Nâng cao chất lượng thẩm tra của các ban HĐND huyện Bình Lục

Thẩm tra là nhiệm vụ quan trọng của các ban HĐND huyện. Thẩm tra, đánh giá các báo cáo, tờ trình, đề án và dự thảo các nghị quyết nhằm xem xét tính chính xác, tính hợp lý, hợp pháp, tính khả thi của các vấn đề trong báo cáo của UBND huyện, các ngành tư pháp trình HĐND huyện. Đây là cơ sở giúp Thường trực HĐND, đại biểu HĐND huyện có thêm thông tin, thấy được những vấn đề cần tập trung gợi ý, thảo luận và quyết định, góp phần bảo đảm cho nghị quyết của HĐND huyện phát huy được tính hiệu lực, hiệu quả, đi vào cuộc sống.

Thời gian qua, công tác thẩm tra báo cáo, tờ trình, đề án,… của các ban HĐND huyện Bình Lục bảo đảm đúng quy định của pháp luật, hiệu quả; chất lượng báo cáo thẩm tra tại kỳ họp ngày càng được nâng lên, các báo cáo thẩm tra đã đánh giá, phân tích những mặt còn tồn tại, hạn chế, chỉ ra được những nguyên nhân và đề xuất, kiến nghị cụ thể, thể hiện được chính kiến và có tính phản biện cao.

Từ đầu nhiệm kỳ (2021-2026) đến nay, thực hiện quy định của pháp luật, các ban HĐND huyện đã tổ chức thẩm tra 108 dự thảo nghị quyết, báo cáo, tờ trình, đề án ở các lĩnh vực kinh tế - xã hội, tài chính - ngân sách, quốc phòng an ninh, xây dựng chính quyền địa phương... Hoạt động thẩm tra được thực hiện bảo đảm đúng quy định tại Điều 111 của Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 và từng bước đổi mới theo hướng chuyên sâu vào từng nội dung, lĩnh vực. Các ban HĐND huyện đã kết hợp giữa hoạt động khảo sát, giám sát, nắm tình hình, thu thập thông tin và nghiên cứu tài liệu để phục vụ công tác thẩm tra, hơn nữa giúp cho các thành viên của ban có đủ cơ sở để lập luận, phản biện đối với những nội dung còn nhiều ý kiến khác nhau, ý kiến trái chiều. Trong quá trình thẩm tra, các ban nêu lên được những vấn đề chưa phù hợp giúp HĐND huyện có những quyết định đúng đắn, mang tính khả thi; quá trình thẩm tra, các ban đi sâu phân tích những vấn đề trọng tâm để đại biểu HĐND tập trung thảo luận, cân nhắc, chú trọng làm rõ những khả năng và điều kiện để triển khai thực hiện nghị quyết trong thực tiễn. Từ kiến nghị của các ban, các phiên thảo luận tổ, thảo luận tại hội trường được các đại biểu tích cực tham gia và có kết quả thiết thực, góp phần giúp đại biểu có cơ sở để thảo luận, xem xét tính hợp pháp và tính khả thi của các báo cáo, tờ trình, đề án... tại kỳ họp.

Tuy nhiên, thực tế công tác thẩm tra của các ban HĐND huyện hiện còn khó khăn, hạn chế nhất định; trong đó cơ bản nhất vẫn là một số văn bản của UBND huyện gửi về Thường trực HĐND huyện còn chậm so với yêu cầu, đã gây ảnh hưởng không nhỏ đến công tác thẩm tra. Chất lượng một vài báo cáo thẩm tra còn hạn chế, tính phản biện chưa cao, chưa đề xuất, kiến nghị được những nội dung liên quan có tính khả thi cao… nên các thành viên các ban chưa có nhiều thời gian để nghiên cứu, phân tích sâu, phát hiện những vấn đề còn tồn tại; đồng thời chưa dành thời gian đi khảo sát thực tế nên đã làm ảnh hưởng đến chất lượng thẩm tra.

Để công tác thẩm tra tiếp tục phát huy hiệu quả, bảo đảm chất lượng, mang tính phản biện cao, HĐND Bình Lục đã xác định rõ một số nhiệm vụ, kinh nghiệm, giải pháp trọng tâm. Trên cơ sở chức năng nhiệm vụ và nội dung được Thường trực HĐND huyện phân công, lãnh đạo các ban xây dựng kế hoạch tổ chức thẩm tra và phân công thành viên trong ban nghiên cứu. Phát huy vai trò của đại biểu HĐND là thành viên các ban, nhất là vai trò của phó ban chuyên trách trong hoạt động thẩm tra và vai trò của trưởng ban trong định hướng công tác thẩm tra. Cùng với đó, tăng cường khảo sát thực tế, thu thập thông tin từ cơ sở về những nội dung liên quan đến thẩm tra của các ban. Áp dụng hiệu quả công nghệ thông tin trong quá trình thẩm tra. Các nội dung trình tại các kỳ họp phải được gửi cho Thường trực HĐND và các ban HĐND, đại biểu HĐND huyện đúng thời gian quy định. Đồng thời, nâng cao năng lực hoạt động thực tiễn, tăng cường khảo sát, giám sát của các ban để nắm thông tin phục vụ công tác thẩm tra.

