Lập giả hồ sơ của những phụ nữ mang thai nhưng không có việc làm, hợp thức hóa quy trình lao động bằng hành vi gian dối nhằm chiếm đoạt tiền bảo hiểm thai sản và trợ cấp thất nghiệp - là những tình tiết trong vụ án chưa từng có tiền lệ về trục lợi bảo hiểm vừa được phòng Cảnh sát kinh tế, Công an tỉnh Hà Nam khởi tố. Đáng nói, trong vụ án này, những bị can vừa đáng trách nhưng cũng có phần đáng thương vì lòng tham và sự thiếu hiểu biết pháp luật.
Tháng 6/2020, do ảnh hưởng của dịch Covid-19 và mang thai cháu thứ 4, Phạm Hải Yến, trú tại thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam buộc phải nghỉ việc và dừng đóng bảo hiểm xã hội. Trong thời gian này, Yến được Phạm Hùng Mạnh - Giám đốc Công ty TNHH thương mại xây dựng Havico khuyên gửi sổ bảo hiểm đến công ty của mình, giả lập hợp đồng lao động để được tiếp tục tham gia đóng bảo hiểm xã hội. Với suy nghĩ đơn giản vì bỗng nhiên có người giúp đỡ, Yến đã vui vẻ nhận lời.
Cơ quan chức năng lấy lời khai đối tượng Mạnh.
Khác với Yến, Nguyễn Thị Phương Hạnh, trú tại thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam lại là người chủ động liên hệ với Phạm Duy Mạnh để được đóng bảo hiểm xã hội.
Như vậy, dù không phải là lao động của Công ty TNHH thương mại xây dựng Havico, không có bất kì ngày làm việc chính thức nào, thế nhưng với hồ sơ được hợp thức hóa bằng cách lập hợp đồng lao động, chấm công và khai khống bảng lương những người này vẫn được tham gia đóng bảo hiểm xã hội và chi trả đầy đủ các chế độ theo quy định của Luật Bảo hiểm.
Theo đó, Phạm Hùng Mạnh là kẻ thông đồng, hướng dẫn các bị can nói trên thực hiện hành vi vi phạm. Tại cơ quan điều tra, dù luôn tìm mọi cách quanh co nhằm chối tội, thế nhưng Mạnh đã phải thừa nhận hành vi gian lận để trục lợi bảo hiểm cho 37 trường hợp là các phụ nữ mang thai với số tiền mà đơn vị bảo hiểm xã hội đã phải chi trả là 3.850.000.000 đồng. Dù rất tinh vi và kín kẽ, thế nhưng, qua công tác rà soát, phối hợp kiểm tra giữa Bảo hiểm xã hội và Công an tỉnh Hà Nam, hành vi của các đối tượng đã bị lật tẩy.
Có thể nói, vụ việc trên là vụ án đầu tiên và điển hình về hành vi gian lận bảo hiểm xã hội được các cơ quan chức năng điều tra, khởi tố trong những năm gần đây. Xét về mặt bản chất, đây là hành vi được thực hiện với lỗi cố ý. 37 bị can trong vụ việc, 37 người phụ nữ với nhiều hoàn cảnh éo le khác nhau. Dù đáng trách hay đáng thương thì sai phạm vẫn sẽ bị xử lý theo đúng quy định. Và đây cũng chính là bài học cảnh tỉnh cho rất nhiều người, bởi trên thực tế, hành vi gian lận bảo hiểm theo hình thức như thế này vẫn đang diễn ra.
Bảo hiểm xã hội là chính sách an sinh xã hội quan trọng của Nhà nước và Chính phủ Việt Nam nhằm bảo đảm thu nhập cho người tham gia khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau bệnh tật, tai nạn lao động. Tham gia bảo hiểm xã hội là nhu cầu thiết yếu đối với mỗi người dân. Tuy nhiên, đây là hoạt động được điều chỉnh và giám sát chặt chẽ bởi các quy định của pháp luật. Chính vì vậy, người dân cần tìm hiểu kĩ, đồng thời tuyệt đối tuân thủ các quy định có liên quan khi quyết định tham gia.
Lan Anh - Lê Phượng