Tiếp tục triển khai hiệu quả công tác dân số trong tình hình mới

Năm 2023, với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của cấp ủy, chính quyền các cấp, Sở Y tế, sự phối hợp của các sở, ban, ngành, đoàn thể, sự nỗ lực của đội ngũ cán bộ dân số từ tỉnh đến cơ sở, công tác dân số trên địa bàn tỉnh tiếp tục được đẩy mạnh với những hoạt động đa dạng, hiệu quả, tạo nên những chuyển biến tích cực. Nhân Tháng hành động quốc gia về dân số (tháng 12) và Ngày Dân số Việt Nam 26/12, phóng viên (P.V) Báo Hà Nam đã có cuộc trao đổi với Tiến sỹ Tạ Thị Hoa, Chi cục trưởng Chi cục Dân số-Kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ) tỉnh về những hoạt động nổi bật của công tác dân số trong năm 2023, phương hướng, các giải pháp thực hiện công tác dân số trong năm 2024.

P.V: Năm 2023, các chỉ tiêu công tác dân số của tỉnh hầu hết đều đạt và vượt kế hoạch (KH), trong đó có tỷ số giới tính khi sinh. Xin Tiến sỹ cho biết công tác dân số trên địa bàn tỉnh năm qua đã được triển khai như thế nào?

Tiến sỹ Tạ Thị Hoa: Dân số và phát triển, nâng cao chất lượng dân số là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt của công tác dân số trong tình hình mới. Năm 2023, ngành Dân số Hà Nam đã tổ chức các hoạt động thiết thực, hiệu quả, toàn diện với mục đích tiếp tục tạo nên những chuyển biến trong công tác dân số. Công tác truyền thông, giáo dục về dân số và phát triển được duy trì và tăng cường tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng với nhiều hình thức. Trong năm toàn tỉnh đã kẻ vẽ và làm mới được 285 băng zôn, panô, khẩu hiệu; truyền thanh, phát thanh 12.500 lượt; thăm và tư vấn hộ gia đình 10.561 lượt. Xuất bản bản tin Dân số và Phát triển số 1 và 2 năm 2023. Cùng đó duy trì hoạt động của mô hình truyền thông chuyên biệt cho vị thành niên/thanh niên tại các xã, phường, thị trấn đã triển khai...

Toàn ngành cũng tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Thalassemia thế giới 8/5, Ngày Dân số thế giới 11/7, Ngày Tránh thai thế giới 26/9, Ngày Quốc tế người cao tuổi 1/10, Ngày Quốc tế trẻ em gái 11/10; Tháng hành động quốc gia về Dân số và Ngày Dân số Việt Nam 26/12. Cùng đó tổ chức triển khai Chiến dịch truyền thông lồng ghép với dịch vụ chăm sóc SKSS/KHHGĐ. Chi cục Dân số-KHHGĐ tỉnh cũng phối hợp với các cơ quan truyền thông đẩy mạnh công tác tuyên truyền; phối hợp với các sở, ban, ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội lồng ghép hiệu quả nội dung truyền thông về dân số.

Công tác tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước sinh và sơ sinh được duy trì thực hiện. Toàn tỉnh sàng lọc trước sinh cho 8.337 bà mẹ mang thai, đạt 63,7%; sàng lọc sơ sinh cho 6.501 trẻ (tăng 1.069 trẻ so với cùng kỳ) tương đương 49,7%.

Thực hiện kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh, ngành Dân số đã phối hợp, bảo đảm duy trì sinh hoạt CLB phụ nữ không sinh con thứ 3 giúp nhau phát triển kinh tế ở các xã, phường, thị trấn. Thông qua đó nâng cao nhận thức của các gia đình về hậu quả của việc sinh nhiều con, hệ luỵ của mất cân bằng giới tính khi sinh. Tăng cường tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng. Nâng cao ý thức, trách nhiệm của cán bộ y tế để không sử dụng khoa học, công nghệ thực hiện các hành vi vi phạm quy định của pháp luật về nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi. Lồng ghép nội dung về giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh trong các trường THCS, trong đó: duy trì sinh hoạt CLB truyền thông giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh và hoạt động của “Góc thân thiện” tại 06 trường THCS thuộc 2 huyện Bình Lục và Lý Nhân.

Hoạt động truyền thông trực tiếp cho từng nhóm đối tượng ở cơ sở đã mang lại những hiệu quả tích cực. Năm 2023 Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh đã tổ chức 65 hội nghị tư vấn, hướng dẫn người cao tuổi chủ động chăm sóc sức khỏe, phòng tránh tai biến, đột quỵ và phòng tránh ngã, lợi ích của khám sức khỏe định kỳ cho 8.125 hội viên người cao tuổi tại 65 xã, phường, thị trấn.

