Sinh thời, nói về vấn đề dân chủ, gần dân và căn bệnh “quan liêu” của cán bộ, Bác Hồ đã dạy cán bộ ta muốn chữa căn bệnh ấy phải “Đặt lợi ích nhân dân lên trên hết; Liên hệ chặt chẽ với nhân dân; Việc gì cũng bàn với nhân dân, giải thích cho nhân dân hiểu rõ; Có khuyết điểm thì thật thà tự phê bình trước nhân dân và hoan nghênh nhân dân phê bình mình; Sẵn sàng học hỏi nhân dân; Tự mình phải làm gương mẫu, cần, kiệm, liêm, chính, để nhân dân noi theo”. Thấm nhuần và vận dụng một cách sáng tạo lời dạy của Bác vào thực tiễn, những năm qua, nhiều tổ chức Đảng, chính quyền, đoàn thể và cán bộ đảng viên ở tỉnh Hà Nam thường xuyên tiếp xúc, đối thoại với nhân dân một cách dân chủ và công khai. Nhờ vậy, không chỉ tạo được sự đồng thuận trong nhân dân, mà còn nhận được những “kế sách” từ nhân dân, góp phần tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội theo tinh thần nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp đã đề ra.

Bài 1: Chìa khóa để giải quyết hiệu quả những vướng mắc từ cơ sở

Trực tiếp đối thoại với nhân dân không chỉ là dịp để người đứng đầu cấp ủy, chính quyền lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, giải quyết kịp thời, hiệu quả những vướng mắc, bức xúc ở cơ sở, mà còn tạo sự đồng thuận của người dân trong thực hiện các chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Đó chính là chìa khóa để tháo gỡ và giải quyết tận gốc những khó khăn, vướng mắc ngay từ cơ sở.

Lắng nghe dân nói - nói cho dân hiểu

Được xác định là địa phương trọng điểm của tỉnh trong phát triển công nghiệp, vì vậy, chỉ trong vòng 2 năm gần đây, thị xã Duy Tiên đã triển khai thực hiện 40 dự án với tổng diện tích đất thu hồi là 526 ha. Việc triển khai xây dựng  đồng loạt các dự án, cộng với tiến độ đô thị hóa, công nghiệp - dịch vụ - thương mại diễn ra khá nhanh trên địa bàn thời gian qua đã và đang đặt ra rất nhiều vấn đề khó khăn thách thức cần phải giải quyết đối với cấp ủy, chính quyền thị xã Duy Tiên. Đặc biệt là những vấn đề liên quan đến sinh kế, an sinh xã hội của người dân ở các địa phương thuộc diện phải thu hồi đất để phục vụ các dự án phát triển công nghiệp, đô thị; những vấn đề phát sinh ở các xã khi nâng cấp lên phường... Vậy, làm thế nào để tạo sự đồng thuận, nhất trí cao giữa cấp ủy, chính quyền các cấp và nhân dân trong việc triển khai thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội của toàn thị xã nói chung, trong công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) nói riêng?

Với quan điểm “lắng nghe dân nói - nói cho dân hiểu”, thực hiện nghiêm túc Quy chế dân chủ ở cơ sở, thị xã Duy Tiên đã công khai minh bạch công tác quy hoạch và phương án bồi thường GPMB đối với các dự án; đồng thời, chỉ đạo các xã, phường thành lập các nhóm nòng cốt tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về GPMB ở những nơi triển khai các dự án thu hồi đất. Phối hợp tổ chức họp dân, bầu tổ giám sát nhân dân để giám sát việc thực hiện quy trình bồi thường. Chú trọng công tác tuyên truyền, vận động, phổ biến kiến thức pháp luật, những quy định về cơ chế, chính sách liên quan đến công tác bồi thường, GPMB cho cán bộ MTTQ các cấp, các tổ chức đoàn thể. Đồng thời, phối hợp tuyên truyền, biểu dương các hộ gia đình tự giác chấp hành tốt chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước trong GPMB, lan tỏa những giá trị tích cực đối với các hộ liên quan.

Đặc biệt, thông qua các hoạt động đối thoại giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với nhân dân, nhiều vấn đề khó khăn, vướng mắc của người dân đã được cấp ủy, chính quyền nghiêm túc tiếp thu và giải quyết. Qua đó, góp phần không nhỏ giúp người dân hiểu, tin tưởng và đồng thuận cùng thực hiện các chủ trương, chính sách về GPMB, thu hồi đất; các chính sách phát triển kinh tế và an sinh xã hội trên địa bàn.

Đồng chí Trần Đình Tiến, Trưởng Ban Dân vận Thị ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ thị xã Duy Tiên cho biết: Cái được lớn nhất khi thực hiện các cuộc đối thoại là đã tạo sự thay đổi rất lớn về nhận thức của cấp ủy, chính quyền địa phương trong việc lắng nghe, tiếp thu và giải quyết những vấn đề người dân quan tâm.

Trước đây, Duy Tiên cũng như nhiều địa phương khác đã tổ chức nhiều hoạt động đối thoại với dân thông qua các hội nghị quân dân chính, tiếp xúc cử tri; đặc biệt là các hoạt động tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân. Tuy nhiên, trọng tâm của các cuộc đối thoại đó chủ yếu là tiếp thu, kiến nghị, đề xuất, giải quyết đơn thư, khiếu nại và những vấn đề bức xúc của người dân; không phản ánh hết được những tâm tư, nguyện vọng của dân.

