Có lẽ, chưa bao giờ hoạt động vận tải hành khách lại rơi vào cảnh khốn khó như thời gian vừa qua. Dịch vụ vận tải hành khách chịu tác động từ dịch bệnh Covid – 19 bùng phát, giá xăng dầu liên tục tăng, suy thoái kinh tế. Hơn nữa, đối với tỉnh Hà Nam, ngoài những khó khăn trên, các nhà xe trong tỉnh lại gặp khó khăn khi có rất nhiều phương tiện xe khách lưu thông qua địa bàn, đón trả khách không đúng quy định; dịch vụ vận tải hành khách hợp đồng có xe đón tại nhà đi một số tỉnh đang phát triển.
Ông Bùi Tiến Hiệp, cán bộ Kế hoạch, Công ty cổ phần Vận tải ô tô Hà Nam cho biết: Công ty chuyên kinh doanh dịch vụ vận tải hành khách theo tuyến cố định và vận tải hành khách bằng xe buýt. Trong nhiều năm qua, công ty hoạt động trong điều kiện gặp rất nhiều khó khăn, có thời điểm chỉ có 50% số lượng xe hoạt động. Hiện nay, tuyến xe buýt 206 (Phủ Lý – Giáp Bát và ngược lại) chạy khoảng 40 lượt/ngày, bình quân mỗi lượt được 15 khách, với giá vé 40 nghìn đồng, trừ chi phí xăng dầu, lương lái phụ xe, phí cầu đường, lợi nhuận còn lại không đáng kể.
Đối với tuyến xe buýt Phủ Lý – Bến xe Yên Ngĩa (Hà Nội), mỗi ngày chạy 5 chuyến, giảm 50% số chuyến so với đăng ký ban đầu, mỗi chuyến được 10 khách, nếu hạch toán công ty đang chịu lỗ, song vẫn phải duy trì hoạt động, hy vọng thời gian tới sẽ có nhiều hành khách hơn. Riêng đối với xe khách tuyến cố định, Công ty cổ phần Vận tải ô tô Hà Nam đã cho khôi phục lại 6 tuyến với 8 xe khách chạy liên tỉnh hoạt động trở lại bình thường. So với những năm trước, số lượng hành khách hiện nay đi xe khách và xe buýt cũng giảm từ 10 – 20% do nhân dân mua xe cá nhân, đi xe máy.
Xe buýt Phủ Lý - Giáp Bát chuẩn bị xuất bến. Ảnh: Trần Thoan
Chạy xe không hiệu quả, nhiều nhà xe ở HTX dịch vụ Vận tải hành khách Đồng Tâm (Bình Lục), Lý Nhân đã phải bỏ nghề. Theo lý giải của các HTX, trong vòng khoảng 10 năm trở lại đây lượng xe khách ở HTX hầu như không phát triển, thậm chí có thời gian còn giảm so với trước. Nếu như năm 2019, HTX Đồng Tâm có 26 xe khách, thì hiện nay chỉ còn khoảng gần 20 xe. HTX vận tải hành khách Lý Nhân thời gian cao điểm trước đây có khoảng gần 90 xe, hiện nay còn hơn 60 xe.
Một số nhà xe cho biết: Ngày bình thường, một xe khách chạy tuyến Bình Lục – Hà Nội, hoặc Lý Nhân – Hà Nội có những chuyến chỉ đón được 5- 6 khách (bình quân được 10 – 12 khách/chuyến), thì trừ chi phí tiền dầu, tiền đường, tiền lái phụ xe, khấu hao xe, may mắn một tháng, một xe để ra được hơn chục triệu đồng. Hiệu quả không cao, rủi ro lại lớn, song nhiều nhà xe vẫn phải duy trì hoạt động, bởi làm vận tải hàng chục năm, giờ đây bỏ nghề không biết làm nghề gì để sống.
Ông Nguyễn Thành Đồng, Trưởng phòng Quản lý Vận tải và Phương tiện Người lái (Sở Giao thông vận tải) cho biết: Hiện nay, trong tỉnh có các đơn vị: HTX Vận tải hành khách Lý Nhân, HTX Vận tải hành khách Đồng Tâm, Công ty cổ phần Vận tải ô tô Hà Nam… đang kinh doanh vận tải hành khách theo tuyến cố định, trong đó riêng Công ty cổ phần Vận tải hành khách Hà Nam mở rộng kinh doanh dịch vụ xe buýt.
Ngoài ra, tại tỉnh Hà Nam cũng có một số doanh nghiệp dịch vụ vận tải hoạt động đối lưu. Với đặc thù là tỉnh có tuyến QL 1A, QL 21B chạy qua nên hằng ngày có rất nhiều phương tiện xe khách lưu thông qua khu vực nội thành, thành phố Phủ Lý và các tuyến đường nên có nhiều xe khách chạy qua. Hơn nữa, trong tỉnh đang có nhiều nhà xe Limousine chạy theo dịch vụ hợp đồng, đón trả khách tại nhà theo cung đường Lý Nhân, Phủ Lý – Hà Nội với giá vé hợp lý cạnh tranh với xe khách tuyến cố định dẫn tới ngành dịch vụ vận tải hành khách ở tỉnh cũng gặp nhiều khó khăn.
Để từng bước tháo gỡ khó khăn cho ngành dịch vụ vận tải hành khách, thiết nghĩ trong thời gian tới các lực lượng chức năng cần kiên quyết xử lý những phương tiện đón trả khách không đúng quy định. Đồng thời, các ngành và các HTX cần hỗ trợ xã viên trong việc khai thác tuyến, quản lý chặt chẽ xe chạy đúng tuyến, đúng giờ, trong đó kiên quyết xử lý xe dù, tạo ra sự cạnh tranh bình đẳng, thúc đẩy ngành vận tải hành khách trong tỉnh khôi phục và phát triển trở lại sau đại dịch.
Trần Hữu