Sự kiện nằm trong khuôn khổ Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019 -2030 do Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững (Bộ Công Thương) phối hợp với Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức, với sự tham dự của Lãnh đạo Bộ Công Thương, Lãnh đạo Hội Nhà báo Việt Nam cùng các cơ quan thông tấn báo chí, truyền thông Trung ương và địa phương.

Giải thưởng nhằm tôn vinh đội ngũ phóng viên, nhà báo, thông tin viên trên cả nước thúc đẩy nâng cao hiệu quả và sự lan tỏa kết quả triển khai Chương trình Quốc gia sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019 - 2030, góp phần từng bước hiện thực hóa mục tiêu phát thải ròng bằng 0 của Việt Nam vào năm 2050 theo cam kết tại Hội nghị COP26.

Phát biểu tại Lễ phát động, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, năm 2023,  việc điều tiết giảm cung ứng điện cục bộ gây ra khó khăn cho nền kinh tế cũng như đời sống người dân. Năm 2024, được dự báo sẽ chịu những tác động khốc liệt của biến đổi khí hậu. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến công tác cung ứng điện.

Theo Báo cáo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam và Cục Điều tiết Điện lực, việc cung cấp và vận hành hệ thống điện năm 2024 cơ bản đáp ứng đủ điện cho phát triển kinh tế - xã hội và nhu cầu của nhân dân. Tuy nhiên, trong thời gian tới, công tác bảo đảm điện dự báo gặp nhiều khó khăn đặc biệt là ở khu vực miền Bắc trong giai đoạn các tháng cao điểm nắng nóng (tháng 5, tháng 6 và tháng 7).

Ngày 8/6/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành chỉ thị số 20 về công tác thực hiện tiết kiệm điện giai đoạn 2023 - 2025. Đặc biệt, ngày 14/02/2024, Thủ tướng Chính phủ có Chỉ thị 05 về đảm bảo cung ứng điện, than, dầu khí để đảm bảo điện cho năm 2024. Theo đó, Thủ tướng Chính phủ đặc biệt nhấn mạnh vai trò của công tác tiết kiệm điện, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, trên cơ sở các chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Bộ Công Thương xác định tập trung đẩy mạnh tiết kiệm năng lượng, coi sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là vấn đề quan trọng, cấp bách, góp phần đảm bảo đủ nguồn điện cho phát triển kinh tế và đời sống xã hội trước mắt, cũng như lâu dài.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân, nối tiếp thành công của Giải thưởng qua nhiều năm, Bộ Công Thương kỳ vọng: Năm 2024, Giải thưởng sẽ tiếp tục nhận được sự quan tâm, tham dự của các nhà báo, phóng viên, các cán bộ truyền thông của các đơn vị, các cộng tác viên, thông tin viên trên toàn quốc. Đồng thời, Ban tổ chức cũng hy vọng, thông qua ngòi bút của mình, các nhà báo, cộng tác viên sẽ giúp tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; Phát hiện những điển hình tiên tiến, những sáng kiến trong tiết kiệm năng lượng; Phản ánh được những khó khăn, thách thức trong việc triển khai công thực hiện sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. "Từ các bài báo, các thông tin này, giúp các cơ quan chức năng, đặc biệt là Bộ Công Thương tham mưu cho Chính phủ cũng như các cấp có thẩm quyền ban hành, điều chỉnh những chính sách để thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa việc sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả”, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân nhấn mạnh.

Công bố thể lệ giải, ông Phan Toàn Thắng, Chánh Văn phòng Hội Nhà báo Việt Nam cho biết:  Các tác phẩm báo chí tham dự giải cần phản ánh chính xác, kịp thời, hiệu quả các nội dung: Tuyên truyền, tổ chức thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; biểu dương các ban ngành, tổ chức, đơn vị, cơ sở sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả thông qua việc triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp quản lý nhà nước, hỗ trợ kỹ thuật, nghiên cứu khoa học công nghệ và phát triển sản phẩm, chuyển đổi thị trường, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, tranh thủ kinh nghiệm và sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế, từ đó giảm mức tiêu hao năng lượng, giảm mức tổn thất điện năng xuống thấp nhất nhằm góp phần thực hiện mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính bằng không vào năm 2050 theo cam kết của Chính phủ tại COP26.

Các tác phẩm dự giải cũng tập trung tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; giảm cường độ năng lượng trong các ngành nghề, lĩnh vực kinh tế; khuyến khích tiết kiệm năng lượng trở thành hoạt động thường xuyên đối với các cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm và các ngành kinh tế trọng điểm tiêu thụ nhiều năng lượng, hướng tới mục tiêu tăng trưởng xanh và phát triển bền vững.

Ngoài ra, thông qua giải, sẽ phát hiện những điển hình tiên tiến, những kinh nghiệm, cách làm có hiệu quả ở các địa phương, cơ sở, đơn vị, công trình, cá nhân, gia đình trong việc thực hiện sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; phổ biến kiến ​​thức, công nghệ trong lĩnh vực sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; phản ánh những khó khăn, thách thức của việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Các tác phẩm tham dự giải thưởng bao gồm tin, bài phản ánh, phỏng vấn, tọa đàm, bình luận, chuyên luận, phóng sự, phóng sự điều tra, bút ký báo chí thuộc 4 loại hình: Báo in, Phát thanh, Truyền hình, Báo điện tử.

Tác phẩm dự giải phải là các tác phẩm báo chí được đăng tải từ ngày 1/10/2023 đến hết ngày 30/9/2024 trên các phương tiện truyền thông đại chúng được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp phép. Thời gian nhận tác phẩm đến ngày 6/10/2024.

Đối tượng tham dự giải thưởng là tất cả các nhà báo chuyên nghiệp hoặc không chuyên, các cộng tác viên, thông tin viên của các cơ quan thông tấn báo chí, cán bộ truyền thông các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực năng lượng có tác phẩm báo chí với nội dung, hình thức, điều kiện phù hợp với thể lệ giải. Đặc biệt, Ban Tổ chức khuyến khích đội ngũ phóng viên trẻ với những hình thức thể hiện tác phẩm báo chí hiện đại tham dự.

Ban Tổ chức dự kiến trao 35 Giải thưởng với tổng giá trị là 274 triệu đồng. Trong đó, 1 giải Đặc biệt trị giá 20 triệu đồng sẽ dành cho tác phẩm báo chí có cách thể hiện hiện đại, sáng tạo (infographic, longform, video clip ngắn, podcast…); 4 giải A mỗi giải 15 triệu đồng; 8 giải B mỗi giải 10 triệu đồng; 12 giải C mỗi giải 7 triệu đồng; 10 giải Khuyến khích mỗi giải 3 triệu đồng.

Lễ tổng kết và trao giải dự kiến được tổ chức trong quý IV/2024.