Hiện nay, qui mô dân chủ được mở rộng, quyền làm chủ của nhân dân được phát huy trực tiếp; vai trò và trách nhiệm của người đứng đầu được thể hiện rõ nét hơn... Đồng chí Trần Hạng Vũ, Chánh Văn phòng Thị ủy Duy Tiên chia sẻ: Với tinh thần “Trọng dân, gần dân, có trách nhiệm với dân” “nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin”, thời gian qua, Duy Tiên đã thực hiện rất tốt công tác dân vận, tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân và giải quyết dứt điểm những vấn đề khiếu nại, tố cáo của công dân. Gần dân, lắng nghe ý kiến, tâm tư, nguyện vọng của công dân trên tinh thần dân chủ, cởi mở, thẳng thắn, minh bạch, đó chính là mục tiêu của các cuộc đối thoại ở Duy Tiên thời gian qua.

Tăng đồng thuận - giảm bức xúc

Có thể khẳng định, việc tiếp xúc, đối thoại của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp trên địa bàn tỉnh Hà Nam thời gian qua đã phát huy nguyên tắc tập trung dân chủ, vận động nhân dân tích cực tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền thật sự trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các cấp ủy, hiệu lực, hiệu quả quản lý, điều hành của chính quyền các cấp. Chính nhờ việc tăng cường tiếp xúc, đối thoại với nhân dân, đã giúp chính quyền các địa phương nắm bắt và giải quyết kịp thời tâm tư, nguyện vọng chính đáng của người dân. Thực tiễn ở các địa phương trong tỉnh cho thấy, nơi nào thực hiện tốt quy chế dân chủ trong tiếp xúc, đối thoại với nhân dân thì ở đó tạo được cầu nối hiệu quả giữa chính quyền và nhân dân, hạn chế đơn thư khiếu nại, tố cáo, đồng thời phát huy quyền làm chủ của nhân dân; góp phần xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền gần dân, do dân, vì dân... Đặc biệt, vai trò của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền địa phương được phát huy cao độ.

Cũng được đánh giá là một địa phương có nhiều dự án phát triển công nghiệp lớn của tỉnh triển khai trên địa bàn, nên công tác GPMB, giải quyết các vấn đề liên quan đến tài nguyên-môi trường, an sinh xã hội luôn được xác định là vấn đề trọng tâm, trọng điểm của cấp ủy, chính quyền các cấp ở huyện Thanh Liêm trong những năm qua. Vì vậy, để giải quyết hiệu quả những vấn đề trên, bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, người dân và doanh nghiệp, theo đồng chí Nguyễn Minh Tiến, Bí thư Huyện ủy Thanh Liêm, trước hết, cấp ủy, chính quyền địa phương phải gần dân, lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của dân thông qua các hoạt động đối thoại trực tiếp với dân trên tinh thần thẳng thắn, cởi mở và dân chủ. Đặc biệt, cấp ủy luôn chủ động đối thoại với dân và vai trò của người đứng đầu phải được thể hiện rõ...

Được biết, thời gian qua, cùng với việc thành lập Ban Tiếp dân và ban hành nội quy tiếp công dân định kỳ hằng tuần tại trụ sở tiếp công dân với sự tham gia của các cán bộ lãnh đạo chủ chốt, Huyện ủy Thanh Liêm cũng đã chỉ đạo tăng cường  tổ chức các cuộc đối thoại với dân. Coi đây là cầu nối để người đứng đầu cấp ủy, chính quyền trực tiếp “lắng nghe dân nói và nói cho dân hiểu”; kịp thời giải quyết những bức xúc của người dân; hạn chế các vụ khiếu nại, tố cáo phức tạp, tồn đọng kéo dài và không phát sinh “điểm nóng”... Ngoài ra, huyện còn tổ chức các cuộc đối thoại chuyên đề (chủ yếu về GPMB); đối thoại hằng năm với đại diện các doanh nghiệp trên địa bàn để cùng doanh nghiệp tháo gỡ những khó khăn vướng mắc trong quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh; góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội của địa phương.

Cũng theo đồng chí Nguyễn Minh Tiến, Bí thư Huyện ủy Thanh Liêm, đối thoại trực tiếp với dân chính là một kênh tuyên truyền hiệu quả nhất các chủ chương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với người dân; là con đường ngắn nhất để cụ thể hóa đưa các nghị quyết vào cuộc sống...

Tại hội nghị đối thoại giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với cán bộ, đảng viên và nhân dân thị trấn Ba Sao (Kim Bảng) được tổ chức vào ngày 17/8 vừa qua, đồng chí Lê Thị Thủy, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Hà Nam khẳng định: Đối thoại trực tiếp giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với cán bộ, đảng viên và nhân dân là hoạt động có ý nghĩa rất quan trọng, là dịp để cấp ủy, chính quyền trực tiếp lắng nghe tâm tư, nguyện vọng, những ý kiến, kiến nghị của nhân dân trong việc xây dựng và thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước… những vấn đề còn vướng mắc, tồn tại trong thực hiện cơ chế chính sách ở cơ sở, để sửa đổi, bổ sung hoàn chỉnh những cơ chế chính sách theo thẩm quyền. Thông qua hoạt động đối thoại tạo sự đồng thuận, thống nhất giữa cấp ủy, chính quyền với nhân dân; giúp cấp ủy kịp thời nắm bắt những ý kiến, kiến nghị, nguyện vọng chính đáng của nhân dân; chỉ đạo giải quyết hiệu quả những vướng mắc, tồn tại, góp phần đổi mới phương thức lãnh đạo của cấp ủy, sự quản lý, điều hành của chính quyền và nâng cao trách nhiệm phục vụ nhân dân của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, các cấp, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong quá trình thực thi công vụ; phát huy, mở rộng quyền làm chủ của nhân dân; xây dựng khối đại đoàn kết, thực hiện hiệu quả các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.