Tăng cường thực hiện công tác dân số trong tình hình mới

Năm 2024, các cấp, ngành trong tỉnh tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách, giải pháp của Đảng, Nhà nước về công tác dân số; xây dựng và triển khai các giải pháp để đưa mức sinh về mức sinh thay thế, chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi để thích ứng với già hoá dân số, chăm sóc sức khoẻ sinh sản (SKSS) vị thành niên, thanh niên, kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh. Qua đó, đẩy mạnh thực hiện các mục tiêu về công tác dân số trong tình hình mới trên địa bàn tỉnh. 

Trong năm, công tác truyền thông, giáo dục về dân số và phát triển được duy trì và tăng cường, đa dạng hóa để nâng cao hiệu quả. Toàn tỉnh đã kẻ vẽ, làm mới được 405 băng zôn, panô, khẩu hiệu, sửa chữa một số cụm pano lớn ở các khu vực trung tâm tuyên truyền về công tác dân số; cấp phát 40.000 tờ rơi tuyên truyền về chăm sóc SKSS cho vị thành niên, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, các quy định xử phạt vi phạm chính sách dân số. Các cơ quan báo chí, hệ thống phát thanh, truyền thanh cơ sở cũng thường xuyên tuyên truyền về công tác dân số và phát triển.

Chi cục Dân số đã xây dựng kế hoạch hướng dẫn trung tâm y tế các huyện, thị xã, thành phố triển khai các hoạt động mở rộng tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước sinh và sơ sinh ngay từ đầu năm. Kết quả, toàn tỉnh đã thực hiện sàng lọc trước sinh cho 8.551 bà mẹ mang thai; sàng lọc sơ sinh cho 6.431 trẻ.

Công tác phối hợp với các đơn vị để nâng cao hiệu quả công tác dân số tiếp tục được đẩy mạnh. Chi cục Dân số đã phối hợp tập huấn cho cán bộ mặt trận cấp huyện, xã về kỹ năng tuyên truyền, vận động “Mỗi cặp vợ chồng nên có 2 con”, quyền và trách nhiệm trong việc sinh con và nuôi dạy con tốt, hệ lụy của mức sinh cao, lợi ích của việc thực hiện các biện pháp tránh thai; hiểu được thực trạng, nguyên nhân, hậu quả của mất cân bằng giới tính khi sinh. Đồng thời, phối hợp với Tỉnh đoàn tập huấn cho cán bộ đoàn chủ chốt của cấp huyện, xã kỹ năng truyền thông về lợi ích của việc tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn; phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức tập huấn cho ban giám hiệu, giáo viên dạy các môn: Sinh học, Khoa học tự nhiên, Giáo dục công dân, và nhân viên y tế trường học khối THPT toàn tỉnh về dân số, SKSS, kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ) để lồng ghép vào các môn học chính khóa và ngoài giờ lên lớp. Bên cạnh đó, phối hợp với Đảng ủy Khối các cơ quan tỉnh tổ chức tập huấn cho cấp ủy các chi bộ, đảng bộ cơ sở, cộng tác viên, báo cáo viên thuộc Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh về vận động cán bộ, đảng viên thực hiện quy mô gia đình 2 con để nuôi dạy cho tốt; phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh tổ chức tập huấn cho cán bộ phụ nữ chủ chốt cấp huyện, xã về kỹ năng tuyên truyền, vận động phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ thực hiện quy mô gia đình 2 con để nuôi dạy cho tốt; tổ chức tập huấn cho chi hội trưởng, phụ nữ toàn tỉnh về lợi ích của việc tầm soát, sàng lọc trước sinh và sơ sinh để tránh sinh con dị tật...

Trung tâm y tế các huyện, thị xã, thành phố đã phối hợp với các đơn vị liên quan trên địa bàn triển khai Chiến dịch truyền thông lồng ghép với dịch vụ chăm sóc SKSS, KHHGĐ; tuyên truyền về chăm sóc SKSS vị thành niên, thanh niên; chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi; về kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh; lợi ích của việc tầm soát, chẩn đoán, sàng lọc trước sinh và sơ sinh; lợi ích của khám sức khoẻ tiền hôn nhân...

