Nhằm giúp các nhà trường nhanh chóng tiếp cận và áp dụng triển khai thực hiện các yêu cầu đổi mới giáo dục, Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã xây dựng mô hình “Trường học đổi mới đồng bộ” với sự tham gia đầu tiên của 3 đơn vị: Trường THCS Trần Phú, Trường THCS Trần Quốc Toản (thành phố Phủ Lý); Trường THCS Nguyễn Hữu Tiến (thị xã Duy Tiên).
Thực hiện mô hình “Trường học đổi mới đồng bộ”, giáo viên Trường THCS Nguyễn Hữu Tiến (thị xã Duy Tiên) đã phát huy năng lực, sở trường của học sinh trong từng môn học.
Cô giáo Lê Thị Thúy Nga, Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Hữu Tiến (thị xã Duy Tiên) cho biết: Đây là một mô hình đổi mới tương đối toàn diện về cả môi trường giáo dục, công tác quản lý nhà trường cũng như phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá học sinh. Đặc biệt, trong điều kiện nhà trường có nhiều thuận lợi do có đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, cân đối về chủng loại, có trình độ chuyên môn tốt, thích ứng nhanh với đổi mới giáo dục; cơ sở vật chất khang trang, hiện đại và đã được công nhận trường THCS chất lượng cao nên việc triển khai thực hiện mô hình này trong thực tế tương đối thuận lợi...
Được biết, sau khi có sự chỉ đạo của Sở GD&ĐT về việc thực hiện điểm mô hình, nhà trường đã thành lập Ban chỉ đạo về công tác đổi mới giáo dục nhà trường, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên và có sự lựa chọn cán bộ, giáo viên vững vàng về chuyên môn trực tiếp tham gia thực hiện mô hình. Đồng thời, tăng cường quản lý sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn về đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá; tích cực hỗ trợ giáo viên trong đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy học và đẩy mạnh các hoạt động bồi dưỡng và sinh hoạt chuyên môn, giúp giáo viên hiểu đúng bản chất của đổi mới phương pháp dạy học, nhận thức rõ tầm quan trọng của việc đổi mới phương pháp và hình thức kiểm tra đánh giá.
Thông qua việc vận dụng các phương pháp thực hành và các phương pháp dạy học tích cực, hầu hết giáo viên được lựa chọn tham gia thực hiện mô hình đã phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong thiết kế bài giảng và xây dựng các chủ đề, dự án dạy học. Ngoài việc tổ chức cho học sinh thực hiện các nhiệm vụ học tập ở trên lớp với hình thức đa dạng, phong phú, hấp dẫn, phù hợp với đặc trưng bài học, với đặc điểm và trình độ học sinh, giáo viên còn coi trọng việc giao nhiệm vụ và hướng dẫn học sinh học tập ở nhà, ở ngoài nhà trường; tổ chức, quản lý và hỗ trợ học sinh thực hiện các hoạt động học tập qua mạng… Chất lượng dạy và học trong nhà trường vì vậy ngày càng đáp ứng cao yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay cũng như yêu cầu phát triển của trường chất lượng cao.
Trên thực tế, yêu cầu đổi mới trường học, đổi mới giáo dục không phải đến giờ mới được nói tới mà thực chất đã được đề cập, khởi động triển khai từ cách đây vài năm. Chính vì vậy, khi được chọn lựa trở thành đơn vị làm điểm cho xây dựng mô hình “Trường học đổi mới đồng bộ”, tập thể cán bộ, giáo viên Trường THCS Trần Quốc Toản (thành phố Phủ Lý) đã có sự chủ động trong việc xây dựng kế hoạch, nội dung, cách thức thực hiện.
Tại nhà trường, giáo viên được chỉ đạo xây dựng và thảo luận rút kinh nghiệm đối với một số mô hình mẫu, nội dung mẫu có liên quan tới xây dựng mô hình. Theo đó, trong các giờ dạy, vai trò của giáo viên đã dần thay đổi từ truyền thụ kiến thức sang hướng dẫn học sinh cách tự học. Giáo viên dạy theo mô hình “Trường học đổi mới đồng bộ” có thêm các kỹ năng về tổ chức các hoạt động giáo dục theo hướng phát triển năng lực người học, áp dụng phương pháp, sắp xếp lại chương trình môn học, xây dựng kế hoạch giáo dục theo định hướng phát triển năng lực học sinh.
Khi thực hiện việc đổi mới theo mô hình, giáo viên đã tự ý thức được sự cần thiết, quan trọng của mô hình đối với quá trình giảng dạy, chủ động tạo cho mình những phương pháp, cách thức giảng dạy phù hợp. Trước các giờ lên lớp, giáo viên chủ động xây dựng hoàn chỉnh các bài soạn giáo án, tìm hiểu các phương pháp truyền thụ kiến thức tích cực theo hướng giao nhiệm vụ cho học sinh, phát huy được khả năng quan sát, phát hiện, sáng tạo của học sinh. Đồng thời, thường xuyên nghiên cứu, tổ chức các hoạt động giáo dục trong phạm vi lớp học, tiết học để tránh sự nhàm chán và tạo sự hứng thú, say mê học tập cho học sinh. Kết quả học tập và rèn luyện của học sinh vì thế đã được nâng cao đáng kể.
Thực tế, việc thực hiện mô hình “Trường học đổi mới đồng bộ” tại các đơn vị chính là bước chuẩn bị tốt các điều kiện thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới. Ở đây, chương trình học tập của các môn học đã được nghiên cứu rà soát, sắp xếp lại, tránh sự trùng lặp kiến thức giữa các môn học, tạo sự liên kết về kiến thức, kỹ năng liên môn, bảo đảm tính cốt lõi và tạo tính mở, tăng cường khả năng chủ động, sáng tạo cho giáo viên trực tiếp giảng dạy. Hơn thế, thông qua mô hình, cán bộ quản lý, giáo viên các đơn vị thực hiện điểm còn được trang bị thêm cách tiếp cận mới về giáo dục, thay đổi mạnh mẽ phương pháp giáo dục lấy hoạt động học tập của học sinh làm trung tâm.
Về phía học sinh, từ sự đổi mới đồng bộ, toàn diện của môi trường giáo dục, học sinh được tổ chức học theo nhóm, tự quản lý nên đa số các em đã tự tin hơn, có khả năng tự học tốt hơn. Cùng với đó, nhà trường còn nhận được sự tham gia ngày càng nhiều và tích cực của cha mẹ học sinh, của cộng đồng trong tham gia vào hoạt động giáo dục của nhà trường, lớp học. Đây chính là những yếu tố quan trọng giúp ngành giáo dục có điều kiện xem xét tiếp tục triển khai thực hiện mô hình này trên diện rộng vào những năm học tiếp theo.
Thanh Hà
Thanh Hà