Bác Trần Xuân Lưu, xã Hòa Hậu (Lý Nhân) trồng hơn 2 sào chuối ngự Đại Hoàng với 100 gốc. Thời điểm này (chỉ còn cách Tết Nguyên đán Tân Sửu hơn 1 tháng) nhưng trong vườn của bác chỉ có 3 buồng chuối ngự đạt tiêu chuẩn và cho thu đúng vào Tết cũng chỉ được một buồng, hai buồng còn lại chín sớm và sau Tết.
Được biết, vườn chuối ngự Đại Hoàng của bác Lưu những năm trước thường cho thu bình quân 10 buồng vào đúng Tết. Với giá bán 80 – 100 nghìn đồng/nải, mỗi buồng được từ 400 – 500 nghìn đồng. Ngoài ra, giai đoạn trước Tết 1 – 2 tháng, bác thu thêm khoảng 10 buồng, giá bán từ 200 – 300 nghìn đồng/buồng. Bác Lưu cho biết: Vườn chuối ngự năm nay của gia đình mất mùa. Sản lượng chuối giảm nhiều, chỉ bằng 20% so với những năm trước, tiền thu được chỉ đủ đầu tư phân bón, chưa tính công chăm sóc…
Thiếu nguồn cung chuối ngự Đại Hoàng dịp Tết Nguyên đán
Cũng như bác Lưu, đa phần diện tích chuối ngự Đại Hoàng của xã Hòa Hậu đều cho lượng buồng thấp trong vụ cuối năm này. Khu vườn chuối ngự Đại Hoàng của bác Trần Khắc Năm rộng 5 sào, trồng 200 gốc. Đây là vườn chuối ngự được đánh giá là đạt tiêu chuẩn khi được chăm sóc bài bản, kỹ thuật. Những năm trước, vào dịp Tết Nguyên đán, bác Năm thường thu hoạch khoảng 20 buồng đạt tiêu chuẩn loại 1 (các nải đều, mẫu mã đẹp) bán ra thị trường. Tuy nhiên, năm nay số lượng buồng giảm đến trên 40%, mẫu mã cũng không đẹp như mọi năm. Bác Năm chia sẻ: Năm nay cây chuối ngự trồng trong vườn vẫn được chăm sóc, bón phân theo đúng quy trình kỹ thuật, tuy nhiên, số lượng buồng thấp hơn, quả không được đều, số quả lép ở nhiều nải cũng chiếm tỷ lệ cao.
Anh Trần Huy Kỳ, một trong những đại lý lớn thu mua chuối ngự Đại Hoàng trên địa bàn xã Hòa Hậu (với số lượng bán ra mỗi dịp Tết khoảng 400 buồng) cho biết: Đa phần các buồng chuối ngự được người mua lựa chọn làm quà biếu. Tuy nhiên, đến thời điểm này tôi mới đặt mua của các vườn trong xã chưa được 200 buồng. Do lượng chuối ngự ít nên tôi không dám nhận một số đơn hàng phục vụ làm món tráng miệng các lễ cưới, đám hỏi. Mặc dù các vườn quen tôi đều đặt mua từ khi chuối mới ra buồng nhưng cũng không được nhiều. Để có đủ lượng hàng bán Tết tôi phải lấy lại của những đại lý thu mua khác, tuy lợi nhuận thấp nhưng để giữ mối hàng.
Qua tìm hiểu được biết, nguyên nhân chuối ngự Đại Hoàng năm nay cho lượng buồng thấp là do ảnh hưởng của thời tiết bất thuận. Thực tế, năm nay tuy không có bão nhưng nắng nóng kỷ lục kéo dài, cộng thêm các trận mưa lớn đã tác động không nhỏ đến sinh trưởng và phát triển của cây chuối ngự Đại Hoàng. Điều dễ nhận thấy nhất, rất nhiều cây khi trỗ hoa xong, quả không phát triển được, hoặc trong cùng một buồng hay một nải quả phát triển không đều. Bà Trần Thị Ngân, Chủ tịch Hiệp hội sản xuất và tiêu thụ chuối ngự Đại Hoàng đánh giá: Mặc dù là cây trồng bản địa, nhưng chuối ngự Đại hoàng khá “khó tính” và dễ bị tác động bởi thời tiết. Năm 2020, gặp thời tiết bất thuận cây chuối cho buồng kém. Nhiều nhà vườn thất thu vụ chuối ngự dịp cuối năm này.
Từ nhiều năm nay, sản phẩm đặc sản chuối ngự Đại Hoàng được nhiều người lựa chọn mua làm quà biếu trong dịp Tết Nguyên đán. Các nhà vườn ở khu vực xã Hòa Hậu và một phần của xã Tiến Thắng (những nơi nằm trong chỉ dẫn địa lý đặc sản chuối ngự Đại Hoàng) đã cố gắng trồng và đưa ra thị trường nhiều sản phẩm chất lượng phục vụ Tết Nguyên đán. Sản phẩm chuối ngự được trồng tại đây có chất lượng thơm, ngon đặc trưng mà các vùng khác đưa giống về trồng không có được. Dịp Tết năm nay, lượng chuối ngự hạn chế, do vậy người tiêu dùng cần cân nhắc mua tại những địa chỉ có uy tín bảo đảm đúng chất lượng, thương hiệu chuối ngự Đại Hoàng.
Mạnh Hùng