Dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, tác động xấu đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và tăng trưởng kinh tế của tỉnh. Trong 6 tháng đầu năm 2020, nhiều chỉ tiêu kinh tế không đạt kế hoạch đề ra. Bối cảnh hiện nay cho thấy, còn không ít khó khăn và thách thức trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế năm 2020.
Dịch bệnh Covid-19 đã tác động tiêu cực đến mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội. Các hoạt động sản xuất, kinh doanh bị gián đoạn chuỗi cung ứng và lưu chuyển thương mại. Trên địa bàn tỉnh nhiều doanh nghiệp đầu tư chậm hơn so với kế hoạch, hiệu quả hoạt động thấp. Số doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động tăng cao so với cùng kỳ. Trong 6 tháng đầu năm, toàn tỉnh đã thu hút 34 dự án đầu tư, ít hơn 20 dự án so với cùng kỳ năm 2019; 17 dự án đầu tư điều chỉnh tăng, giảm vốn. Cũng trong thời gian này, có 310 doanh nghiệp thành lập mới, với tổng vốn đăng ký 5.628 tỷ đồng, 169 doanh nghiệp gửi thông báo tạm ngừng hoạt động, 19 doanh nghiệp giải thể.
Dây chuyền sản xuất tại Công ty TNHH May Kim Bình, thành phố Phủ Lý. Ảnh: Hải Yến
Sản xuất, kinh doanh khó khăn đã ảnh hưởng trực tiếp đến chỉ số sản xuất công nghiệp. Tính theo giá so sánh năm 2010, giá trị sản xuất công nghiệp trong 6 tháng đầu năm ước đạt 52.444,6 tỷ đồng, đạt 42,8% kế hoạch năm. Hoạt động xuất nhập khẩu và du lịch cũng bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh Covid-19. Kim ngạch xuất khẩu ước đạt 1.177 triệu USD, bằng 33% kế hoạch năm, giảm 1,0% so với cùng kỳ. Lượt khách về địa bàn tỉnh cũng giảm nhiều, bằng 62,1% so với cùng kỳ, doanh thu ngành du lịch, dịch vụ cũng bị giảm theo.
Lĩnh vực nông, lâm nghiệp và thủy sản của tỉnh bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19 ít hơn so với sản xuất công nghiệp, giá trị sản xuất của ngành trong 6 tháng đầu năm ước đạt khoảng 4.412,3 tỷ đồng, tăng 2,44%, là mức tăng trưởng khá trong bối cảnh khó khăn. Sản xuất nông nghiệp vẫn đang làm tốt vai trò trụ đỡ cho nền kinh tế trong thời gian qua, góp phần tích cực vào việc bảo đảm an sinh xã hội, thúc đẩy tiêu dùng.
Sự sụt giảm chỉ số và giá trị sản xuất kinh doanh, dịch vụ đã và đang tác động lớn đến tình hình thực hiện dự toán ngân sách nửa đầu năm 2020. Theo báo cáo của Sở Tài chính, tổng thu cân đối ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh ước đạt 4.522.900 triệu đồng, giảm 1% so với cùng kỳ năm 2019, bằng 48% dự toán HĐND tỉnh giao. Trong tổng số thu từ nội địa, có đến 8/15 khoản thu không bảo đảm tiến độ dự toán thu và giảm mạnh so với cùng kỳ năm 2019.
Cụ thể như: thu từ khu vực doanh nghiệp nhà nước trung ương đạt 44% dự toán, giảm 17% so với cùng kỳ; thu từ khu vực doanh nghiệp nhà nước địa phương đạt 23% dự toán, giảm 54% so với cùng kỳ; thu từ khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đạt 45% dự toán; thu từ hoạt động xuất nhập khẩu đạt 47% dự toán, giảm 15% so với cùng kỳ.
Ông Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc Sở Tài chính nhận định, bối cảnh trong nước những tháng còn lại của năm 2020 tiềm ẩn không ít khó khăn, thách thức, bao gồm suy thoái tăng trưởng do những tác động tiêu cực từ dịch Covid-19 và suy thoái kinh tế toàn cầu. Chính phủ đã có những giải pháp để ổn định tình hình phát triển kinh tế, hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên, trong bối cảnh đó, việc đạt được các mục tiêu tăng trưởng 11% của tỉnh ta theo dự kiến ban đầu là thách thức rất lớn. Những tác động nêu trên cũng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình cân đối thu, chi ngân sách 6 tháng cuối năm 2020 và cả năm 2020.
Để hoàn thành các mục tiêu phát triển kinh tế năm 2020, nhiều ý kiến cho rằng cần phải tập trung thực hiện quyết liệt các nhóm giải pháp, như: Tiếp tục tập trung ruộng đất, đôn đốc thực hiện các dự án sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, chuyển đổi cơ cấu cây trồng và nuôi trồng thủy sản trên đất lúa; triển khai các cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn; tiếp tục huy động các nguồn lực xây dựng nông thôn mới, tăng cường các giải pháp để nâng cao thu nhập cho người dân. Ông Nguyễn Thành Thăng, Phó Chủ tịch UBND huyện Lý Nhân cho rằng, đối với sản xuất nông nghiệp, cần đánh giá kết quả thực hiện các chương trình, đề án đã thực hiện để có giải pháp thúc đẩy sản xuất cho phù hợp trong thời gian tới.
Còn đối với sản xuất công nghiệp cần nắm chắc tình hình, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp đăng ký hoàn thành đầu tư đi vào sản xuất, có sản phẩm năm 2020. Đồng thời, kiên quyết cắt ưu đãi, chấm dứt chủ trương, thu hồi đất dự án vi phạm Luật Đầu tư, Luật Đất đai; có biện pháp quản lý, hỗ trợ về vốn vay đối với doanh nghiệp thuộc ngành, lĩnh vực bị ảnh hưởng nhiều bởi dịch bệnh Covid-19; đẩy mạnh công tác xúc tiến đầu tư; tập trung thu hút doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp lớn trong nước thuộc các lĩnh vực theo định hướng đổi mới đầu tư phát triển của tỉnh. Phát triển mạnh thương mại- dịch vụ, nâng cao chất lượng dịch vụ phục vụ hoạt động trong các KCN, thu hút đầu tư; tạo điều kiện thuận lợi để đẩy nhanh tiến độ các dự án trung tâm thương mại, Khu du lịch Tam Chúc, sân golf ở huyện Kim Bảng. Huy động và thực hiện hiệu quả các nguồn lực đầu tư cho phát triển.
Để thực hiện tốt dự toán ngân sách nhà nước năm 2020, theo ông Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc Sở Tài chính, đi đôi với thực hiện các giải pháp thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, sẽ tập trung đánh giá, phân tích kết quả thực hiện thu ngân sách nhà nước thuộc lĩnh vực, nguồn thu, sắc thuế trong điều kiện ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19, nhất là các khoản thu đạt tỷ lệ thấp. Đồng thời, đánh giá tác động của các chính sách ưu đãi đã được ban hành theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ; kịp thời đôn đốc thu các khoản thuế, phí đã hết thời gian gia hạn hoặc hết thời gian miễn, giảm.
Mặc dù khó khăn, nhưng nhiều ngành, lĩnh vực vẫn còn dư địa để tăng trưởng. Đó là cơ sở để hy vọng vào sự phục hồi kinh tế trong năm 2020.
Bích Huệ