Chất lượng dân số là yếu tố then chốt để phát triển. Xác định được tầm quan trọng đó Đảng và Nhà nước luôn quan tâm đến công tác dân số. Trên địa bàn tỉnh, với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp, sự tham gia của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là những nỗ lực của ngành y tế chất lượng dân số không ngừng được củng cố và nâng cao.
Nhiều năm qua, mục tiêu nâng cao chất lượng dân số được thực hiện toàn diện. Các cặp vợ chồng; nam, nữ trong độ tuổi sinh đẻ; ông, bà, cha, mẹ được cung cấp thông tin về cuộc vận động “Mỗi cặp vợ chồng nên có hai con", quyền và trách nhiệm trong việc sinh con và nuôi dạy con tốt, hệ lụy của mức sinh cao, lợi ích của việc thực hiện các biện pháp tránh thai, hiểu được thực trạng, nguyên nhân, hậu quả của mất cân bằng giới tính khi sinh. Vị thành niên, thanh niên; nam, nữ sắp kết hôn được cung cấp kiến thức về dân số, sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ) như: các biện pháp tránh thai, tác hại của phá thai, mang thai ngoài ý muốn... Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ được tiếp cận thông tin về lợi ích của tầm soát, chẩn đoán, điều trị sớm bệnh tật trước sinh, sơ sinh; được tiếp cận thuận tiện với các biện pháp tránh thai hiện đại, hỗ trợ sinh sản, dự phòng vô sinh tại cộng đồng. Thực hiện Chương trình mở rộng tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước sinh và sơ sinh, nam, nữ thanh niên được tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn. Phụ nữ mang thai được tầm soát (sàng lọc trước sinh) ít nhất 4 loại bệnh, tật bẩm sinh phổ biến nhất. Trẻ sơ sinh được tầm soát (sàng lọc sơ sinh) ít nhất 5 loại bệnh, tật bẩm sinh phổ biến nhất.
Trẻ em, những công dân tương lai của đất nước ngày càng được chăm sóc tốt hơn với dinh dưỡng đầy đủ, phù hợp, tiêm vắc - xin dự phòng bệnh tật đạt tỷ lệ cao. Năm 2023, tỷ lệ trẻ dưới 01 tuổi tiêm chủng đầy đủ là 93,98% số trẻ trong độ tuổi, đạt 99% so với kế hoạch năm. Tỷ lệ tiêm vắc - xin viêm gan B cho trẻ sơ sinh trong 24h đầu sau sinh đạt 95,69% số trẻ theo quy định, vượt 15,69% so với kế hoạch năm. Hằng năm ngành y tế cũng thực hiện bổ sung 2 lần Vitamin A liều cao cho trẻ trong độ tuổi, trẻ có nguy cơ thiếu Vitamin A. Nhân Ngày Vi chất dinh dưỡng 1-2/6/2024 vừa qua đã có 100% trẻ em từ 6-35 tháng tuổi trên địa bàn tỉnh được bổ sung Vitamin A liều cao, an toàn; trên 98% trẻ em từ 6-59 tháng tuổi có nguy cơ thiếu Vitamin A do bị mắc các bệnh nhiễm khuẩn và suy dinh dưỡng cấp tính cũng được bổ sung loại vi chất dinh dưỡng quan trọng này. Với chế độ dinh dưỡng, chăm sóc tốt, thể lực của trẻ em ngày càng phát triển tốt. Tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng ngày càng giảm.
Cán bộ Chi cục Dân số-KHHGĐ tỉnh truyền thông về chăm sóc sức khỏe sinh sản tại xã Hợp Lý, Lý Nhân.
Chương trình chăm sóc người cao tuổi (NCT), tuyên truyền về quyền được chăm sóc sức khỏe của NCT được đẩy mạnh. Đó là việc cung cấp kiến thức giúp NCT, người chăm sóc NCT biết cách tự xử lý bước đầu một số bệnh thường gặp ở NCT, kiến thức về chế độ dinh dưỡng, chế độ luyện tập phù hợp, lợi ích của việc khám sức khỏe định kỳ. NCT trên địa bàn tỉnh được phát hiện, điều trị, quản lý các bệnh không lây nhiễm. Mô hình câu lạc bộ liên thế hệ tự giúp nhau và các loại hình câu lạc bộ khác của NCT có nội dung chăm sóc sức khỏe ngày càng phát triển.
Theo bà Tạ Thị Hoa, Chi cục trưởng Chi cục Dân số-KHHGĐ tỉnh, những năm qua công tác dân số trên địa bàn tỉnh tiếp tục được các cấp ủy, chính quyền quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo. Các mục tiêu về công tác dân số được lồng ghép vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Mục tiêu nâng cao chất lượng dân số được kiên trì thực hiện. Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục, vận động xã hội nhằm nâng cao nhận thức về công tác dân số dưới nhiều hình thức phù hợp với từng nhóm đối tượng được đẩy mạnh. Nâng cao hiệu quả công tác phối hợp liên ngành trong việc thực hiện các chương trình, kế hoạch dân số, chú trọng triển khai hoạt động nâng cao chất lượng dân số, giảm tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, chăm sóc sức khỏe NCT.
Nội dung điều chỉnh mức sinh được đưa vào chương trình đào tạo, tập huấn cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp. Liên tục cập nhật kiến thức mới, tập huấn lại, bảo đảm đội ngũ cộng tác viên dân số thực hiện đầy đủ, có hiệu quả việc tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện sinh hai con và tham gia cung cấp một số dịch vụ chăm sóc sức khỏe tới tận hộ gia đình. Nội dung, chương trình, phương pháp giáo dục về dân số, sức khỏe sinh sản trong và ngoài nhà trường phù hợp với từng cấp học, lứa tuổi trong hệ thống giáo dục.
Hà Nam cũng xây dựng và triển khai các loại hình phòng tránh vô sinh từ tuổi vị thành niên tại cộng đồng; phát triển mạng lưới hỗ trợ sinh sản. Đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực, kiến thức, kỹ năng truyền thông cho đội ngũ cán bộ dân số và cán bộ truyền thông, báo cáo viên, tuyên truyền viên, cộng tác viên các ngành, các cấp trong tỉnh. Tuổi thọ trung bình của người dân ngày càng tăng, năm 2023 là 75,1 tuổi, cao hơn mức bình quân chung của cả nước (73,7 tuổi). Tỷ số giới tính khi sinh có chiều hướng giảm, năm 2023 giảm 0,2‰. Tỷ lệ người sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại đạt gần 70%. Ngoài ra tăng thêm tỉ lệ NCT được chăm sóc dự phòng toàn diện, khám sức khỏe định kỳ, được điều trị tại các cơ sở y tế. Tăng tỉ lệ cặp nam, nữ thanh niên được tư vấn khám sức khỏe trước khi kết hôn…
Nghị quyết số 21-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) về công tác dân số trong tình hình mới nêu rõ: Dân số là yếu tố quan trọng hàng đầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Công tác dân số là nhiệm vụ chiến lược, vừa cấp thiết vừa lâu dài; là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn dân. Nghị quyết cũng nêu rõ: Phải chú trọng toàn diện các mặt quy mô, cơ cấu, phân bố, đặc biệt là chất lượng dân số và đặt trong mối quan hệ hữu cơ với các yếu tố kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh... Việc đạt được những kết quả khả quan trong công tác dân số trên địa bàn tỉnh tạo những tác động tích cực, bảo đảm cho sự phát triển nhanh, bền vững của tỉnh.
Đỗ Hồng