* Man City - Arsenal: 2h15 thứ Năm 18/6, giờ Hà Nội.

Đã 100 ngày kể từ hiệu còi mãn cuộc trận đấu giữa Leicester và Aston Villa trên sân King Power, hôm 9/3. Cảm tưởng như người hâm mộ phải chờ đợi dài hơn thế. Cầu thủ hai đội cố gắng không bắt tay nhau, theo khuyến cáo an toàn giữa đại dịch. Dù vậy, hiếm khán giả nào nghĩ họ phải chờ đến giữa tháng 6 mới lại chứng kiến trái bóng Nike Merlin lăn trở lại trên thảm cỏ nước Anh. Đã có người muốn kết thúc mùa giải ngay, dù phải hủy hết kết quả hay coi bảng điểm hiện tại là kết quả cuối cùng. Nhưng, Ngoại hạng Anh vẫn bất khả xâm phạm.

Giải sẽ tái xuất với những khán đài trống ở Villa Park và Etihad hôm nay. Bầu không khí bóng đá đã thay đổi đáng kể từ khi bị gián đoạn.

Chiến thắng 4-0 của Leicester trước Aston Villa là trận đấu thứ 288 mùa này. Có thể mọi người đã quên, trận thứ 287 chính là derby thành Manchester. Đại chiến tại Old Trafford khép lại với cú sút xa hơn 35 mét của Scott McTominay, sau sai lầm từ thủ môn Ederson. Trận thứ 286, diễn ra một ngày trước đó, chứng kiến Chelsea hủy diệt Everton 4-0. Thầy trò Frank Lampard chơi áp đảo, nhờ cảm hứng của cặp tài năng trẻ Billy Gilmour và Mason Mount. Trận thứ 279 lại là màn ngược dòng của Liverpool trước vị khách Bournemouth, giúp thầy trò Jurgen Klopp tạo cách biệt 25 điểm so với đội nhì bảng Man City. Chức vô địch đầu tiên sau 30 năm chỉ cách Liverpool vài ngày. Họ đã nghĩ như vậy.

Mùa giải còn được nhớ đến bởi những nét chấm phá từ nỗ lực không ngừng nghỉ của Liverpool, phong độ đỉnh cao của Kevin De Bruyne, chiến thắng 4-0 của Man Utd trước Chelsea ở vòng mở màn, những hiện tượng như Leicester, Sheffield United, những sao mai như Tammy Abraham, Wilfred Ndidi, Trent Alexander-Arnold, Marcus Rashford, Dominic Calvert-Lewin, Adama Traore, Gabriel Martinelli, Dwight McNeil hay những cuộc thay tướng giữa dòng ở Arsenal, Everton, Tottenham, West Ham và Watford. Bạn còn nhớ trận nào kết thúc với tỷ số 9-0? Cầu thủ nào đóng giả người tuyết lái chiếc Lamborghini đâm vào nhà dân? Bạn còn nhớ cuộc tranh luận bất tận về ưu, nhược điểm của VAR chứ?

Người mến mộ Liverpool có lẽ đều cho rằng cuộc đua vô địch mùa này không chút trục trặc. Họ hạ Norwich 4-1 ở trận đầu tiên của mùa giải, trong một đêm thứ Sáu lạnh bất thường. Kể từ đó, họ thắng thêm 26 trận, hòa một và chỉ thua một trận trước Watford cuối tháng 2. Nhưng hành trình của Liverpool không dễ dàng. Các học trò của Jurgen Klopp đều chơi bóng với phong độ cao nhất, tạo thành tập thể mạnh ngoài sức tưởng tượng. Mùa trước, họ kiếm điểm cao thứ ba trong lịch sử Ngoại hạng Anh, nhưng vẫn kém nhà vô địch Man City một điểm. Klopp tuyên bố rằng Liverpool sẽ còn chơi tập trung hơn nữa mùa này. Và ông đã đúng.

Trả lời The Athletic tháng 11/2019, Klopp tiết lộ cách thay đổi tâm lý thi đấu của học trò. Các chàng trai Liverpool giống như những viên đạn đã lên nòng, chỉ chờ Klopp bóp cò. Nhưng nhà cầm quân người Đức đã không có kế hoạch cải thiện tâm lý chiến nơi các học trò. Thay vào đó, ông tôn vinh công lao của nhà tâm lý học của đội - Lee Richardson. Kết quả đạt được vượt kỳ vọng. Từ một đội bóng thường xuyên sụp đổ dưới áp lực trong cả mùa giải, Liverpool đã được tất cả thừa nhận.

