Song song với chi trả lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội (BHXH) trực tiếp bằng tiền mặt, những năm qua, BHXH tỉnh đã triển khai thực hiện chi trả qua tài khoản ngân hàng để phục vụ người dân ngày càng tốt hơn. Đây cũng là hình thức phù hợp với xu thế và sẽ trở thành hình thức chi trả an sinh trọng tâm mà ngành BHXH hướng tới thực hiện trong thời gian tới.
Với hình thức này, hằng tháng, người hưởng các chế độ an sinh xã hội không cần phải đến địa điểm chi trả tập trung để nhận tiền và ký danh sách chi trả, mà được nhận tiền qua tài khoản cá nhân. Không chỉ người nhận lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng, mà cả người hưởng chế độ BHXH một lần, hưởng trợ cấp thất nghiệp cũng có thể chọn phương thức chi trả qua tài khoản thẻ ATM. Cụ thể, người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng được cơ quan bưu điện chuyển tiền vào tài khoản cá nhân ngay trong ngày hoặc chậm nhất là ngày làm việc kế tiếp kể từ khi nhận được danh sách chi trả từ cơ quan BHXH chuyển sang. Đối với người lao động nhận trợ cấp thất nghiệp thì tháng đầu tiên được cơ quan BHXH chuyển tiền ngay khi nhận được danh sách chi trả; từ tháng hưởng trợ cấp thứ hai, chuyển tiền trong vòng 5 ngày kể từ ngày bắt đầu theo danh sách chi trả. Việc chi trả không dùng tiền mặt vừa bảo đảm an toàn, vừa tiết kiệm thời gian và chi phí.
Bà Nguyễn Thị Bình, Tổ 12, phường Trần Hưng Đạo (TP Phủ Lý) cho biết: Tôi thấy nhận lương hưu qua thẻ ATM rất tiện lợi, an toàn, chính xác. Người nhận lương không mất thời gian chờ đợi như khi đến điểm chi trả và có thể rút tiền bất cứ lúc nào để phục vụ nhu cầu sinh hoạt của bản thân, gia đình mà không cần quản lý tiền mặt.
Chi trả an sinh xã hội không dùng tiền mặt là chủ trương đúng đắn, phù hợp với xu thế phát triển của xã hội, nhiều tiện ích cho cả người hưởng và cơ quan chi trả, song số lượng người nhận lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng qua thẻ ATM trên địa bàn tỉnh chiếm tỷ lệ chưa cao, không đồng đều, tập trung chủ yếu tại khu vực trung tâm huyện, thành phố, thị xã. Thống kê của BHXH tỉnh, tính đến thời điểm hiện tại, toàn tỉnh mới chỉ có trên 6.440 người đăng ký nhận lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng qua thẻ ATM (trong đó, khu vực đô thị có trên 4.740 người đăng ký). Số người đăng ký nhận các chế độ BHXH một lần qua thẻ ATM là 5.950 người, chiếm tỷ lệ 79,84% so với tổng số người thanh toán chế độ 1 lần trong toàn tỉnh; có trên 6.390 người đăng ký nhận trợ cấp thất nghiệp qua thẻ ATM, đạt 98,55% so với tổng số người hưởng trợ cấp thất nghiệp trong toàn tỉnh.
Nguyên nhân của tình trạng này là do người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH nói chung, đặc biệt người hưởng do nguồn ngân sách nhà nước chi trả chủ yếu là người già, người cao tuổi, do đó việc tiếp cận các thông tin, dịch vụ tiện ích của ngân hàng rất khó khăn. Người dân phần lớn muốn dùng tiền mặt cho thuận tiện trong sinh hoạt, không muốn sử dụng thẻ ATM để thanh toán các chi phí, dịch vụ. Bên cạnh đó, trong quá trình kê khai thông tin tài khoản, người hưởng cung cấp sai cho cơ quan BHXH, nhưng chỉ khi cơ quan bưu điện thực hiện chuyển tiền và tiền quay lại tài khoản của cơ quan bưu điện thì mới phát hiện, dẫn đến người hưởng chậm nhận lương.
Thêm vào đó, thực trạng hệ thống máy ATM, các dịch vụ, sản phẩm tiện ích mà các ngân hàng thương mại đã cung cấp cho người nhận tiền qua tài khoản cá nhân trên địa bàn tỉnh còn hạn chế. Hệ thống phòng giao dịch của các ngân hàng thương mại tại các huyện, thị xã còn ít; các cây rút tiền chỉ tập trung ở trung tâm của huyện, thị xã; việc rút tiền ở cây ATM tại các điểm cũng xa nơi sinh sống. Các ngân hàng còn thu nhiều khoản phí, như phí thường niên, phí rút tiền, phải duy trì số tiền tối thiểu trong tài khoản thẻ khiến nhiều người còn băn khoăn, e ngại khi sử dụng dịch vụ.
Để đạt được mục tiêu năm 2024, sẽ nâng tỷ lệ người nhận lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng qua thẻ ATM lên 30% ở khu vực đô thị, ngành BHXH đã đề ra nhiều giải pháp thực hiện. Trong đó, trọng tâm sẽ phối hợp với Bưu điện tỉnh tăng cường tuyên truyền, vận động người thụ hưởng chính sách hưởng ứng chủ trương của Chính phủ về chi trả an sinh xã hội qua hệ thống ngân hàng.
Bà Đào Thị Minh Khương, Phó Giám đốc BHXH tỉnh cho biết: Thời gian tới, ngoài việc tăng cường công tác tuyên truyền, vận động, hướng dẫn người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp thất nghiệp trên địa bàn tỉnh thực hiện thông qua tài khoản cá nhân, BHXH tỉnh sẽ tiếp tục đề xuất, kiến nghị với các cơ quan, đơn vị, sở, ngành có liên quan để có những điều kiện thuận lợi nhất cho người dân trong việc thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt.
Quản lý chi trả các chế độ BHXH là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng trong công tác quản lý BHXH. Làm tốt công tác chi trả và quản lý người hưởng các chế độ BHXH sẽ góp phần củng cố niềm tin của người thụ hưởng đối với đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước và cơ quan BHXH. Để bảo đảm các chế độ an sinh đến với người tham gia nhanh chóng, đầy đủ và thuận tiện nhất, BHXH tỉnh Hà Nam sẽ tiếp tục thông báo công khai về lịch chi trả hằng tháng, bảo đảm chi chế độ BHXH, bảo hiểm thất nghiệp bằng tiền mặt đúng, đủ, an toàn; đồng thời, phối hợp với ngành bưu điện và hệ thống ngân hàng thương mại trên địa bàn tỉnh vận động, hướng dẫn người hưởng mở tài khoản để nhận lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng trực tiếp tại các điểm chi trả trên địa bàn toàn tỉnh trong các kỳ chi trả. Quản lý chặt chẽ người thụ hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH hằng tháng; áp dụng các giải pháp phòng ngừa, kiểm soát chống lạm dụng quỹ trong giải quyết các chế độ BHXH nhằm thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật, bảo đảm quyền lợi cho người lao động và nhân dân.
Với những giải pháp và bước đi phù hợp, BHXH tỉnh quyết tâm hoàn thành các chỉ tiêu vận động khuyến khích người nhận các chế độ BHXH, trợ cấp thất nghiệp qua phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt khu vực đô thị năm 2024, góp phần tích cực hơn nữa trong việc thực hiện hiệu quả Đề án Phát triển thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021-2025.
Hoàng Hải