Việc thu hồi đất phục vụ xây dựng các dự án trên địa bàn tỉnh ta những năm qua luôn được các cấp, ngành quan tâm, ưu tiên và bố trí nguồn vốn, quỹ đất hợp lý để hoàn thiện xây dựng hạ tầng khu tái định cư (TĐC), đất giãn dân đáp ứng yêu cầu của người dân. Công tác TĐC được thực hiện trước để các hộ dân có đất bị thu hồi sớm bàn giao đất cho dự án và xây dựng nhà ở ổn định cuộc sống. Cùng với đó, các địa phương tăng cường quản lý chặt chẽ quỹ đất bảo đảm việc giao đất đúng đối tượng, tiêu chuẩn và quy định. Tuy nhiên, hiện nay, tại một số khu TĐC đang phát sinh những tồn tại, vướng mắc cần tập trung tháo gỡ.
Thực tế, việc giao đất TĐC ở một số dự án trên địa bàn tỉnh ta thời gian qua gặp một số khó khăn, trước hết về công tác quy hoạch thiết kế đô thị (chia lô) còn nhiều bất cập; người dân không đồng thuận do diện tích hạn mức thấp. Theo quy định của UBND tỉnh, đối với hộ gia đình sinh sống tại xã diện tích lô tối thiểu là 60m2, thị trấn là 40m2 và kích thước cạnh tối thiểu là 4m. Bên cạnh đó, công tác đánh giá tác động môi trường của ngành chức năng tại một số dự án TĐC thời gian kéo dài; quá trình xin ý kiến thiết kế cơ sở, thẩm định phòng cháy chữa cháy còn nhiều hạn chế. Một số quy định về đường kính ống cấp nước, áp suất, lưu lượng nước cấp phục vụ phòng cháy chữa cháy trong khu TĐC không phù hợp với thực tế gây chậm chễ trong khâu thẩm định, phê duyệt dự án. Một số đồ án, quy hoạch phân khu đang điều chỉnh, cập nhật ảnh hưởng đến công tác lập quy hoạch. Ở xã Tiên Tân (thành phố Phủ Lý) và một số địa phương ở huyện Kim Bảng có dự án đã thu hồi đất nhưng đến nay chưa bố trí quỹ đất xây dựng TĐC.
Tại huyện Kim Bảng hiện có 2 dự án xây dựng tuyến đường kết nối vành đai 4 (đường trục kinh tế phía Nam kết nối quốc lộ (QL) 38 của thành phố Hà Nội) với đường vành đai 5 (theo quy hoạch vùng thủ đô) và dự án đầu tư cải tạo, nâng cấp QL21B. Trong đó, dự án đầu tư cải tạo, nâng cấp QL21B có chiều dài 5,26 km đến nay còn 0,04 km (539m2) của 6 hộ có đất thu hồi ở xã Tượng Lĩnh chưa bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư.
Ông Tạ Văn Hậu, Chủ tịch UBND xã Tượng Lĩnh cho biết: Công tác GPMB của dự án này được triển khai từ đầu năm 2022 nhưng đến nay vẫn chưa giao đất TĐC cho các hộ, làm ảnh hưởng đến việc thu hồi đất trên địa bàn. Do vậy, mong muốn ngành chức năng khẩn trương hoàn thiện hạ tầng khu TĐC, sớm thẩm định báo cáo kinh tế kỹ thuật và đề nghị chủ đầu tư (Sở Giao thông vận tải) có văn bản không thu hồi đất ở do diện tích đất thu hồi nhỏ không ảnh hưởng đến kết cấu đường giao thông.
Khu TĐC Quỳnh Chân, phường Lam Hạ, thành phố Phủ Lý công trình điện nằm án ngữ ngã ba đường ảnh hưởng an toàn giao thông và mỹ quan đô thị. Ảnh: Phùng Thắng
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh đang xây dựng một số công trình giao thông trọng điểm như: Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường kết nối từ QL1A giao với cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình; đường nối hai cao tốc Hà Nội - Hải Phòng và Hà Nội - Ninh Bình; đường kết nối hai di tích Quốc gia đặc biệt là đền Trần Thương (Hà Nam) với Khu di tích lịch sử - văn hóa đền Trần (Nam Định). UBND tỉnh đã bố trí vị trí đất xây dựng một khu TĐC ở xã Liêm Túc (Thanh Liêm) và 4 khu TĐC ở 3 xã: Bối Cầu, Trung Lương, Ngọc Lũ (Bình Lục); 4 khu TĐC ở 4 xã: Hòa Hậu, Nhân Nghĩa, Trần Hưng Đạo, Tiến Thắng (Lý Nhân). Hiện các địa phương đang tập trung GPMB và xây dựng khu TĐC. Riêng Xã Trần Hưng Đạo (Lý Nhân) mặc dù đã hoàn thiện việc xây dựng hạ tầng khu TĐC đồng bộ, thuận tiện giao thông nhưng đến nay các hộ chưa chấp thuận nhận đất do khu đất nằm gần với nghĩa trang. Vì vậy, hiện các cấp, ngành từ huyện đến cơ sở đang tiếp tục tuyên truyền, vận động để các gia đình nhận đất TĐC sớm bàn giao mặt bằng cho dự án.
Hiện tại, các cấp, ngành trên địa bàn thành phố Phủ Lý đang tập trung đẩy mạnh công tác GPMB dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu TĐC phục vụ GPMB các dự án ở phường Lam Hạ tại tổ dân phố Quang Ấm với tổng diện tích 8,4 ha, trong đó đất nông nghiệp là 6,9 ha của 164 hộ. Dự án thực hiện từ giữa năm 2022, theo kế hoạch tháng 7/2023 bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư. Song, đến nay việc thu hồi đất đang gặp nhiều khó khăn, mới có 16 hộ ở tổ dân phố Quang Ấm nhận tiền bồi thường, hỗ trợ. Theo chỉ đạo của UBND thành phố Phủ Lý, tới đây, sau khi tiếp tục tuyên truyền, vận động nếu các hộ cố tình không bàn giao đất để xây dựng khu TĐC, thành phố sẽ tổ chức cưỡng chế thu hồi đất theo quy định.
Để sớm hoàn thành việc xây dựng khu TĐC, các địa phương cần đẩy mạnh tuyên truyền về công tác bồi thường, hỗ trợ thu hồi đất ở một số dự án; đồng thời tập trung hoàn thiện đồng bộ các hạng mục hạ tầng kỹ thuật. Bên cạnh đó, tỉnh sớm phê duyệt, công bố quy hoạch phân khu đô thị trên địa bàn để làm cơ sở triển khai dự án TĐC và chỉ đạo ngành chức năng khẩn trương tháo gỡ những bất cập tại một số khu TĐC hiện nay.
Phùng Thống