Jujitsu là một môn võ của Nhật Bản, ra đời vào những năm cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX. Jujitsu ra đời dựa trên việc cản phá sức mạnh của đối thủ bằng tay không bất kể đối phương chỉ dùng lực hay có sử dụng vũ khí. Jujitsu kiềm chế, kìm hãm, lợi dụng chính sức công phá của đối phương để kiểm soát bản thân họ mà không cần đánh trả. Đây là môn võ thiên về thực chiến, hiệu quả trong tự vệ nên được khá nhiều người ở nhiều quốc gia tập luyện. Chính vì thế, Jujitsu là môn thể thao đã được đưa vào thi đấu tại các đấu trường như: SEA Games, Asiad, Olympic trẻ và những giải thi đấu tầm châu lục khác.
Jujitsu du nhập vào Việt Nam khá muộn, khoảng 10 năm trở lại đây nhưng lại thu hút một lượng lớn võ sinh tham gia tập luyện. Nhận thấy sự phổ biến của môn võ thuật này tại Việt Nam, năm 2019, ngành Thể thao hình thành hệ thống giải quốc gia cho bộ môn Jujitsu. Tại Hà Nam, với lợi thế có bộ môn vật có bề dày và thành tích cao, khả năng chuyển tốt kỹ xảo sang Jujitsu, Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu (HLTĐ) thể thao Hà Nam đã tích hợp Jujitsu và Bộ môn Vật thành Bộ môn Vật - Jujitsu.
Ngay khi Cục TDTT đưa Jujitsu vào hệ thống thi đấu chính thức, Trung tâm HLTĐ thể thao tỉnh đã cử huấn luyện viên (HLV) và vận động viên (VĐV) đi tập huấn. Lực lượng nòng cốt của Jujitsu được chuyển từ Bộ môn Vật sang với 6 VĐV ban đầu gồm 5 VĐV nữ và 1 VĐV nam. Năm 2020, tham gia lần đầu tiên môn Jujitsu tại Giải Vô địch các Câu lạc bộ (CLB) toàn quốc, Hà Nam đạt 2 Huy chương Bạc (HCB) và 2 Huy chương Đồng (HCĐ); năm 2021 thi đấu Giải Jujitsu Vô địch trẻ toàn quốc, Hà Nam đạt 1 Huy chương Vàng (HCV), 4 HCB và 7 HCĐ, đứng thứ Ba toàn đoàn nội dung Newaza Gi và Newaza NoGi của nữ, VĐV Lê Thị Thương của Hà Nam được gọi vào Đội tuyển nữ Jujitsu quốc gia.
Với thành tích này, nhằm nâng cao số lượng và chất lượng VĐV, Trung tâm đã chuyển 15/36 VĐV từ môn Vật sang Jujitsu. Được sự quan tâm đầu tư và tạo mọi điều kiện trong huấn luyện, thi đấu, năm 2022, tại Giải Jujitsu Vô địch trẻ quốc gia do Hà Nam đăng cai tổ chức, Jujitsu Hà Nam đạt được 7 HCV, 16 HCB và 22 HCĐ, xếp thứ nhất giải toàn đoàn ở nội dung Newaza Gi U18 tuổi; nhất toàn đoàn nội dung Newaza NoGi U18 và xếp thứ 3 toàn đoàn nội dung Newaza Gi U21. Cũng trong năm 2022, thi đấu giải CLB, Hà Nam đạt được 4 HCB và 9 HCĐ. Và đặc biệt, tham gia Đại hội TDTT toàn quốc lần thứ IX năm 2022, ở môn Jujitsu, Đoàn Hà Nam giành được 2 HCV, 2 HCB và 1 HCĐ, cùng với VĐV Lê Thị Thương, VĐV Nguyễn Thị Minh Vượng được gọi tập trung đội tuyển quốc gia thi đấu SEA Games 2023. Tại giải đấu thể thao Đông Nam Á này, VĐV của Hà Nam giành 1 HCĐ đóng góp vào thành tích chung của Đoàn thể thao Việt Nam.