Ngay cả khi những vết nứt manh nha xuất hiện, chúng được hàn gắn ngay lập tức. Liverpool gồng lên để chiến thắng vào những phút cuối trước Sheffield, Leicester, Tottenham, Aston Villa và Crystal Palace, chưa kể bàn gỡ hòa muộn của Adam Lallana trên sân Old Trafford. Tất cả đều diễn ra trong tám tuần, với đỉnh cao là chiến thắng trước Man City ngày 10/11/2019. Trước đó ba tháng tại Burnley, khán giả thấy rõ Sadio Mane nổi giận với Mohamed Salah dù đội nhà đang dẫn 3-0. Hai ngôi sao hòa giải ngay cả trước khi bước vào phòng thay đồ.

Cả Mane lẫn Salah đều cần một cái tôi để vươn tới đẳng cấp như hôm nay. Một người đã làm trái ý gia đình, rời ngôi làng ở Senegal để theo đuổi giấc mơ bóng đá. Người còn lại cũng phải rong ruổi khắp Ai Cập trên những chuyến xe buýt mini. Họ kết hợp với một tiền đạo Brazil sở hữu hàm răng trắng kỳ lạ, tạo thành tam tấu làm mê hoặc giới túc cầu.

Những bàn thắng của Fabinho, Salah và Mane giúp Liverpool bỏ xa Man City chín điểm sau 12 trận. Cách biệt ngày càng nới rộng kể từ đó. HLV Pep Guardiola có quyền thắc mắc về trọng tài. Chỉ vài chục giây trước khi Fabinho mở tỷ số, bóng chạm tay Alexander-Arnold trong vòng cấm của Liverpool. Guardiola chờ quyết định của VAR, nhưng bàn thắng vẫn được công nhận. Man City đã thua hai trận trước chuyến đi tới Anfield hôm đó, bao gồm trận thua chủ nhà Norwich 2-3 ở Carrow Road. Thất bại đó chỉ ra điểm yếu hàng thủ Man City, sau khi đội trưởng Vincent Kompany ra đi.

Có sáu cầu thủ chọc thủng lưới cả Liverpool lẫn Man City mùa này, trong đó có Teemu Pukki. Tiền đạo Phần Lan, 29 tuổi, lần đầu thử sức ở Ngoại hạng Anh, nhưng hòa nhập nhanh như cá gặp nước. Người dân làng chài Kotka ở Phần Lan không bất ngờ trước sự bùng nổ của người con tha hương Pukki hồi đầu mùa. Nhưng các cửa hàng bán áo ở Norwich vẫn cháy hàng chiếc áo Pukki số 22. Trong vài vòng đầu, Pukki, Todd Cantwell và đồng đội được ngợi khen. Thầy trò Daniel Farke bay cao, với chiến thắng trước Man City ở vòng năm. Nhưng lực hấp dẫn không chừa một ai, và Norwich rơi thẳng xuống đáy bảng từ vòng 19 đến bây giờ.

Một tân binh khác của Ngoại hạng Anh chơi ấn tượng hơn hẳn là Sheffield. Một trong những công việc đầu tiên của HLV Chris Wilder tại đây là dùng tua-vít để gỡ những tấm bảng hiệu truyền động lực mà người tiền nhiệm Nigel Adkins để lại. Sau bốn năm, Wilder giúp Sheffield thăng hai hạng và đang cạnh tranh suất dự Cup châu Âu. Hàng thủ của Sheffield chắc chắn thứ hai chỉ sau Liverpool, còn học trò của Wilder gần như không bị chấn thương. Bí quyết nằm ở "Thứ ba kinh dị".

Những kênh phim Âu Mỹ thường coi thứ Ba là dịp để phát lại những phim kinh dị. Với Sheffield, đó là dịp cả đội tập nặng đến cực hạn. Hậu vệ George Baldock từng nói với Mirror hôm 27/3 rằng: "Thứ Ba kinh dị? Tôi vẫn còn sợ nó đây. Vào mỗi thứ Ba, ở giai đoạn chuẩn bị cho mùa giải, chúng tôi thường tập chay, không dùng bóng. Chúng tôi phải chạy, đi bộ, rồi tăng tốc liên tục. Có thời điểm các cầu thủ đều gục xuống vì mỏi mệt, HLV nói: 'Làm lại từ đầu nào'. Tôi đã không bỏ lỡ phút nào mùa này. Nghĩ lại mới thấy ban huấn luyện đã nghĩ ra giáo án tập khôn ngoan để cải thiện thể lực của học trò".

