Công tác thi hành án dân sự (THADS) đang đặt ra nhiều khó khăn, thách thức, với số việc và tiền phải thi hành đều tăng so với cùng kỳ năm 2023. Do đó, ngay từ đầu năm, các cơ quan THADS trên địa bàn tỉnh đã khẩn trương xây dựng các quyết định, kế hoạch công tác, bám sát chương trình, kế hoạch của Bộ Tư pháp, Tổng cục THADS và địa phương; triển khai nhiều giải pháp quyết liệt, đồng bộ để thực hiện các nhiệm vụ được giao. Trong đó, tập trung đẩy nhanh tiến độ giải quyết những việc có giá trị lớn, án kinh doanh thương mại, tín dụng ngân hàng.
Từ ngày 1/10/2023 đến hết ngày 31/7/2024, toàn tỉnh phải giải quyết hơn 3.400 bản án, quyết định và hơn 1.488 tỷ đồng. Có 1 việc thuộc danh mục án trọng điểm cùng nhiều việc có tính chất khó khăn, phức tạp; 34 việc thi hành án có ra quyết định cưỡng chế (trong đó, cưỡng chế không huy động lực lượng là 29 việc, cưỡng chế có huy động lực lượng là 5 việc). Có thể thấy, khối lượng công việc thụ lý mới tăng, nhất là về giá trị, tính chất ngày càng phức tạp ảnh hưởng không nhỏ tới tiện độ giải quyết thi hành án các vụ việc trọng điểm, khó khăn, phức tạp.
Mặt khác, công tác phối hợp trong THADS có việc còn hạn chế, có thời điểm một số cơ quan, đơn vị chưa tích cực phối hợp với cơ quan THADS trong tổ chức cưỡng chế việc thi hành án. Nhiều việc người phải thi hành án không có điều kiện về tài sản, không có thu nhập để bảo đảm thi hành án. Việc liên quan đến án tín dụng ngân hàng chiếm tỷ lệ cao trong tổng số giá trị phải giải quyết, doanh nghiệp có tài sản là nhà xưởng và quyền sử dụng đất thuê, tuy nhiên tài sản có kết cấu phức tạp, giá trị lớn, chưa kê biên, xử lý được trong thời gian ngắn; một số việc doanh nghiệp phải thi hành án không có khả năng thi hành một lần mà phải thi hành dần dẫn đến kéo dài thời gian.
Chấp hành viên Chi cục Thi hành án dân sự huyện Thanh Liêm đọc quyết định cưỡng chế thi hành án.
Bên cạnh đó, một trong những nguyên nhân chủ yếu khiến tiến độ giải quyết các vụ việc trọng điểm, khó khăn, phức tạp kéo dài là ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận người dân, nhất là người phải thi hành án còn hạn chế, có trường hợp cố tình tìm mọi cách chống đối, chây ỳ không chịu thi hành án, lợi dụng quyền khiếu nại, tố cáo làm trì hoãn, kéo dài thời gian gây khó khăn cho cơ quan THADS.
Đơn cử như vụ việc phải tổ chức cưỡng chế giao tài sản thi hành án tại xã Thanh Tâm, huyện Thanh Liêm. Theo nội dung bản án, quyết định thi hành án, bên phải thi hành án là ông Th. phải trả lại cho ông M. 81m2 đất và 1 bể nước ăn; buộc ông Th. phải tháo dỡ và di dời các công trình xây dựng lấn sang đất của hộ ông M. Chi cục THADS huyện Thanh Liêm cùng chính quyền địa phương đã nhiều lần tổ chức động viên, giáo dục, thuyết phục người phải thi hành án và người thân chấp hành bản án đã có hiệu lực pháp luật nhưng người phải thi hành án cố tình chây ỳ không chấp hành.
Quá trình giải quyết thi hành án từ lúc ban hành, thông báo quyết định thi hành, ông Th. luôn có thái độ kiên quyết không chấp hành quyết định của bản án, thường xuyên có lời nói thách thức. Theo quy định pháp luật, Chi cục THADS huyện Thanh Liêm đã phối hợp với UBND xã Thanh Tâm giao trực tiếp Quyết định cưỡng chế và thông báo cưỡng chế cho đương sự. Đồng thời, Chi cục THADS huyện Thanh Liêm gửi kế hoạch cưỡng chế cho Viện Kiểm sát nhân dân, Công an huyện và các cơ quan liên quan.
Trước khi tiến hành cưỡng chế, Chi cục THADS huyện Thanh Liêm đã tiếp tục tuyên truyền, vận động đương sự tự nguyện thi hành án. Buổi cưỡng chế thi hành án đã diễn ra an toàn, thành công, giúp bản án có hiệu lực pháp luật được thi hành, bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật và quyền lợi hợp pháp của cá nhân được thi hành án.
Thời gian tới, nhằm đẩy nhanh tiến độ giải quyết thi hành án các vụ việc trọng điểm, khó khăn, phức tạp để thực hiện các chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao, các cơ quan THADS xác định một số giải pháp trọng tâm. Trong đó, kiên quyết cưỡng chế đối với các trường hợp đương sự có điều kiện thi hành mà cố tình chống đối không chấp hành án để bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của tổ chức, cá nhân. Phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương, cơ quan nội chính và các cơ quan, đơn vị liên quan trong tổ chức thi hành án nhất là trong tổ chức cưỡng chế thi hành các vụ án lớn, phức tạp, các vụ việc trọng điểm, tham nhũng, kinh tế phức tạp, kéo dài.
Tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phối hợp liên ngành, xác định rõ trách nhiệm của các cấp, ngành trong công tác THADS. Kiện toàn, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Ban chỉ đạo THADS các cấp, nhất là chỉ đạo tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong công tác phối hợp, trong tổ chức cưỡng chế thi hành các vụ án lớn, phức tạp, có ảnh hưởng đến an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại địa phương, các vụ việc trọng điểm, tham nhũng, kinh tế, chức vụ phức tạp, kéo dài.
Nguyễn Khánh