VĐV Nguyễn Thị Minh Vượng (đứng thứ 2 hàng trước bên phải) và VĐV Lê Thị Thương (đứng đầu hàng sau từ phải sang) tại Giải Jujitsu Vô địch bãi biển thế giới 2023. Ảnh: Trung tâm HLTT
Từ đầu năm 2023 đến nay, Jujitsu Hà Nam “bội thu” huy chương với tổng số 76 huy chương các loại. Cụ thể với các giải trong nước: Giải Jujitsu Vô địch các CLB quốc gia, các VĐV Hà Nam giành được 5 HCV, 3 HCB, 2 HGĐ; Giải Jujitsu trẻ quốc gia, các VĐV Hà Nam giành được 21 HCV, 14 HCB và 20 HCĐ, trong đó ở nhóm tuổi U16, đoàn Hà Nam xếp hạng nhì, ở nhóm tuổi U18, đoàn Hà Nam xếp hạng nhất; Giải Jujitsu Vô địch quốc gia, đoàn Hà Nam giành 2 HCV, 2 HCB và 2 HCĐ. Ở các giải quốc tế: 3 VĐV Hà Nam được triệu tập lên tuyển quốc gia là Lê Thị Thương, Nguyễn Thị Minh Vượng, Trần Hồng Ân tham gia Giải Jujitsu Vô địch bãi biển thế giới 2023, các VĐV Hà Nam giành được 4 HCV và 1 HCĐ; Giải Jujitsu Vô địch châu Á 2023, VĐV Lê Thị Thương, Nguyễn Thị Minh Vượng của Hà Nam tiếp tục được triệu tập tham gia thi đấu đã giành 3 HCĐ giúp Đội tuyển Jujitsu Việt Nam giành vị trí thứ 4 chung cuộc.
VĐV Nguyễn Thị Minh Vượng đứng thứ 3 và VĐV Lê Thị Thương đứng thứ 4 (từ trái qua) cùng các HLV, VĐV bộ môn Juijitsu tham gia Asiad 2023.
Đặc biệt tham dự Asiad 2023 vừa diễn ra tại Hàng Châu (Trung Quốc) Hà Nam đã đóng góp 2 trong tổng số 7 VĐV thi đấu môn Jujitsu cho Việt Nam. Đó là Lê Thị Thương thi đấu ở hạng cân 57kg thắng VĐV của Kazakhstan và Philippines vào vòng 1/8, VĐV Nguyễn Thị Minh Vượng cũng thi đấu ở hạng cân 57kg thắng VĐV của Singapore và dừng bước ở vòng 16. Ở môn thi đấu này, duy nhất VĐV Phùng Thị Huệ - VĐV của Thái Nguyên tham gia tuyển quốc gia giành HCĐ.
Với liên tiếp những thành công, bên cạnh lợi thế là sử dụng được lực lượng VĐV sẵn có, cùng nằm trong hệ thống các môn vật võ và các kỹ thuật chiến đấu có nhiều nét tương đồng nên các VĐV của Jijitsu Hà Nam bắt kịp khá nhanh với bộ môn mới. Nhưng cái khó hiện tại của bộ môn là các VĐV còn thiếu kinh nghiệm, HLV Jujitsu hiện tại phát triển từ VĐV Vật lên cũng mới tiếp cận với bộ môn này nên còn nhiều hạn chế trong huấn luyện chuyên sâu. Để phát triển bộ môn Jujitsu xứng với tiềm năng và thế mạnh hiện có, ông Nhữ Mạnh Tùng, Phó Giám đốc Trung tâm HLTĐ thể thao cho biết: Tới đây trung tâm sẽ tách Jujitsu thành một bộ môn độc lập để thuận lợi hơn trong việc đào tạo, huấn luyện. Với phương châm vừa tiếp cận vừa huấn luyện, bộ môn giữ vững thành tích ở 2 nội dung thế mạnh Newaza Gi, Newaza NoGi, chuyển dần sang tập luyện thêm các nội dung Fighting và Contact, phát triển thêm các hạng cân 45 kg và 70kg để có thể tham gia đủ các hạng cân của Jujitsu trong hệ thống giải Jujitsu vô địch quốc gia. Tới đây, trong chương trình huấn luyện của bộ môn, trung tâm sẽ tạo điều kiện cho các VĐV được tham gia tập huấn tại các địa phương có thế mạnh về Jujitsu, cử HLV tập huấn chuyên sâu về Jujitsu và đề xuất thêm mức hỗ trợ cho các VĐV đạt thành tích cao của thể thao Hà Nam nói chung và Jujitsu nói riêng.
Chu Bình