Hào hùng truyền thống Đội Công an Thiết Dũng

Những năm kháng chiến chống Pháp, thực hiện chủ trương đưa cán bộ vào vùng địch tạm chiếm xây dựng cơ sở, phát triển khu du kích, củng cố phong trào cách mạng, nắm tình hình địch tại các đồn, bốt, ban tề vũ trang, tiêu diệt những tên cầm đầu, ác ôn có nhiều nợ máu với nhân dân, Ty Công an Hà Nam quyết định thành lập lực lượng "Công an vũ trang xung phong" lấy biệt danh "Đội Công an Thiết Dũng".

Ngày 5/6/1950, tại Xích Thổ, Lạc Thủy, Hà Nam (nay thuộc Nho Quan, Ninh Bình), Đội Công an Thiết Dũng được chính thức thành lập gồm 75 cán bộ, chiến sỹ (CBCS), do đồng chí Đào Văn Thiệp làm Đội trưởng. Ngay sau khi thành lập, Đội đã liên tiếp lập nhiều chiến công vang dội, góp phần vào thắng lợi chung của quân dân ta trong kháng chiến chống Pháp.

Những ngày giáp Tết Mậu Tuất, khi sắc Xuân đã tràn ngập khắp nơi, chúng tôi tìm về Bàng Ba (Nhân Thịnh, Lý Nhân) nghe các cụ cao niên trong thôn kể lại chiến công phá tề năm xưa, trong đó có những chiến công tiêu biểu của Đội Công an Thiết Dũng. Cụ Trần Bá Yến (91 tuổi) bồi hồi nhớ lại: Bàng Ba là thôn công giáo toàn tòng nên những năm 1950, thực dân Pháp thực hiện âm mưu biến nơi đây thành "vành đai trắng", vùng "bất khả xâm phạm" nhằm bảo vệ vùng tề của chúng. Địch lập nhiều đồn bốt, tổ chức càn quét đốt phá nhà cửa, cướp bóc tài sản, hãm hiếp phụ nữ. Trước tình hình đó, Ty Công an Hà Nam triệu tập khẩn cấp cuộc họp, yêu cầu Đội Công an Thiết Dũng khẩn trương tìm mọi cách vào vùng trắng Bàng Ba cứu dân, trừng trị bọn tề vũ trang và những tên lợi dụng tín ngưỡng để thực hiện âm mưu của địch. Lập tức Đội Công an Thiết Dũng cử hai đội viên bí mật vào Bàng Ba trinh sát, tiếp cận nhà dân để thuyết phục. Sau nhiều lần kiên trì gặp gỡ, thuyết phục, Đội Công an Thiết Dũng đã tạo được niềm tin và xây dựng cơ sở trong nhân dân ở Bàng Ba. Nhân việc trong thôn chuẩn bị đám cưới cho con trai trùm trưởng, đội lên kế hoạch bao vây, cô lập Bàng Ba, nhanh chóng giải tán địch và được đồng chí Trưởng ty Trần Lung phê duyệt. Ngay khi đám cưới diễn ra, hai đội viên Đội Công an Thiết Dũng cùng cơ sở bí mật vào Bàng Ba nhân danh cách mạng tuyên bố cảnh cáo hoạt động của trùm trưởng, chánh trưởng, yêu cầu các chức sắc tuân theo chính sách tôn giáo của Chính phủ, tuyên bố giải tán ban tề vũ trang, giải tán đội vệ sĩ. Hai đội viên Công an Thiết Dũng và chỉ huy đội lính Bảo Hoàng thu gom chiến lợi phẩm, dẫn giải 3 tên tề ác ôn về vùng tự do. Giám đốc Công an Liên khu III đã gửi thư khen ngợi chiến công của Đội Công an Thiết Dũng.

Gần 70 năm qua, chùa Lạc Tràng (phường Lam Hạ, TP. Phủ Lý) vẫn ghi đậm dấu ấn nơi diễn ra trận đánh nổi tiếng của Đội Công an Thiết Dũng tiêu diệt đại đội "Com-măng-đô" mệnh danh "Hổ Xám" do tên quan Ba Rout Cony làm đại đội trưởng. Trong nội tự nhà chùa, tấm bia ghi lại chiến công của quân dân ta trong trận đánh đó được đặt ở vị trí trang trọng. Nghe cụ Đinh Hữu Lộc, cán bộ phụ trách Tiểu ban 2 Tỉnh đội Hà Nam kể lại: Từ khi về đóng quân ở Lam Hạ, đại đội Hổ Xám địch mở nhiều cuộc càn quét gây ra nhiều tội ác với nhân dân. Nhiều lần tung biệt kích vào vùng tự do để do thám, phá hoại, bắt cóc cán bộ của ta gây tâm lý hoang mang trong nhân dân vùng bị tạm chiếm, vùng tự do. Để chặn đứng hoạt động của địch, Trưởng ty Công an Hà Nam đã giao nhiệm vụ cho Đội Công an Thiết Dũng tăng cường trinh sát luồn sâu vào hậu phương địch, nắm tình hình hoạt động của đại đội Hổ Xám và phối hợp với lực lượng vũ trang địa phương tiêu diệt đại đội này.

