Năm 2022, trong tình hình dịch bệnh Covid -19 chưa chấm dứt, việc làm và thu nhập của người lao động bị ảnh hưởng, số người đề nghị hưởng bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) tăng đột biến. Làm thế nào để giải quyết tốt chế độ hưởng BHTN cho người lao động là vấn đề được Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nam quan tâm thực hiện trong các khâu.
Tuyên truyền chính sách pháp luật về BHTN cho các doanh nghiệp trong khu công nghiệp và người lao động.
Gắn dịch vụ việc làm với thực hiện chế độ BHTN
Thực hiện nhiệm vụ tiếp nhận hồ sơ BHTN để trình các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định, Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh (viết tắt là Trung tâm) đã làm tốt công tác tổ chức thông tin, tuyên truyền, phố biến chính sách, pháp luật về BHTN. Tổ chức tiếp nhận hồ sơ, xem xét và thực hiện các thủ tục giải quyết hưởng trợ cấp thất nghiệp, hỗ trợ học nghề. Tổ chức tư vấn, giới thiệu việc làm và dạy nghề cho người lao động; Kiểm tra, theo dõi, cập nhật các thông tin của người lao động liên quan đến việc hưởng các chế độ BHTN… Trong năm 2022, trung tâm đã tiếp nhận 6.157 hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Theo ông Nguyễn Quang Tuấn, Giám đốc Trung tâm: so với năm 2021, số hồ sơ tăng cao hơn 1.742 người. Vừa tổ chức thực hiện những nhiệm vụ về dịch vụ việc làm, vừa giải quyết chế độ BHTN, trung tâm làm tốt công tác tư vấn, giới thiệu việc làm cho người lao động nói chung, người lao động thất nghiệp nói riêng. Giải quyết tốt chế độ BHTN để người lao động sớm quay trở lại thị trường lao động, đảm bảo an sinh xã hội.
“Chúng tôi đã phối hợp chặt chẽ với các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong việc tư vấn học nghề cho người lao động, quan tâm chính đến đối tượng thất nghiệp đang hưởng trợ cấp để họ có được một nghề mới, tự tạo việc làm hoặc xin việc bằng nghề mới và sống được bằng nghề đó.” Ông Tuấn cho biết.
Ông Nguyễn Quang Tuấn, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm tiếp nhận, xử lý các hồ sơ đề nghị hưởng chế độ trợ cấp BHTN của NLĐ gửi đến Trung tâm đầu tháng 4/2022 khi dịch bệnh covid-19 đang diễn biến phức tạp.
Hiện nay, trung tâm đang đẩy mạnh việc áp dụng công nghệ thông tin vào thực hiện các nhiệm vụ để nâng cao hiệu quả công tác dịch vụ việc làm và giải quyết chế độ BHTN. Qua thực tế tại trung tâm cho thấy, nhiều lao động do chưa hiểu hết các chính sách về BHTN nên phải chịu thiệt thòi khi làm các thủ tục đề nghị hưởng trợ cấp theo quy định.
Cuối tháng 10 năm 2022, Trung tâm phối hợp với Công đoàn các Khu công nghiệp tỉnh tổ chức tuyên truyền chính sách BHTN đối với người sử dụng lao động (NSDLĐ) và người lao động (NLĐ). Theo chị Lê Thị Thái, xã Đồng Du, huyện Bình Lục, được tham gia buổi tuyên truyền này, họ được nghe phổ biến, nắm được những nội dung cơ bản của pháp luật về chính sách BHTN. Chị Thái nói: “Chúng tôi hiểu, cùng với các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về bảo hiểm, chính sách BHTN có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, trở thành phao cứu sinh cho NLĐ không may bị mất việc làm, giúp chúng tôi không những nhận được tiền trợ cấp duy trì cuộc sống trong một thời gian nhất định mà còn được hỗ trợ học nghề để chuyển đổi môi trường làm việc phù hợp.”
Người lao động tham gia hội nghị tuyên truyền phổ biến chính sách pháp luật về BHTN do Trung tâm dịch vụ việc làm tỉnh tổ chức.
