Với mục đích nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 33/2021/QH15 của Quốc hội về tổ chức phiên tòa trực tuyến, thời gian qua, Viện kiểm sát nhân dân (KSND) thành phố Phủ Lý đã chủ trì phối hợp với các ngành làm án tổ chức một số phiên tòa xét xử theo hình thức trực tuyến và thu được kết quả tích cực. Việc tổ chức các phiên tòa xét xử trực tuyến không chỉ tạo điều kiện thuận lợi đối với những tổ chức, cá nhân khi tham gia phiên tòa, tiết kiệm chi phí xã hội mà còn góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của ngành KSND, từng bước đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ công tác cải cách tư pháp (CCTP) trong giai đoạn hiện nay.
Ngày 8/6/2023, Viện KSND thành phố Phủ Lý phối hợp với Tòa án nhân dân (TAND) cùng cấp tổ chức phiên tòa hình sự xét xử theo hình thức trực tuyến. Đây cũng là mô hình được lãnh đạo Viện KSND thành phố Phủ Lý xác định là phiên tòa rút kinh nghiệm để cán bộ, kiểm sát viên, kiểm tra viên của đơn vị tham dự học tập, trau dồi, nâng cao trình độ, kỹ năng, kinh nghiệm nghiệp vụ. Phiên tòa đã xét xử 4 vụ án hình sự về tội “Mua bán trái phép chất túy”, “Tàng trữ trái phép chất ma túy”, “Trộm cắp tài sản”. Các bị cáo bị đưa ra xét xử, gồm: Ngô Văn Thể (sinh năm 1990, trú tại Tổ 3, Phường Lê Hồng Phong, thành phố Phủ Lý) bị truy tố về tội “Mua bán trái phép chất ma túy”; Lê Minh Hiên (sinh năm 1986, trú tại thôn Bồng Lạng, xã Thanh Nghị, huyện Thanh Liêm) bị truy tố về tội “Tàng trữ trái phép chất ma túy”; Phạm Văn Đồng (sinh năm 1983, trú tại thôn Phú Gia, xã Thanh Nguyên, huyện Thanh Liêm) bị truy tố về tội “Tàng trữ trái phép chất ma túy”; Nguyễn Vĩ Vui (sinh năm 1987, trú tại thôn Hưng Long, xã Quảng Lạc, huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình) bị truy tố về tội “Trộm cắp tài sản”.
Các phiên tòa được tổ chức theo hình thức trực tuyến, điểm cầu trung tâm là TAND thành phố Phủ Lý với sự tham gia của hội đồng xét xử (HĐXX), đại diện Viện KSND, thư ký phiên tòa, những người tham gia tố tụng khác; bị cáo ra tòa tại nơi giam giữ là điểm cầu thành phần tại Trại tạm giam Công an tỉnh. Điểm cầu trung tâm tại TAND thành phố Phủ Lý được trang bị hệ thống điều khiển, hệ thống âm thanh, 3 màn hình kích thước lớn hiển thị thông tin, hình ảnh điểm cầu thành phần để HĐXX và những người tham gia phiên tòa theo dõi. Điểm cầu Trại tạm giam Công an tỉnh được bố trí trong một căn phòng được chỉnh trang, lắp đặt đầy đủ hệ thống nghe, nhìn, thu, phát tín hiệu đến điểm cầu trung tâm; ngoài bị cáo và lực lượng liên quan làm nhiệm vụ bảo đảm trật tự phiên tòa còn có thẩm phán và kiểm sát viên giám sát. Tại phiên tòa xét xử, cơ quan tiến hành tố tụng đã triển khai đầy đủ các thủ tục đúng theo quy định của pháp luật; HĐXX xét xử khách quan, đúng người, đúng tội, các bị cáo đã thành khẩn khai nhận hành vi phạm tội của mình.
Một phiên tòa xét xử theo hình thức trực tuyến tại điểm cầu trung tâm Tòa án nhân dân thành phố Phủ Lý. Ảnh: Quang Huy
Căn cứ vào tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ, hồ sơ có trong vụ án, nhân thân bị cáo, HĐXX đã tuyên án: Bị cáo Ngô Văn Thể 9 năm tù và xử phạt hành chính 10 triệu đồng nộp vào ngân sách nhà nước về tội “Mua bán trái phép chất ma túy"; bị cáo Lê Minh Hiên 30 tháng tù về tội “Tàng trữ trái phép chất ma túy"; bị cáo Phạm Văn Đồng 36 tháng tù về tội “Tàng trữ trái phép chất ma túy"; bị cáo Nguyễn Vĩ Vui 12 tháng tù về tội “Trộm cắp tài sản".