Xác định trọng tâm thẩm tra, lựa chọn phương pháp thẩm tra hợp lý, hiệu quả. Trong quá trình thẩm tra, đối với những vấn đề quan trọng có thể mời cơ quan chức năng, xin ý kiến cơ quan cấp trên, tổ chức tham vấn ý kiến nhân dân nhằm bảo đảm tính khách quan, khoa học. Trong tổ chức các phiên họp thẩm tra, thảo luận của các  ban HĐND, tổ đại biểu HĐND phải tiến hành theo đúng trình tự qui định và xây dựng báo cáo thẩm tra, tổng hợp ý kiến thảo luận tổ chất lượng. Thành phần mời dự họp thẩm tra chính thức, ngoài thành viên ban, lãnh đạo ban mời đại diện Thường trực HĐND huyện, lãnh đạo cơ quan chủ trì soạn thảo, lãnh đạo Văn phòng HĐND và UBND huyện, đại diện lãnh đạo các cơ quan, đơn vị có liên quan tham dự. Quá trình tổ chức hội nghị thẩm tra của ban, thảo luận của các tổ đại biểu HĐND, các thành viên đánh giá nội dung văn bản và trao đổi thẳng thắn, cởi mở giữa các thành viên với đại diện cơ quan trình; các thành viên phải nêu được những vấn đề bất hợp lý, không khả thi, trái quy định pháp luật trong dự thảo nghị quyết; đề xuất, kiến nghị các nội dung có tính khả thi cao.

Nội dung báo cáo thẩm tra cần nêu sự phù hợp của nội dung dự thảo Nghị quyết với đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, tình hình phát triển kinh tế - xã hội của huyện; nêu tính hợp hiến, hợp pháp và tính thống nhất của dự thảo Nghị quyết với hệ thống pháp luật hiện hành; đồng thời gợi mở những vấn đề để trình HĐND cần thảo luận, làm rõ và đề xuất được các giải pháp làm cơ sở cho HĐND quyết nghị. Điều quan trọng, báo cáo thẩm tra phải nêu được ý kiến đánh giá của ban về những vấn đề đã được thống nhất, không thống nhất, còn có ý kiến khác nhau và những kiến nghị sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh cho phù hợp và phải nêu lý do cụ thể cho từng nội dung liên quan.

Đặc biệt, sau thẩm tra của các ban HĐND, tổ đại biểu HĐND huyện tổng hợp những vấn đề còn ý kiến khác nhau giữa báo cáo, dự thảo nghị quyết với báo cáo thẩm tra, báo cáo Thường trực HĐND huyện xem xét, quyết định. Đối với những vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau và chưa thống nhất được với cơ quan soạn thảo, Thường trực HĐND chủ trì cùng lãnh đạo các ban, lãnh đạo UBND huyện, các ngành liên quan trao đổi, thảo luận thống nhất trước khi trình kỳ họp để HĐND biểu quyết thông qua.

Đồng thời, khi trình bày báo cáo thẩm tra tại các kỳ họp các ban phải trình bày một cách hết sức khoa học, súc tích, nhấn mạnh các nội dung cần quan tâm thảo luận... Thành viên các ban HĐND, tổ đại biểu HĐND thường xuyên cập nhật thông tin, nghiên cứu văn bản và nắm đầy đủ các chủ trương của cấp trên, của huyện và nhất là của Ban Thường vụ Huyện ủy; lãnh đạo các ban, tổ đại biểu HĐND tham dự đầy đủ các hội nghị của Huyện ủy, Ban Thường vụ Huyện ủy, các cuộc họp của UBND để kịp thời nắm bắt thông tin, thống nhất quan điểm chỉ đạo, góp phần định hướng trong các hoạt động thẩm tra, thảo luận của ban, tổ đại biểu HĐND về những nội dung có liên quan. Đây là điều kiện tiên quyết, tạo tiền đề cho công tác thẩm tra, thảo luận có chất lượng, hiệu quả.

Đức Anh