Vì nhiều lý do khác nhau mà người lao động (NLĐ) có thể bị mất việc hoặc nghỉ việc. Trong bối cảnh đó, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) chính là nguồn thu nhập giúp NLĐ giảm bớt khó khăn tạm thời. Thời gian qua, chính sách BHTN trên địa bàn tỉnh được triển khai hiệu quả, giúp NLĐ dễ dàng tiếp cận chính sách, bảo đảm kịp thời, đầy đủ quyền lợi cho NLĐ.
Chị Lại Thị Hạ, tổ 6 phường Lê Hồng Phong, TP Phủ Lý làm việc tại một doanh nghiệp trên địa bàn thành phố. Tuy nhiên, gần đây do công ty ít việc, không bảo đảm thu nhập nên chị quyết định xin nghỉ để tìm cho mình một công việc khác ổn định hơn. Chị Hạ chia sẻ: Trong thời gian làm việc trước đây, công ty tham gia đầy đủ các chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, BHTN cho NLĐ nên nay xin nghỉ việc, tôi đến Trung tâm Dịch vụ việc làm (DVVL) tỉnh để làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp. Mặc dù số tiền không lớn và thời gian được hưởng không dài, nhưng trong giai đoạn tôi đang chờ tìm công việc mới thì số tiền trợ cấp thất nghiệp thực sự rất có giá trị để tôi có thể trang trải cuộc sống gia đình. Khi làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp, tôi cũng được cán bộ Trung tâm DVVL tỉnh tư vấn, giới thiệu việc làm và tôi vẫn đang cân nhắc.
Cán bộ Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh tư vấn, hướng dẫn NLĐ làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Tại Trung tâm DVVL tỉnh, hằng ngày đều có NLĐ đến làm hồ sơ hưởng BHTN. Theo thống kê, năm 2023, trung tâm tiếp nhận 6.834 hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp; trong đó, số người có quyết định hưởng hằng tháng là 6.541 người với tổng số tiền chi trả gần 106 tỷ đồng. 5 tháng đầu năm 2024, có 2.625 NLĐ đăng ký hưởng trợ cấp thất nghiệp, trong đó 2.306 người có quyết định hưởng hằng tháng; tổng số tiền chi trả gần 34 tỷ đồng. Đối tượng được nhận trợ cấp thất nghiệp chủ yếu là lao động phổ thông.
Theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội, NLĐ thất nghiệp được hưởng các quyền lợi, chế độ hỗ trợ của chính sách BHTN. Mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hằng tháng bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHTN của 6 tháng liền kề trước khi thất nghiệp. Thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp được tính theo số tháng đóng BHTN; cứ đóng đủ 12 tháng đến đủ 36 tháng thì được hưởng 3 tháng trợ cấp thất nghiệp, sau đó, cứ đóng đủ thêm 12 tháng thì được hưởng thêm 1 tháng trợ cấp thất nghiệp nhưng tối đa không quá 12 tháng. Thời điểm hưởng trợ cấp thất nghiệp được tính từ ngày thứ 16, kể từ ngày nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp theo quy định.
Thông tư số 15/2023/TT-BLĐTBXH của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội có hiệu lực thi hành kể từ ngày 15/2/2024 quy định, tháng hưởng trợ cấp thất nghiệp được tính theo tháng dương lịch. Mỗi tháng hưởng trợ cấp thất nghiệp được tính từ ngày NLĐ bắt đầu hưởng trợ cấp thất nghiệp theo quy định tại khoản 3 Điều 50 Luật Việc làm, đến ngày đó của tháng sau trừ 1 ngày. Trường hợp tháng sau không có ngày tương ứng thì ngày kết thúc của tháng hưởng trợ cấp thất nghiệp là ngày cuối cùng của tháng đó.
Về tiền trợ cấp thất nghiệp được chi trả hằng tháng cho NLĐ. Trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc, NLĐ chưa có việc làm và có nhu cầu hưởng trợ cấp thất nghiệp phải trực tiếp nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp cho Trung tâm DVVL tại địa phương. Ngoài việc được hưởng trợ cấp thất nghiệp, NLĐ còn được tư vấn, giới thiệu việc làm miễn phí, hỗ trợ học nghề, chế độ bảo hiểm y tế.
Khẳng định vai trò của BHTN trong việc góp phần bảo đảm an sinh xã hội, ông Đào Văn Hòa, Phó Giám đốc Trung tâm DVVL tỉnh cho biết: Chính sách BHTN đã góp phần tích cực giải quyết an sinh xã hội cho NLĐ trong trường hợp thất nghiệp. Để tạo thuận lợi cho NLĐ trong tiếp cận chính sách BHTN, Trung tâm DVVL tỉnh bố trí cán bộ, nhân viên tiếp đón, tư vấn cho NLĐ đến nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp bảo đảm an toàn, khoa học, không để xảy ra tình trạng tồn đọng hồ sơ, đặc biệt là những tiêu cực trong việc tiếp nhận hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp. Đồng thời, tuyên truyền, hướng dẫn việc tiếp nhận hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp trên Cổng dịch vụ công quốc gia. Việc tiếp nhận và giải quyết hưởng chính sách BHTN luôn được bảo đảm theo phương châm đúng đối tượng, đúng chế độ và đúng thời gian. Ngoài việc giải quyết hồ sơ, thủ tục để NLĐ thụ hưởng chính sách một cách nhanh nhất, trung tâm còn chủ động tư vấn, giới thiệu việc làm, tư vấn học nghề, du học, xuất khẩu lao động cho NLĐ thất nghiệp để họ sớm quay lại thị trường lao động.
Để ngăn ngừa hành vi trục lợi BHTN, trong quá trình tiếp nhận hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp, cán bộ Trung tâm DVVL tỉnh thường xuyên nhắc nhở, tuyên truyền để NLĐ chủ động khai báo chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp khi tìm được việc làm mới. Đồng thời, phối hợp với Bảo hiểm Xã hội tỉnh rà soát, xác định những trường hợp NLĐ đang hưởng trợ cấp thất nghiệp có việc làm và tham gia bảo hiểm xã hội tại các đơn vị sử dụng lao động để tham mưu, ban hành quyết định chấm dứt, thu hồi số tiền hưởng trợ cấp sai quy định… Từ năm 2023 đến hết tháng 5 năm 2024, thu hồi 81 trường hợp hưởng trùng trợ cấp thất nghiệp với tổng số tiền hơn 247 triệu đồng về quỹ BHTN.
Từ nay đến cuối năm, nhu cầu lao động tại thị trường Hà Nam có nhiều biến động, ảnh hưởng bởi thị trường trong nước và quốc tế. Nhiều doanh nghiệp vẫn gặp khó khăn, có nguy cơ cắt giảm lao động, nhất là lao động phổ thông. Do vậy, thời gian tới, Trung tâm DVVL tỉnh tiếp tục thực hiện tốt chính sách BHTN; tư vấn, giới thiệu việc làm để góp phần duy trì việc làm, bảo đảm an sinh xã hội cho NLĐ trên địa bàn tỉnh.
Hoàng Hải