Các nhà khoa học từ bang Oregon (Mỹ) đã giải trình tự bộ gen hạt chia và phát hiện ra gen hạt chia có liên quan đến các đặc tính mà các công ty dược phẩm có thể sử dụng để điều trị các bệnh như ung thư và huyết áp cao.

Giáo sư Pankaj Jaiswal, Khoa Thực vật học và Bệnh học Thực vật tại bang Oregon, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của những phát hiện về hạt chia: “Nghiên cứu này mở ra khả năng cho các nhà khoa học nghiên cứu hạt chia trong việc cải thiện sức khỏe con người, đồng thời tiếp tục nâng cao kiến thức của chúng ta về tất cả các lợi ích dinh dưỡng của hạt chia”.

Nguồn gốc của hạt chia

Hạt chia có nguồn gốc từ cây Salvia hispanica L., và từng là cây lương thực đáng gờm ở Mexico và Guatemala. Thực phẩm được các nhóm bản địa trồng trọt như một nguồn thực phẩm vào năm 3500 trước Công nguyên và được dâng lên các vị thần Aztec trong các nghi lễ.

Một khẩu phần hai muỗng canh hạt chia chứa 140 calo, 4 gam protein, 11 gam chất xơ và 7 gam chất béo không bão hòa. Hạt Chia là loại cây có lượng axit béo omega-3 cao nhất. Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ cho biết các nghiên cứu đã tìm thấy axit béo omega-3 giống như axit béo có trong hạt chia có vai trò chống lại bệnh tim mạch và ung thư.

Để so sánh với các loại hạt khác, trên 100 gam, hạt chia có khoảng 16 gam protein, trong khi hạt quinoa và yến mạch lần lượt chứa 14 gam và 13 gam protein. Hạt Chia sở hữu tất cả 9 loại axit amin thiết yếu mà cơ thể không sản xuất được: histidine, isoleucine, leucine, lysine, methionine, phenylalanine, threonine, tryptophan và valine.

Hạt Chia chứa 34 gam chất xơ trên 100 gam, trong khi hạt quinoa chỉ chứa 7 gam. Hạt Chia chủ yếu chứa chất xơ không hòa tan cùng với một số chất xơ hòa tan. Chất xơ không hòa tan có thể hấp thụ nước và góp phần tạo cảm giác no, trong khi chất xơ hòa tan có thể tạo thành chất giống như gel, chất nhầy, có thể giúp ổn định lượng đường trong máu và cải thiện tiêu hóa.

Phát hiện mới về hạt chia

Không giống như lúa gạo và lúa mì, những loại cây trồng chính, hạt chia ít được cộng đồng khoa học chú ý hơn. Hạt chia có thể phát triển trên vùng đất không phù hợp với các loại cây ngũ cốc truyền thống như yến mạch, lúa mạch đen và lúa mạch, khiến nó trở thành một lựa chọn tốt cho những người nông dân đang chống chọi với biến đổi khí hậu đang diễn ra.

Susma Naithani, Phó Giáo sư và nhà nghiên cứu cấp cao tại bang Oregon, nhấn mạnh sự cần thiết của nhiều loại cây trồng như hạt chia: “Chúng ta đang ở thời điểm mà an ninh lương thực và dinh dưỡng lâu dài đòi hỏi phải đa dạng hóa chế độ ăn uống của con người bằng cách nhân giống và cải tiến di truyền đối với những loại cây trồng phụ giàu dinh dưỡng, được gọi là hạt chia”.

Trong phát hiện của mình, các nhà nghiên cứu của bang Oregon đã tìm thấy 29 gen liên quan đến quá trình sinh tổng hợp axit béo không bão hòa đa, bao gồm axit béo omega-3 và omega-6.

Ngoài ra, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra 2.707 gen trong hạt chia có khả năng tạo ra các peptide hoạt tính sinh học nhỏ. Một nghiên cứu năm 2017 được công bố trên tạp chí Chất lượng và An toàn Thực phẩm cho biết các peptide hoạt tính sinh học đóng vai trò tác động đến hệ thống tiêu hóa, nội tiết, tim mạch, miễn dịch và thần kinh. Sau khi hạt chia đi qua đường tiêu hóa, các biopeptide nhỏ sẽ được cơ thể giải phóng và hấp thụ. Những đặc tính này có thể đóng một vai trò trong bệnh tiểu đường loại 2 và huyết áp cao.

Các nhà nghiên cứu hy vọng phát hiện của họ sẽ khuyến khích sự phát triển của hạt chia ở Oregon và các nhà nghiên cứu nông nghiệp tạo ra hạt chia với những đặc điểm nhất định được nhân rộng để giúp ích cho sức khỏe con người.