Chi cục cũng tổ chức các hội nghị nói chuyện chuyên đề cung cấp thông tin cho 910 đối tượng trong độ tuổi sinh đẻ về phòng tránh viêm nhiễm đường sinh sản, dự phòng ung thư vú, ung thư cổ tử cung và dự phòng vô sinh tại 7 xã thuộc huyện Lý Nhân. Trong năm Chi cục cũng đã tiếp nhận và cấp phương tiện tránh thai miễn phí cho Trung tâm Y tế các huyện, thị xã, thành phố: trên 15.000 vỉ thuốc tránh thai các loại, 3.000 dụng cụ tử cung.

Một niềm vui rất lớn trong năm 2023 là với sự tham mưu tích cực của Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh, tất cả cán bộ dân số xã, phường, thị trấn đã được chính thức chuyển ngạch viên chức. Các cộng tác viên dân số thôn, tổ dân phố được tỉnh hỗ trợ kinh phí một lần của năm 2021. Đây là nguồn động viên rất lớn đối với đội ngũ cán bộ dân số cơ sở, giúp họ yên tâm công tác, cống hiến để tiếp tục đạt được những kết quả tốt hơn trong công tác dân số.

P.V: Tháng hành động quốc gia về dân số và Kỷ niệm ngày Dân số Việt Nam 26/12 năm nay có chủ đề “Tham gia tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn vì hạnh phúc gia đình, vì tương lai đất nước”, ngành Dân số tỉnh đã triển khai tổ chức những hoạt động gì để mang lại những hiệu quả thiết thực, thưa Tiến sỹ?

Tiến sỹ Tạ Thị Hoa: Hưởng ứng Tháng hành động quốc gia về dân số và Kỷ niệm ngày Dân số Việt Nam 26/12, Chi cục Dân số - KHHGĐ đã ban hành Kế hoạch hướng dẫn tổ chức các hoạt động truyền thông hưởng ứng. Trong đó, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động thanh niên trước khi kết hôn nên đi tư vấn và khám sức khỏe trước hôn nhân; tuyên truyền cho các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, bà mẹ mang thai về lợi ích và tầm quan trọng của việc thực hiện tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước sinh và sơ sinh. Cung cấp các kiến thức về SKSS, sức khỏe tình dục để nam, nữ trong độ tuổi sinh đẻ hiểu biết và tránh thai an toàn; tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục; chăm sóc thai kỳ tốt để sinh con khỏe mạnh; đẩy mạnh tuyên truyền để bảo đảm vị thành niên, thanh niên, công nhân các khu công nghiệp tiếp cận tốt hơn các dịch vụ chăm sóc SKSS/KHHGĐ góp phần giảm tình trạng mang thai ngoài ý muốn, giảm phá thai, dự phòng vô sinh và nâng cao chất lượng dân số...

P.V: Năm 2024, ngành Dân số tỉnh tập trung vào những nhiệm vụ trọng tâm nào để tiếp tục thực hiện mục tiêu nâng cao chất lượng dân số?

Tiến sỹ Tạ Thị Hoa: Năm 2024, ngành Dân số thực hiện các giải pháp để tiếp tục huy động sự vào cuộc của các cấp, các ngành, đoàn thể triển khai đồng bộ các hoạt động truyền thông, vận động, giáo dục; phấn đấu đạt mức sinh thay thế, hạn chế tốc độ tăng tỷ số giới tính khi sinh, nâng cao chất lượng dân số và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.

Tiếp tục triển khai hiệu quả các văn bản của Trung ương, của tỉnh về công tác dân số trong tình hình mới, đặc biệt là Kế hoạch số 2292/KH-UBND ngày 26/8/2022 của UBND tỉnh về thực hiện các Quyết định ban hành Chương trình dân số và phát triển đến năm 2030 của Thủ tướng Chính phủ trên địa bàn tỉnh Hà Nam tới cấp ủy, chính quyền các cấp, các sở, ban, ngành, đoàn thể. Triển khai hiệu quả Chiến dịch truyền thông lồng ghép với dịch vụ chăm sóc SKSS/KHHGĐ năm 2024. Cùng đó nâng cao hiệu quả công tác phối hợp liên ngành trong việc thực hiện các chương trình, kế hoạch dân số, chú trọng triển khai hoạt động nâng cao chất lượng dân số, giảm tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi. Đẩy mạnh các hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức về cuộc vận động “Mỗi cặp vợ chồng nên có hai con”; lợi ích của kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh; giá trị, quyền bình đẳng của trẻ em gái và không thực hiện lựa chọn giới tính thai nhi; kỹ năng thực hành về các vấn đề liên quan đến tầm soát, chẩn đoán, điều trị sớm bệnh, tật trước sinh và sơ sinh; nâng cao nhận thức, tạo môi trường đồng thuận và tích cực tham gia của toàn xã hội vào phong trào hỗ trợ, chăm sóc nâng cao sức khỏe người cao tuổi, quyết tâm thực hiện đạt và vượt các chỉ tiêu công tác dân số năm 2024, thực hiện tốt mục tiêu nâng cao chất lượng dân số đáp ứng yêu cầu tình hình mới. 

P.V: Xin trân trọng cảm ơn bà đã dành thời gian trao đổi!

Đỗ Hồng