Những vấn đề nảy sinh …
Trong số những hồ sơ gửi đến đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp, có 5.821 người được Sở Lao động – Thương binh và Xã hội ra quyết định hưởng trợ cấp với số tiền trên 101 tỷ đồng. 321 người có quyết định được hỗ trợ học nghề, 7.283 lượt người được tư vấn giới thiệu việc làm.
Theo trung tâm, lượng hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp tăng đột biến gây khó khăn cho việc tiếp nhận hồ sơ, tư vấn giới thiệu việc làm, tư vấn học nghề thời gian qua vì trên địa bàn tỉnh có một lượng giáo viên chấm dứt hợp đồng lao động để thi viên chức. Những lao động do hưởng sai quy định phải thu hồi tiền hưởng trợ cấp thất nghiệp cho Bảo hiểm xã hội tỉnh không có địa chỉ cụ thể để liên lạc hoặc cố tình không phối hợp để thực hiện thu hồi tiền hưởng trợ cấp thất nghiệp trả về ngân sách nhà nước.
Bên cạnh đó, vẫn còn doanh nghiệp trả hợp đồng lao động cho người lao động chậm dẫn đến người lao động thông báo có việc làm mới với trung tâm không đúng thời gian quy định nên người lao động không được bảo lưu số tháng chưa hưởng.
Người lao động đến Trung tâm dịch vụ việc làm trong các phiên giao dịch việc làm để làm thủ tục trợ cấp thất nghiệp và tư vấn giới thiệu việc làm.
Cùng với đó, phần mềm Bảo hiểm thất nghiệp do Cục việc làm cung cấp không hoạt động, không nhập được dữ liệu hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp cho người lao động. Cán bộ làm công tác bảo hiểm thất nghiệp phải tiếp nhận, thẩm định hồ sơ bằng phương pháp thủ công gặp rất nhiều khó khăn, khối lượng hồ sơ quá nhiều dẫn đến tình trạng thẩm định ra quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp cho người lao động không kịp thời hạn theo quy định.
Trường hợp người lao động nộp hồ sơ trên Cổng dịch vụ công Quốc gia có việc làm mới hoặc không có nhu cầu hưởng trợ cấp thất nghiệp mà muốn rút lại hồ sơ nhưng trên Cổng dịch vụ công Quốc gia không hỗ trợ người lao động muốn rút lại hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp. Một số người lao động chưa nắm rõ về Nghị định 61/2020/NĐ-CP khi có việc làm mới trong thời hạn 03 ngày (tính theo ngày làm việc) phải thông báo cho Trung tâm DVVL nhưng người lao động không thông báo theo đúng quy định nên không được bảo lưu thời gian đóng BHTN.
Từ những bất cập này, trong số gần 6.200 hồ sơ gửi đến Trung tâm đề nghị được hưởng chế độ trợ cấp thất nghiệp (TCTN), đã có 49 trường hợp phải hủy quyết định, 27 trường hợp phải tạm dừng hưởng TCTN. Trung tâm đã thu hồi được 42/81 trường hợp hưởng trùng TCTN với số tiền là trên 142 triệu đồng trên tổng số hơn 334 triệu đồng về quỹ BHTN.
Ông Nguyễn Quang Tuấn, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nam khẳng định, mặc dù cán bộ trung tâm đã rất nỗ lực nhưng những phát sinh trong quá trình thực hiện chính sách BHTN cho người lao động rất phức tạp. Vì thế, trong thời gian tới, trung tâm đẩy mạnh việc tiếp nhận và giải quyết hồ sơ đề nghị hưởng TCTN trên cả hai hình thức là trực tiếp và trên cổng Dịch vụ công Quốc gia; Số hóa để lưu trữ hồ sơ BHTN của NLĐ sau khi chấm dứt hưởng TCTN thuận lợi cho việc tra cứu thông tin kịp thời chính xác. Đơn vị sẽ phối hợp chặt chẽ với cơ quan Bảo hiểm xã hội trong công tác quản lý người lao động đang hưởng TCTN khi tham gia đóng bảo hiểm xã hội tại doanh nghiệp mới để hạn chế tối đa tình trạng trục lợi BHXH.
Giang Nam