Chấn thương lại là nỗi ám ảnh với Tottenham mùa này, khi có thời điểm HLV Jose Mourinho than phiền rằng họ không có lấy một tiền đạo. Nhưng các vấn đề của Tottenham manh nha từ trước khi mùa giải khởi tranh. Hôm 6/10, The Athletic dẫn lời một cầu thủ giấu tên than phiền rằng HLV Mauricio Pochettino đưa ra những chỉ dẫn quá nhàm chán. Một cầu thủ khác thậm chí thấy phát ốm với Pochettino. Khi chiến lược gia Argentina bị sa thải hôm 19/11, một cầu thủ nói: "Ông ta suốt ngày hờn dỗi nên mới bị sa thải".

Mourinho lại quen với tình trạng không được lòng một số học trò. Cựu HLV Chelsea và Man Utd ngay lập tức truyền cảm hứng để Tottenham thắng ba trận đầu. Nhưng sau đó ông vấp phải những vấn đề mà người tiền nhiệm phải đối mặt.

Cũng ở Bắc London, bất đồng giữa thầy trò Arsenal được phơi bày ngay tại Emirates. Ở trận hòa 2-2 trước Crystal Palace, đội trưởng Granit Xhaka chửi thề và tỏ thái độ khi bị thay ra. Cảnh tượng đó minh họa cho chuỗi ngày HLV Unai Emery không thiết lập được trật tự ở Emirates. Sau 18 tháng được kỳ vọng cải tổ "Pháo Thủ", Emery phải ra đi hôm 29/11. Kế nhiệm ông là một người treo đầy sơ đồ và ghi chú chiến thuật trên tường nhà: Mikel Arteta.

Chuyện tương tự cũng xảy ra ở Everton, khi HLV Marco Silva phá vỡ nguyên tắc của bản thân với những hợp đồng đắt giá nhưng không hòa hợp. Người mến mộ đã đòi sa thải Silva từ sau trận thua đội khách Norwich hôm 23/11. Nhưng phải thêm hai thất bại nữa, Silva mới phải ra đi. Trợ lý Duncan Ferguson tạm nắm quyền và tìm lại sự đoàn kết nơi đội bóng. Sau đó ông vui vẻ nhường lại chiếc ghế chính thức cho Carlo Ancelotti. Từ vị trí cầm đèn đỏ ở vòng 18, Everton có thời điểm vào top 10 và đang đứng thứ 12. Tiền đạo Dominic Calvert-Lewin hưởng lợi nhiều nhất từ sự hiện diện của Ancelotti.

Thay tướng đổi vận cũng là chuyện của Watford. Lãnh đạo Watford tưởng như đã tìm ra chân ái với HLV Javier Gracia - người đưa đội bóng vào chung kết Cup FA mùa trước. Nhưng nhà cầm quân Tây Ban Nha bị sa thải chỉ sau bốn vòng, trong đó có ba thất bại. Watford đưa HLV Quique Sanchez Flores trở lại. Nhưng chỉ sau 85 ngày và 10 trận, Sanchez chịu chung số phận với Gracia.

Thất bại với những người Tây Ban Nha, Watford đổi chiến lược khi bổ nhiệm Nigel Pearson. Pearson từng sống trong quân ngũ và định hướng giáo án tập luyện theo chế độ quân đội. Watford chỉ kiếm được tám điểm trong 15 trận đầu tiên. Nhưng kể từ khi Pearson về Vicarage Road, họ giành 19 điểm từ 14 trận. Watford vừa bước ra khỏi nhóm xuống hạng, vì Pearson biết cách nắm thóp từng cầu thủ.

Tâm lý chiến là một phần quan trọng trong bóng đá. Thay đổi triết lý của cả một đội bóng là thử thách khó nhằn. Mùa trước dưới thời Chris Hughton, Brighton đứng thứ tư từ dưới lên về tỷ lệ kiểm soát bóng. Mùa này, HLV Graham Potter đưa Brighton lên thứ sáu trong danh sách này. Chiến thuật kiểm soát bóng của Potter đầy hứa hẹn, đặc biệt là sau trận thắng trên sân của Arsenal hôm 5/12. Nhưng CLB chủ sân Falmer tụt dốc không phanh. Họ chỉ thắng một trong 14 trận liền, cho đến khi mùa giải bị gián đoạn. Từ vị trí cạnh tranh cúp châu Âu, họ rơi xuống thứ 15. "Bóng đá không phải cuộc thi sắc đẹp", Potter nói với The Atheltic hôm 22/1. Hiện Potter chỉ lo trụ hạng.

West Ham cũng khởi đầu hứa hẹn, có lúc leo lên vị trí thứ năm. Nhưng họ thua 15 trận trong 22 vòng gần nhất, rơi xuống nhóm tranh suất trụ hạng. Chuỗi trận sa sút của West Ham khiến HLV Manuel Pellegrini mất ghế hôm 28/12. Một thành viên ban lãnh đạo trách các cầu thủ rằng: "Họ chạy gây áp lực, rồi đi bộ". Quyết định tái bổ nhiệm David Moyes cho thấy rắc rối trong ban lãnh đạo đội bóng. Những ông chủ West Ham bị cho là thiếu năng lực và tham vọng.