Phiên tòa diễn ra trang nghiêm, trật tự, đúng trình tự, thủ tục quy định của pháp luật; đường truyền giữa các điểm cầu ổn định, thông suốt, hình ảnh, âm thanh, lời nói của các bên rõ ràng, quá trình xét xử diễn ra công khai, thông tin rộng rãi. Bà Nguyễn Thị Thu Hiền, Phó Viện trưởng Viện KSND thành phố Phủ Lý cho biết: Việc phối hợp tổ chức phiên tòa xét xử bằng hình thức trực tuyến nhằm cụ thể hóa tinh thần, nội dung Nghị quyết số 33/2021/QH15, ngày 12/11/2021 của Quốc hội.
Theo đó, định kỳ hằng tháng, lãnh đạo đơn vị chủ động trao đổi với lãnh đạo TAND cùng cấp tiến hành kiểm tra, rà soát và thống nhất lựa chọn một số vụ án hình sự có đủ điều kiện xét xử trực tuyến để TAND cùng cấp xây dựng lịch phiên tòa và tổ chức phối hợp thực hiện. Cùng với đó, chỉ đạo đội ngũ kiểm sát viên chủ động số hóa hồ sơ vụ án hình sự trong giai đoạn truy tố, chuẩn bị đầy đủ tài liệu có ý nghĩa chứng minh tội phạm để trình chiếu tại phiên tòa, bảo đảm phục vụ tốt cho kiểm sát viên trong quá trình xét xử. Với cách làm đó, từ tháng 9/2022 đến nay, Viện KSND thành phố Phủ Lý đã phối hợp với TAND thành phố tổ chức thành công 7 phiên tòa xét xử theo hình thức trực tuyến. Qua đó, góp phần quan trọng tạo bước đột phá trong nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động nghiệp vụ và đẩy mạnh thực hiện các nhiệm vụ về CCTP của ngành kiểm sát trong thời qua.
Thực tế, việc triển khai các phiên tòa xét xử theo hình thức trực tuyến đã mang lại nhiều lợi ích thiết thực, góp phần đẩy nhanh tiến độ giải quyết các vụ án. Cụ thể, việc xét xử trực tuyến đối với các vụ án hình sự, bị cáo được bố trí ra tòa tại điểm cầu trại tạm giam, nhà tạm giữ, tạo thuận lợi cho lực lượng cảnh sát hỗ trợ tư pháp không phải áp giải bị cáo từ nơi giam giữ đến tòa án, hạn chế được những rủi ro có thể xảy ra trên đường di chuyển. Cùng với đó, việc xét xử trực tuyến bảo đảm chất lượng, tất cả tình tiết nội dung của vụ án đều được người tiến hành tố tụng làm rõ; bị cáo, bị hại, đương sự, người tham gia tố tụng khác được trực tiếp theo dõi đầy đủ hình ảnh, âm thanh, tham gia các trình tự, thủ tục tố tụng của phiên tòa bằng lời nói, hành vi tố tụng công khai; quyền và lợi ích hợp pháp của bị cáo, bị hại, đương sự được bảo đảm đúng quy định của pháp luật như các phiên tòa thông thường.
Có thể khẳng định việc phối hợp tổ chức phiên tòa xét xử trực tuyến do Viện KSND thành phố Phủ Lý phối hợp với các ngành làm án triển khai thực hiện trong thời gian qua bước đầu đã mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần bảo đảm việc xét xử các vụ án kịp thời, đúng quy định của pháp luật. Phát huy những kết quả tích cực bước đầu đó, thời gian tới, Viện KSND thành phố Phủ Lý tiếp tục phối hợp với TAND thành phố rà soát, lựa chọn những vụ án có đủ các điều kiện để đưa ra xét xử trực tuyến, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành kiểm sát, đáp ứng yêu cầu CCTP và phục vụ tốt nhiệm vụ chính trị của địa phương.
Trần Ích