Trong câu chuyện với chúng tôi về chiến tích của Đội Công an Thiết Dũng, giọng Thiếu tướng Phan Văn Lai (nguyên Phó Văn phòng Ty Công an Hà Nam thời kỳ những năm 1950, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Chính trị, Chánh Thanh tra Bộ Công an) bỗng sôi nổi hẳn lên. 67 năm trước, thực dân Pháp xây đồn, bốt kiên cố, dựng ban tề vũ trang tại Phủ Lý gây bao tội ác với nhân dân hòng ngăn chặn phong trào cách mạng. Trong dòng hồi tưởng, Thiếu tướng Phan Văn Lai kể cho chúng tôi nghe về những trận đánh đã làm nên tên tuổi Đội Công an Thiết Dũng. Với quyết tâm lập thành tích chào mừng sinh nhật Bác Hồ kính yêu, đúng 23 giờ ngày 18/8/1950, qua nắm bắt tình hình, ta phát hiện các tên cầm đầu ở làng Sui (Liêm Tiết, TP. Phủ Lý) đã gây nhiều tội ác với nhân dân. Được sự phối hợp của Trung đoàn 34 (Tỉnh đội Hà Nam), Đội Công an Thiết Dũng đã phá tan âm mưu của bọn phản động lợi dụng đạo Thiên chúa lợi dụng nhà thờ để chống phá cách mạng. Trận đánh kết thúc, ta phá ban tề vũ trang khét tiếng nhất tỉnh, bắt 3 tên dẫn giải về Trại giam Công an tỉnh ở Xích Thổ. Trong trận đánh này, 7 cán bộ của ta, trong đó 1 đội viên Đội Công an Thiết Dũng đã anh dũng hy sinh.

Trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp (5/1950- 7/1954), với tinh thần yêu nước, căm thù giặc sâu sắc, ý chí quyết tâm và sự mưu trí, dũng cảm, sáng tạo, Đội Công an Thiết Dũng đã phá các ban tề vũ trang, diệt những tên ác ôn có nhiều tội ác với kháng chiến, làm mất chỗ dựa của chính quyền thực dân Pháp và bọn tay sai ở từng làng, xã. Đội đã đánh gần 100 trận, triệt phá 50 ban tề vũ trang, bắt hàng trăm tên do thám chỉ điểm, tiêu diệt 100 tên ác ôn ngoan cố chống phá cách mạng, góp phần phát triển phong trào chiến tranh du kích, vận động nhân dân bám đất, giữ làng, tăng gia sản xuất phục vụ kháng chiến, củng cố chính quyền nhân dân ở cơ sở. Trong những trận chiến đấu cam go, ác liệt đó, nhiều đội viên Đội Công an Thiết Dũng đã anh dũng hy sinh. Với những thành tích đã đạt được, Đội Công an Thiết Dũng vinh dự được Nhà nước truy tặng danh hiệu cao quý: Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ kháng chiến chống Pháp.  

Hơn nửa thế kỷ trôi qua, cuộc kháng chiến chống Pháp gian khổ, ác liệt của nhân dân ta đã đi vào lịch sử. Nhiều người trong số 75 CBCS Đội Công an Thiết Dũng đã không còn, nhưng tên tuổi của các đồng chí được lưu danh, tôn vinh bằng sự kính trọng, biết ơn sâu sắc của Đảng, Nhà nước, nhân dân. Với thế hệ CBCS Công an Hà Nam hôm nay, mỗi lần ôn lại truyền thống vẻ vang của Đội Công an Thiết Dũng là một lần thêm thấu hiểu, thêm trân trọng hơn giá trị của những trận đánh, biết ơn những Anh hùng liệt sĩ đã hy sinh cho nền độc lập tự do của dân tộc. Từ đó, nhân lên niềm tự hào, lòng yêu nước và nỗ lực phấn đấu góp phần giữ vững bình yên cuộc sống.

Lan Anh (Công an tỉnh)

Lan Anh