Tình trạng đó cũng thường xuất hiện ở Man Utd. Sự bất mãn của người hâm mộ "Quỷ Đỏ" với Glazer lên đỉnh điểm sau trận thua trên sân Burnley hôm 23/1. Giữa họ chỉ có một điểm chung, đều ủng hộ HLV Ole Gunnar Solskjaer. Nhà cầm quân người Na Uy đang cố thay đổi văn hóa đội bóng, sau khi Alex Ferguson giải nghệ năm 2013. Thành quả của Solskjaer chưa rõ ràng, nhưng chí ít họ thể hiện được bản lĩnh ở những trận cầu lớn. Sự hiện diện của tân binh Bruno Fernandes trong tháng 1 cũng giúp Man Utd đi đúng quỹ đạo.

Không chỉ Man Utd và Arsenal, Chelsea cũng bổ nhiệm cựu cầu thủ làm HLV, để tôn bật bản sắc đội bóng. Frank Lampard đang tạo ra một Chelsea bất ổn, nhưng đầy hứa hẹn với những tài năng trẻ như Tammy Abraham, Mason Mount, Reece James và Callum Hudson-Odoi. Dù họ có giành suất dự Champions League hay không, lứa cầu thủ này cũng là nền tảng cho Chelsea những năm tới.

Cuộc đua vào top 4 không thể bỏ qua Wolverhampton. Họ vẫn đang căng sức ở Ngoại hạng Anh lẫn Europa League, với lực lượng không quá dày. Nhưng thầy trò Nuno Espirito Santo vẫn giữ phong độ. Adama Traore là một trong những cầu thủ tiến bộ nhất mùa này. Các hậu vệ vẫn nể tốc độ kinh hoàng của Traore. Nhưng điều khiến anh gây ấn tượng mùa này lại là những lúc giảm tốc độ, để chơi hiệu quả hơn.

Wolves hướng tới hình mẫu của Leicester - một đội tầm trung giờ đã thường trực trong top 4. Sau chức vô địch không tưởng năm 2016, Leicester chỉ mất một mùa sa sút trước khi lấy lại vị thế. HLV Brendan Rodgers biến Leicester thành đội bóng đầy thú vị và thách thức mọi ông lớn. Jamie Vardy nhanh và đáng sợ hơn lúc nào hết, ở tuổi 33. Còn Ricardo Pereira, Caglar Soyuncu, Ben Chilwell hay Wilfried Ndidi đều trình diễn ở tầm cao nhất giải.

Gần đây Leicester không còn thăng hoa như đầu mùa, nhưng họ vẫn vững vàng ở vị trí thứ ba, kém Man City bốn điểm. Leicester thỏa mãn, còn Man City thì không. Thầy trò Pep Guardiola gần như sẽ trở thành cựu vương, dù có cơ hội lớn loại Real Madrid ở vòng 1/8 Champions League. Thống kê cho thấy hàng thủ Man City thiếu chắc chắn trong những trận đấu lớn. Khả năng vây ráp của cầu thủ Man City cũng giảm sút. Nếu không có tài năng của Kevin de Bruyne, khoảng cách giữa họ và Liverpool có thể xa hơn. Trận thua của Man City trên sân Man Utd giúp Liverpool chỉ còn cách chức vô địch hai trận thắng.

Liverpool kỳ vọng đăng quang trên sân của đội bóng cùng thành phố - Everton, hôm 16/3. Nhưng sau khi Arteta và Hudson-Odoi dương tính với nCoV, chính phủ Anh đã hoãn mọi hoạt động thể thao, trong đó có Ngoại hạng Anh. "Tôi từng nói bóng đá là thứ quan trọng nhất trong những thứ ít quan trọng nhất", Klopp nói trên trang chủ Liverpool hôm 14/3. "Hôm nay bóng đá không quan trọng chút nào. Dĩ nhiên chúng tôi không muốn chơi bóng dưới khán đài trống. Chúng tôi không muốn giải đấu bị hoãn. Nhưng nếu làm thế để mọi người được khỏe mạnh và an toàn, chúng tôi sẽ tuân theo. Không thắc mắc gì hết".

Ngoại hạng Anh tái xuất trong bối cảnh vô tiền khoáng hậu. Sân bóng có thể vắng khán giả, nhưng vẫn đầy căng thẳng, hồi hộp, và nhiều biến cố. Sẽ không có lời ca tiếng hát, nhưng vẫn có niềm vui và nước mắt.