(Tiếp theo kỳ trước)
Quê hương được giải phóng, quân và dân toàn tỉnh khẩn trương bắt tay vào hàn gắn vết thương chiến tranh, ổn định tình hình mọi mặt. LLVT tỉnh phối hợp với các lực lượng giữ vững ổn định tình hình an ninh chính trị, tích cực tham gia phát triển kinh tế và công cuộc cải tạo xã hội chủ nghĩa tại địa phương. Những thành tích trong 10 năm (1954-1964) và đặc biệt là thành tích xây dựng, phát triển kinh tế-xã hội, củng cố quốc phòng - an ninh trong những năm thực hiện kế hoạch 5 năm lần thứ nhất (1960 - 1965) của tỉnh thật đáng phấn khởi và tự hào. Quan hệ sản xuất mới được thiết lập và ngày càng được củng cố; nhiều lĩnh vực sản xuất phát triển, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân được cải thiện; nền quốc phòng toàn dân, lực lượng vũ trang địa phương được củng cố và xây dựng, bảo đảm cho nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu bảo vệ miền Bắc, chi viện cho miền Nam.
Trong 10 năm (1954-1965), Hà Nam đã lần lượt tiễn đưa 10.380 thanh niên ưu tú lên đường làm nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, huy động 42.046 tấn lương thực, 4.040 tấn thực phẩm cho Nhà nước. Có được những thành tích đó, trước hết là do cấp ủy từ tỉnh đến cơ sở đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quán triệt và chấp hành nghiêm mọi chủ trương, chính sách của Đảng và Chính phủ, phát động quần chúng nhân dân, LLVT tích cực tham gia các cuộc vận động, phong trào thi đua lớn trên mọi lĩnh vực kinh tế, chính trị, xã hội, quốc phòng, an ninh, biến nghị quyết của Đảng thành hiện thực. Nhân dân Hà Nam với tinh thần đoàn kết, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng và Hồ Chủ tịch, không ngại khó khăn gian khổ, bền bỉ, quyết tâm phấn đấu, làm nên những thành tựu vượt trội so với các thời kỳ trước về sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, giao thông, vận tải, y tế, giáo dục, quốc phòng, an ninh được Đảng, Nhà nước, Hồ Chủ tịch ghi nhận bằng nhiều phần thưởng cao quý. Đó là cơ sở vững chắc để quân và dân Hà Nam bước vào thời kỳ mới - thời kỳ vừa đánh trả không quân, hải quân Mỹ; vừa sản xuất, bảo đảm đời sống nhân dân; ra sức chi viện, sức người, sức của cho chiến trường tiến lên giành những thắng lợi to lớn hơn nữa trong thời kỳ mới.
Nữ quân dân khẩu đội 14 ly 5 xã Lam Hạ trực chiến bắn máy bay. Ảnh tư liệu
Đồng thời, trong giai đoạn này LLVT tỉnh đã phối hợp với các lực lượng cùng nhân dân, góp phần đánh thắng cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc của đế quốc Mỹ xâm lược (1965-1972). Cùng với cả nước đoàn kết vừa chiến đấu, vừa xây dựng quê hương và chi viện sức người, sức của cho tiền tuyến miền Nam. Trong chiến tranh phá hoại tại miền Bắc, từ tháng 11/1965, đến tháng 12/1972 không quân Mỹ đã thường xuyên đánh phá các mục tiêu trên địa bàn Hà Nam như: Các tuyến đường giao thông, đường sắt, đường bộ, bến phà, nhà ga, kho tàng, bến bãi với hàng nghìn tấn bom đạn các loại... Các trận địa pháo cao xạ súng máy của dân quân tự vệ đã phối hợp với bộ đội phòng không chiến đấu ngoan cường, kịp thời đánh trả các đợt tập kích của không quân Mỹ. Qua 2 lần chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, quân và dân Hà Nam đã phối hợp với các lực lượng phòng không trên địa bàn chiến đấu ngoan cường, quyết liệt đánh trả các đợt tập kích của không quân Mỹ; tổ chức chiến đấu gần 500 trận, bắn rơi 19 máy bay, bắt sống nhiều giặc lái. Với những chiến công đó, Đảng bộ, quân và dân Hà Nam đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng nhiều huân, huy chương các hạng.
Trong lịch sử đấu tranh cách mạng dưới sự lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, quân và dân Hà Nam một lòng đi theo Đảng, làm nên bao chiến công hiển hách, góp phần to lớn vào công cuộc giải phóng và bảo vệ vững chắc nền độc lập tự do của dân tộc. Suốt hai cuộc kháng chiến trường kỳ, quân và dân Hà Nam đã bền bỉ, anh dũng vượt qua bao gian khổ hy sinh, vừa kháng chiến, vừa kiến quốc; vừa sản xuất, vừa chiến đấu, chi viện sức người, sức của cho tiền tuyến. Hàng vạn thanh niên xung phong, dân công hoả tuyến, hàng nghìn cán bộ các ngành đã tham gia chiến đấu, phục vụ chiến đấu, xây dựng chính quyền cách mạng ở miền Nam, góp phần cùng cả nước đánh thắng 2 cuộc chiến tranh xâm lược của kẻ thù, giải phóng quê hương, đất nước. Khi chiến tranh biên giới phía Nam, phía Bắc bùng nổ, con em Hà Nam lại tiếp bước cha anh không sợ hy sinh gian khổ và ác liệt, lên đường chiến đấu bảo vệ Tổ quốc.
Trải qua các cuộc kháng chiến và chiến tranh bảo vệ Tổ quốc đã có hơn 17.000 người con của quê hương Hà Nam anh dũng hy sinh và hơn 15 nghìn người để lại một phần xương máu trên các chiến trường…
Với những thành tích đặc biệt xuất sắc của quân và dân Hà Nam trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, đã có 53 tập thể, 29 cá nhân vinh dự được Đảng, Nhà nước phong tặng, truy tặng danh hiệu cao quý “Anh hùng LLVT nhân dân”; nhiều tập thể và hàng nghìn cá nhân được tặng thưởng huân, huy chương các loại; 1.425 bà mẹ được Nhà nước phong tặng và truy tặng danh hiệu “Mẹ Việt Nam Anh hùng”.
(Còn nữa)
Phương Dung (Tổng hợp)