Xí nghiệp Thủy nông Lý Nhân (Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Hà Nam) đảm nhiệm tưới, tiêu nước phục vụ sản xuất cho gần 6.000 ha đất nông nghiệp trên địa bàn huyện. Vụ mùa năm nay, ngay từ đầu vụ đã gặp khó khăn do thời tiết bất thuận, báo hiệu diễn biến phức tạp trong quá trình tưới, tiêu.
Ông Ngô Văn Hải, Giám đốc Xí nghiệp Thủy nông Lý Nhân cho biết: Xác định rõ yêu cầu tưới, tiêu nước phục vụ sản xuất, đơn vị đã chủ động xây dựng kế hoạch với mục tiêu chính đặt ra là bảo đảm tốt công tác vận hành, khai thác và nâng cao năng lực hoạt động của hệ thống trạm bơm, kênh, mương trên địa bàn.
Với sản xuất vụ mùa, tiêu úng là nhiệm vụ trọng tâm được đặt lên hàng đầu. Tuy mới bước vào sản xuất vụ mùa nhưng thời tiết đã bộc lộ sự bất thường khi lượng mưa bình quân trên địa bàn từ ngày 30/6 – 14/7 lên đến hơn 300 mm, mưa kéo dài trong nhiều ngày, xảy ra đúng thời điểm gieo cấy lúa mùa. Do vậy, các trạm bơm lớn phục vụ trên địa bàn (trạm bơm Nhân Hòa, Hữu Bị, Như Trác) đã phải vận hành liên tục hơn 20 ngày, thời gian tiêu úng đầu vụ dài nhất trong nhiều vụ mùa gần đây.
Để bảo đảm tiêu úng, Xí nghiệp Thủy nông Lý Nhân đã phải tiến hành khoanh vùng từng khu vực dựa trên điều kiện thực tế của cốt đất để tiêu nước hợp lý. Đồng thời giao cho các cụm thủy nông trên địa bàn luôn bảo đảm thông thoáng lòng kênh giúp tiêu thoát nước nhanh nhất.
Đơn cử, tại cống Đồng Nhân trên kênh tiêu trạm bơm Như Trác là “điểm đen” về rác thải được bố trí lực lượng chuyên túc trực vớt rác tại lưới chắn ngay cửa cống trong suốt thời gian tiêu úng. Tổng lượng rác thải được tổ chức vớt tại điểm cống Đồng Nhân lên đến 50m3. Hay đầu vụ, Xí nghiệp đã đề nghị Công ty KTCTTL Hà Nam báo cáo các cấp có thẩm quyền cho phép tận dụng nước sông Hồng lên cao mở cống qua đê Vũ Xá nhập nước tự chảy phục vụ vùng 6 HTX phía Bắc huyện gặp khó khăn về nước tưới phục vụ cho làm đất. Đây là giải pháp phát huy tốt hiệu quả trong điều kiện thời gian sản xuất giữa vụ xuân và vụ mùa năm nay rất ngắn, nếu chỉ trông chờ vào nguồn tưới của trạm bơm Như Trác thì rất khó khăn.
Công nhân Xí nghiệp Thủy nông Lý Nhân vớt rác tại cống Đồng Nhân.
Thực tế, để bảo đảm tưới, tiêu nước cho mùa vụ, Xí nghiệp Thủy nông Lý Nhân đã xây dựng phương án dựa trên điều kiện thực tế. Trong đó, việc nâng cao năng lực phục vụ của hệ thống kênh mương được quan tâm. Đầu vụ, Xí nghiệp kiểm tra lại toàn bộ công trình thủy lợi trên địa bàn, nhất là hệ thống đóng mở cánh cống được vận hành tốt. Huy động công nhân toàn đơn vị thường xuyên tổ chức giải tỏa bèo, rác khơi thông dòng chảy trên các tuyến kênh, nhất là kênh tiêu. Phân công công nhân phụ trách đoạn, tuyến kênh vừa làm nhiệm vụ dong dẫn nước vừa giải tỏa vật cản, bèo, rác và kịp thời phát hiện, ngăn chặn các vi phạm đối với kênh mương…
Cụm thủy nông Chung Lý phụ trách tưới, tiêu cho 9 HTX của 5 xã (Trần Hưng Đạo, Bắc Lý, Chân Lý, Nhân Nghĩa và Nhân Bình) có phương án phục vụ riêng trên địa bàn quản lý. Vùng phục vụ của cụm khá khó khăn do cốt đất cao, thấp không đều, chênh lệch từ 0,7 – 1,6m. Vì thế, chuẩn bị bước vào sản xuất vụ mùa, cụm phối hợp với các HTX Nông nghiệp đánh giá lại cụ thể khả năng tưới, tiêu của từng vùng. Từ đó, xác định và lên phương án phù hợp trong quá trình phục vụ.
Về tiêu úng, khoanh các vùng quá trũng để tiêu nước cục bộ ra các kênh chính thông qua hệ thống trạm bơm của các HTX. Quá trình tưới, để bảo đảm đúng quy trình vận hành của hệ thống, tiết kiệm nước, công nhân được phân công trực tại các cửa cống lấy nước tránh tình trạng cống bị mở không hợp lý…
Theo ông Trần Văn Tuyển, Cụm trưởng Cụm thủy nông Chung Lý, từ phương án tưới, tiêu nước phục vụ cho vụ mùa của xí nghiệp, cụm đã thực hiện đầy đủ, hiệu quả các biện pháp phục vụ kịp thời sản xuất. Về cơ bản, việc tưới, tiêu nước đã đáp ứng được yêu cầu, nhất là vụ mùa năm nay có thời gian chuẩn bị ngắn do lúa xuân thu hoạch muộn, sau đó gặp mưa lớn kéo dài.
Sản xuất vụ mùa năm nay của huyện Lý Nhân đang được triển khai khá tốt. Toàn huyện đã hoàn thành xong việc gieo cấy 5.500 ha lúa mùa; diện tích lúa mới cấy của các địa phương đều được tiêu úng kịp thời, không bị thiệt hại từ mưa lớn đầu vụ. Hiện nay, Xí nghiệp Thủy nông Lý Nhân đang tiếp tục chủ động triển khai các biện pháp tưới, tiêu nước kịp thời, ứng phó với diễn biến bất thuận của thời tiết, góp phần bảo đảm sản xuất vụ mùa thắng lợi. Đồng thời, hướng tới phục vụ tốt sản xuất vụ đông, nhất là cây vụ đông hàng hóa sớm.
Mạnh Hùng