Cây lẻ bạn thường được người Việt ưa chuộng trồng làm cảnh nhưng ít biết rằng loài cây này còn được biết đến như một vị thuốc quý trong y học cổ truyền với nhiều công dụng chữa bệnh tuyệt vời.
Cây lẻ bạn là gì?
Cây lẻ bạn (danh pháp khoa học: Clerodendrum inerme) là một loại cây bụi nhỏ, thuộc họ Cỏ roi ngựa (Verbenaceae). Cây mọc hoang ở nhiều nơi, thường gặp ở ven biển, bờ sông, suối. Cây lẻ bạn có lá đơn, mọc đối, hình bầu dục hoặc hình trứng, mép nguyên. Hoa mọc thành chùm ở đầu cành, màu trắng hoặc hồng nhạt. Quả nang, khi chín sẽ nứt ra thành 3 mảnh vỏ.
Bộ phận được dùng làm thuốc của cây lẻ bạn là hoa và lá. Khi hái về, có thể dùng tươi hoặc phơi khô trong bóng râm để dùng dần. Lưu ý phần dược liệu khô cần được bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ẩm mốc, tránh ánh nắng trực tiếp.
Cây lẻ bạn tốt cho sức khỏe nhưng nhiều người chỉ trồng làm cảnh. Ảnh: Istock
Lợi ích sức khỏe của cây lẻ bạn
Hỗ trợ điều trị bệnh hô hấp
"Cây lẻ bạn từ lâu đã được biết đến với khả năng làm loãng và đẩy đờm ra khỏi đường hô hấp, nhờ đó làm giảm các cơn ho khó chịu. Các hoạt chất trong cây lẻ bạn còn có tác dụng kháng viêm, giảm sưng tấy niêm mạc đường hô hấp, giúp làm dịu cổ họng và giảm kích ứng.
Với khả năng long đờm và giảm ho hiệu quả, cây lẻ bạn là một trong những phương thuốc dân gian được tin dùng để điều trị các bệnh lý về đường hô hấp như ho khan, ho có đờm, viêm phế quản cấp và mãn tính. Các hoạt chất kháng viêm trong cây lẻ bạn giúp giảm viêm, sưng đau họng, hỗ trợ điều trị viêm họng cấp và mãn tính.
Tăng cường sức khỏe tim mạch
Các nghiên cứu đã chứng minh rằng, cây lẻ bạn chứa nhiều hợp chất có hoạt tính sinh học, đặc biệt là các chất chống oxy hóa mạnh mẽ. Những chất này hoạt động như những "chiến binh" bảo vệ tim mạch, giúp trung hòa các gốc tự do, giảm viêm nhiễm và ngăn ngừa tổn thương mạch máu, từ đó góp phần ổn định huyết áp và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Việc sử dụng cây lẻ bạn một cách thường xuyên có thể giúp cải thiện đáng kể tình trạng cao huyết áp, giúp bạn sống khỏe mạnh và năng động hơn.
Hỗ trợ điều trị bệnh tiêu hóa
Các hoạt chất trong cây lẻ bạn không chỉ có khả năng tiêu diệt vi khuẩn gây tiêu chảy mà còn ức chế sự phát triển của chúng, giúp bảo vệ đường ruột khỏi các tác nhân gây hại. Bên cạnh đó, cây lẻ bạn còn tác động trực tiếp lên các cơ trơn trong dạ dày, giúp giảm đau, chống co thắt hiệu quả, mang lại cảm giác thoải mái cho người bệnh.
Với khả năng kháng khuẩn mạnh mẽ, cây lẻ bạn là một "vũ khí" hữu hiệu trong việc điều trị các bệnh lý về đường tiêu hóa như tiêu chảy, viêm dạ dày. So với các loại thuốc kháng sinh, cây lẻ bạn có ít tác dụng phụ hơn và mang lại hiệu quả điều trị lâu dài.
Cây lẻ bạn hỗ trợ điều trị bệnh tiêu hóa. Ảnh: Shutter Stock
Kháng viêm, giảm đau
Các hợp chất sinh học có trong cây lẻ bạn có khả năng ức chế các enzyme gây viêm, giảm sưng đau hiệu quả. Đồng thời, chúng còn giúp tăng cường tuần hoàn máu đến các khớp, cung cấp dưỡng chất cần thiết để phục hồi tổn thương sụn khớp. Nhờ đó, cây lẻ bạn không chỉ giảm đau nhức mà còn cải thiện đáng kể khả năng vận động của người bệnh viêm khớp.
Tăng cường sức đề kháng
Các hợp chất sinh học quý giá trong cây lẻ bạn hoạt động như những "chiến binh" dũng cảm, giúp tăng cường hệ miễn dịch, chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn, virus. Nhờ đó, cơ thể bạn sẽ luôn khỏe mạnh, giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lý. Sử dụng cây lẻ bạn mỗi ngày giống như việc bạn đang "tập thể dục" cho hệ miễn dịch của mình, giúp cơ thể luôn sẵn sàng chống lại bệnh tật.
Cách sử dụng cây lẻ bạn
Cây lẻ bạn có thể được sử dụng dưới nhiều dạng khác nhau:
- Sắc uống: Lấy lá, thân hoặc rễ cây lẻ bạn rửa sạch, sắc lấy nước uống.
- Giã nát đắp ngoài da: Lấy lá cây lẻ bạn giã nát, đắp lên vùng da bị tổn thương.
- Ngâm rượu: Lấy rễ cây lẻ bạn ngâm rượu để uống hoặc xoa bóp.
Tuy nhiên, liều lượng sử dụng cây lẻ bạn phụ thuộc vào từng bệnh lý và thể trạng của mỗi người. Nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc thầy thuốc trước khi sử dụng. Phụ nữ mang thai và cho con bú nên thận trọng khi sử dụng cây lẻ bạn. Không sử dụng cây lẻ bạn khi có dấu hiệu dị ứng.
Theo vov.vn