túy bằng thuốc Methadone, 118 người cai nghiện tại các trung tâm phục hồi chức năng tâm thần và điều trị nghiện ma túy. Thành phần người nghiện ma túy đa dạng, tập trung ở nhóm người có trình độ văn hóa thấp, đối tượng có tiền án, tiền sự, không có nghề nghiệp hoặc nghề nghiệp không ổn định, đại đa số không tham gia sinh hoạt các tổ chức đoàn thể. Theo dự báo, tình hình tội phạm và TNMT sẽ còn diễn biến phức tạp. Người nghiện ma túy ở Việt Nam nói chung và tỉnh ta nói riêng có chiều hướng tiếp tục gia tăng, chưa có xu hướng giảm. Bên cạnh đó, điều kiện cơ sở vật chất, kinh phí cho các cơ sở cai nghiện bắt buộc còn nhiều hạn chế, điều trị cai nghiện ma túy bằng Methadone chưa đạt kết quả cao. Trong khi đó, tình hình hoạt động tội phạm và TNMT trên địa bàn tỉnh vẫn còn diễn biến phức tạp, thủ đoạn ngày càng tinh vi hơn, số người nghiện tiếp tục tăng, tỷ lệ tái nghiện cao.
Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, nhất là Luật phòng, chống ma túy năm 2021, thiết nghĩ, thời gian tới, các cấp, ngành cần tiếp tục tham mưu với cấp ủy, chính quyền lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 36 – CT/TW của Bộ Chính trị về tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy; Quyết định số 1001/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược quốc gia phòng, chống và kiểm soát ma túy ở Việt Nam đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030 theo kế hoạch đã đề ra. Làm tốt công tác nắm, phân tích, dự báo tình hình, chủ động tham mưu, đề xuất với cấp ủy, chính quyền các cấp thực hiện các biện pháp đấu tranh phòng, chống ma túy trên địa bàn. Tích cực phối hợp với các ngành, đoàn thể, địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, vận động quần chúng nhân dân tham gia phòng, chống ma túy; chú trọng tuyên truyền cho các đối tượng thanh, thiếu niên, học sinh, sinh viên và những người dễ bị tổn thương bởi tội phạm và TNMT; đẩy mạnh các phong trào và nhân rộng các điển hình về phòng, chống tội phạm và TNMT trên địa bàn.
Phát huy tốt vai trò của cấp ủy, chính quyền cơ sở, mà nòng cốt là lực lượng công an xã trong công tác phòng, chống ma túy ngay từ cơ sở, nhất là công tác quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy. Công an tỉnh tiếp tục chỉ đạo công an các đơn vị, địa phương tiến hành rà soát, thống kê các điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy để xây dựng kế hoạch tổ chức đấu tranh triệt xóa; tăng cường quản lý chặt chẽ các cơ sở kinh doanh có điều kiện về ANTT, như: nhà hàng, nhà nghỉ, khách sạn, quán karaoke… để phòng ngừa và kịp thời phát hiện ngăn chặn tội phạm lợi dụng tổ chức mua bán và sử dụng trái phép chất ma túy. Đẩy mạnh công tác nghiệp vụ để chủ động nắm tình hình, phát hiện và triệt phá kịp thời các điểm, tụ điểm ma túy trên địa bàn toàn tỉnh, không để hình thành điểm, tụ điểm mới phức tạp về ma túy trên địa bàn… Phối hợp chặt chẽ với ngành kiểm sát, tòa án trong điều tra, truy tố, xét xử, xử lý tội phạm về ma túy. Tăng cường phối hợp trao đổi thông tin với các địa phương trong cả nước, nhất là các tỉnh trong khu vực, các địa bàn lân cận để chủ động phòng ngừa, phát hiện tội phạm về ma túy qua địa bàn.
Có thể khẳng định, công tác phòng, chống tội phạm, TNMT là nhiệm vụ hết sức quan trọng, đòi hỏi các cấp, các ngành, cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân trong tỉnh cần nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm, vào cuộc với tinh thần quyết tâm, quyết liệt, cùng với các lực lượng chức năng từng bước đẩy lùi, ngăn chặn tội phạm và TNMT trên địa bàn, góp phần bảo đảm ANTT, tạo điều kiện thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Nội dung: Trần Ích.
Thiết kế: Đức Anh.
www.baohanam.com.vn