Về thăm gia đình ông, trong bóng râm của vườn cây ăn trái, ông kể, năm 1972, khi đang học lớp 10 trường huyện, như bao thanh niên khi đất nước còn chiến tranh, ông lên đường nhập ngũ. Được biên chế vào Trường Trung cấp Kỹ thuật công binh tại Ba Vì (Hà Tây cũ nay là Hà Nội) học chuyên ngành lái xe ô tô. Đây là chuyên ngành đào tạo đội ngũ lái xe cơ giới phục vụ các nhiệm vụ của quân đội cũng như các công trình dân dụng khác. 

Học xong ông được giữ lại trường làm giáo viên. Vừa làm công tác giảng dạy, huấn luyện vừa thực hiện bàn giao quân số, nhiệm vụ nào ông cũng hoàn thành, góp phần bổ sung cho quân đội đoàn lái xe cơ giới trong những năm tháng chiến tranh đó. Năm 1981, vì lý do sức khỏe, ông về phục viên. Chăm sóc ruộng đồng, vườn tược ông cùng vợ gây dựng kinh tế nuôi 3 người con ăn học. Các con học hành thành tài, phương trưởng, ông có nhiều thời gian hơn, được anh em đồng đội, đồng ngũ tin tưởng ông nhận nhiệm vụ là Chi hội trưởng Chi hội cựu chiến binh (CCB) Thôn 3, Ủy viên Thường vụ Hội CCB xã Vũ Bản. Kết thúc nhiệm kỳ vừa qua, ông xin nghỉ các nhiệm vụ của Hội CCB và chỉ tham gia vào Ban công tác mặt trận thôn.

Cùng với cấp ủy, ban lãnh đạo thôn, Ban công tác mặt trận thôn 3 luôn song hành thực hiện các nhiệm vụ của thôn, nhất là trong thực hiện các phong trào xã hội như phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới (NTM), đô thị văn minh”… Là thành viên Ban công tác mặt trận vốn không có phụ cấp nhưng vì trách nhiệm công dân, sự tín nhiệm của nhân dân, ông Ngoan đã cùng với các thành viên góp sức mình vào nhiệm vụ của thôn, nhất là trong việc thực hiện các tiêu chí xây dựng NTM, NTM kiểu mẫu của xã Vũ Bản. Ông Ngoan cho biết, làm công tác xã hội quan trọng nhất là phải nhiệt tình, có trách nhiệm, gương mẫu và luôn đi đầu trong mọi công việc. Thực hiện tiêu chí đường giao thông nông thôn, với tư cách thành viên Ban công tác mặt trận thôn, gia đình ông đã tự nguyện dịch tường để mở rộng đường ngõ, hiến đất ruộng để mở rộng đường liên thôn, liên xóm. Nhiều người thấy được việc làm của ông và hiểu lợi ích của việc mở rộng đường thôn xóm cũng đã làm theo. Những ngõ xóm được đổ bê tông sạch đẹp, những con đường liên thôn, liên xã rộng rãi, hoa giấy, hoa tường vi khoe sắc làm động lực cho việc nâng cao các tiêu chí NTM của xã Vũ Bản.

Thực hiện việc đăng ký phấn đấu xây dựng NTM kiểu mẫu, năm 2021, Thôn 3 được UBND xã Vũ Bản cho chủ trương xây dựng nhà văn hóa (NVH) thôn. Thôn 3 do ba xóm hợp thành với khoảng 10 nghìn nhân khẩu. Với số dân lớn những NVH xóm trước đây không đáp ứng đủ nhu cầu nên khi nhận được chủ trương, lãnh đạo thôn, Ban công tác mặt trận, các chi hội đoàn thể đã quyết tâm thực hiện. Khi tổ chức họp dân, nhiều người không tin có thể làm được bởi diện tích rộng, kinh phí lớn, dân đóng góp cũng  có mức độ… nhưng với sự quyết tâm và đoàn kết cùng sự ủng hộ của lãnh đạo xã, Thôn 3 quyết tâm hoàn thành việc xây dựng NVH đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Với số tiền 150 nghìn đồng/người/2 vụ lúa, ông Ngoan cùng các thành viên trong ban vận động xây NVH của thôn vẫn luôn là những người đóng góp và ủng hộ trước tiên. Vừa làm gương, vừa vận động khéo léo chỉ trong 2 ngày, một nửa số nhân khẩu trong thôn đã đóng góp đủ và nhiều gia đình còn ủng hộ thêm. 

Với sự hỗ trợ từ tỉnh được 300 triệu đồng và đóng góp từ nhân dân, Thôn 3 tiến hành khởi công xây dựng NVH thôn vào đầu tháng 4/2021. Khuôn viên NVH thôn có tổng diện tích khá rộng gần 2.000m2, trong đó diện tích NVH là 250m2 với khoảng 250 chỗ ngồi, còn lại là sân và hồ nước tạo cảnh quan phía trước. Là người được giao nhiệm vụ giám sát công trình, ông Ngoan luôn sát sao, xây dựng hạng mục nào kiểm tra và nghiệm thu hạng mục đó, kinh phí xây dựng đều được ông ghi chép và có biên lai đầy đủ. Bên cạnh đó, ông còn tích cực kêu gọi sự ủng hộ về vật chất và kinh phí từ ủy ban MTTQ cấp trên, các doanh nghiệp đóng trên địa bàn, tổ chức, cá nhân… 

Với sự đồng lòng, quyết tâm và trách nhiệm của cán bộ, nhân dân Thôn 3 cùng những nhân tố điển hình như ông Ngoan, chỉ trong 3 tháng NVH thôn đã hoàn thành đi vào sử dụng, NVH Thôn 3 đáp ứng đầy đủ các chỉ tiêu trong tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa của xã NTM kiểu mẫu. Ông Ngoan chia sẻ, từ khi có NVH, các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao trong thôn sôi động hơn hẳn, mọi người dân đều vui vẻ, cộng đồng gắn kết, đời sống tinh thần của người dân được nâng lên một mức cao hơn. Ông Ngoan hồ hởi dẫn chúng tôi thăm NVH thôn khang trang nằm ngay bên con đường liên thôn rợp cây xanh và hoa cảnh, tạo điểm nhấn cho Thôn 3.

Nhiệt tình trong công tác xã hội, gia đình ông Nguyễn Xuân Ngoan còn là gia đình văn hóa tiêu biểu nhiều năm liên tiếp. Ông luôn quan niệm đã tham gia công tác xã hội thì không chỉ mình mà cả gia đình đều phải gương mẫu trước tiên. Với vai trò người cha, người ông trong gia đình ông luôn làm gương cho con cháu noi theo. Ông Ngoan tâm sự, làm công tác xã hội được bạn bè, người dân tin yêu và kính trọng, chính là phần thưởng vô giá đối với ông và gia đình.