Những năm qua, việc mất cân bằng giới tính khi sinh ngày càng đáng lo ngại và có liên quan đến tỷ lệ sinh con thứ 3 tăng. Ngành Dân số tỉnh đã thành lập câu lạc bộ phụ nữ không sinh con thứ 3 giúp nhau phát triển kinh tế ở các xã, phường, thị trấn, duy trì, nâng cao chất lượng sinh hoạt, qua đó nâng cao nhận thức của các gia đình về hậu quả của việc sinh nhiều con, đặc biệt là việc lựa chọn giới tính thai nhi gây mất cân bằng giới tính khi sinh. Cùng với đó, tăng cường tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng và nâng cao ý thức, trách nhiệm của cán bộ y tế để không sử dụng khoa học, công nghệ thực hiện các hành vi vi phạm quy định của pháp luật về nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi. Chi cục Dân số tỉnh đã tổ chức hội nghị nói chuyện chuyên đề cung cấp thông tin cho các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ tại 25 xã có tỷ lệ sinh con thứ 3 cao về nguyên nhân, hệ lụy của mất cân bằng giới tính khi sinh; phối hợp với Trung tâm Y tế và Hội Nông dân thị xã Duy Tiên tổ chức tập huấn cho cán bộ chi hội nông dân về kỹ năng truyền thông, vận động nam nông dân thực hiện Chương trình không lựa chọn giới tính thai nhi và không phá thai vì lý do giới tính; lồng ghép nội dung về giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh trong chương trình giáo dục ở các trường THCS, trong đó duy trì sinh hoạt Câu lạc bộ truyền thông giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh và hoạt động của “Góc thân thiện” tại 6 trường THCS thuộc huyện Bình Lục và Lý Nhân. Trong năm, Chi cục Dân số phối hợp với Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông tổ chức kiểm tra các ấn phẩm và sách báo có nội dung tuyên truyền, phổ biến kiến thức về lựa chọn giới tính thai nhi.

Bên cạnh đó, nội dung chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tiếp tục được đẩy mạnh thông qua việc tổ chức các hội nghị truyền thông cho người cao tuổi về chăm sóc sức khỏe chủ động, lợi ích của việc khám sức khỏe định kỳ; đẩy mạnh tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng về trách nhiệm chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi, nâng cao vị thế người cao tuổi trong gia đình và xã hội. Chiến dịch truyền thông lồng ghép với dịch vụ chăm sóc SKSS, KHHGĐ năm 2024 được triển khai tại 100% xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh; trong đó, gói dịch vụ KHHGĐ đã có 31.203/28.200 người sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại, đạt 110,6% chỉ tiêu KH năm và gói dịch vụ phòng chống viêm nhiễm đường sinh sản có 47.567 lượt phụ nữ khám, trong đó phát hiện và điều trị cho 13.550 phụ nữ.

Năm 2024, tổng số trẻ em sinh ra là 13.120 trẻ, trong đó số trẻ trai là: 6.890 trẻ, số trẻ gái là: 6.230 trẻ; tỷ số giới tính khi sinh toàn tỉnh là 110,6 trẻ trai/100 trẻ gái (tăng 0,9 điểm % so với năm 2023); tỷ suất sinh là 14,84‰ (giảm 0,09‰ so với cùng kỳ năm 2023); toàn tỉnh đã vận động được 46.769 người thực hiện biện pháp tránh thai, đạt 117,5% kế hoạch năm.

Dù đã đạt được những kết quả tích cực, nhưng công tác dân số năm 2024 vẫn còn những thách thức lớn khi tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên vẫn ở mức rất cao (23,1%); tỷ số giới tính khi sinh tăng cao (110,6 trẻ trai/100 trẻ gái). Vì vậy, nhiệm vụ năm 2025 và những năm tiếp theo đối với công tác dân số rất nặng nề. Ngành Y tế tỉnh xác định cần phải huy động sự vào cuộc hơn nữa của các cấp, các ngành, đoàn thể triển khai đồng bộ các hoạt động truyền thông, vận động, giáo dục; phấn đấu đạt mức sinh thay thế, hạn chế tốc độ tăng tỷ số giới tính khi sinh, nâng cao chất lượng dân số và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi...

Yên Chính