Gần 1 tháng qua, ngày nào cũng như ngày nào, trên cánh đồng dưa của thôn 8, thôn 9, thôn 10 xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân, bà con hay gọi là cánh đồng dưa nếp miền Nhân Hòa râm ran tiếng nói cười của nông dân thu hoạch dưa. Những nụ cười xóa đi mọi nỗi vất vả, mệt nhọc của bà con. Chi hội trưởng Chi hội Nông dân thôn 8 Trần Công Bảo vừa tham gia thu hoạch dưa ở ruộng nhà, vừa cùng với bà con nông dân trò chuyện, dự tính vụ sau. Ông khoe: “Cây dưa nếp có từ lâu đời trên đất Nhân Hòa chúng tôi. Bà con trồng rồi tự nuôi giống cho các vụ sau. Đồng đất này phù hợp với cây dưa nếp nên năm nào cũng cho năng suất cao.”

Thế nhưng, mấy chục năm trồng dưa nếp, năm nay mới là năm đầu tiên bà con vui đến thế. Cây dưa được giá, năng suất đạt 1 - 1,2 tấn/sào. Trong tổng số ngót 40 mẫu dưa của xã Hòa Hậu trồng vụ này, thôn 8 có đến 15 mẫu. Ông Trần Công Bảo vui như tết: “Đúng ngày mồng 10 tháng 2 âm lịch vừa rồi, bà con chúng tôi thu hoạch dưa. Dưa đầu vụ bán được giá lên tới 20.000 đồng/kg. Thương lái về tận nơi lấy dưa, bà con chẳng phải mang đi đâu bán cả. Cứ ra đến ruộng dưa là nghe thấy tiếng cười nói râm ran.”

Nhà bà Trần Thị Hương, vụ nào cũng trồng ba sào rưỡi dưa nếp. Chỉ có hai vợ chồng chăm sóc, thu hoạch. Gần một tháng nay, ngày nào vợ chồng bà cũng hái một tạ rưỡi dưa, mang về đầu bờ là có người đến nhận hàng. Bà Hương phấn khởi mời chúng tôi: “Các anh các chị mời dưa đi! Dưa trồng đảm bảo sạch sẽ, không phun thuốc bảo vệ thực vật. Ngày nào cũng phải đi hái quả, để quá một chút là bỏ đi vì dưa già, không ngon nữa.” Bà Hương ngồi vào đầu bờ nghỉ ngơi một lát, cầm quả dưa ăn ngon lành. Mấy đồng chí cán bộ Hội Nông dân của xã đi thăm ruộng cũng ăn thử dưa, khen dưa nếp ở đây rất thơm, ngọt, giòn.

So với nhà bà Hương, nhà bà Trần Thị Thanh trồng nhiều hơn. Với năm sào rưỡi dưa nếp vụ này, ước tính gia đình sẽ có một khoản thu về gần 100 triệu đồng. Bà Thanh cho biết: “ Nhà tôi thuộc diện trồng nhiều dưa nhất ở đây. Nông dân miền Nhân Hòa chỉ trông chờ vào cây dưa và cây ngô, trong đó cây dưa nếp là chủ đạo. Bây giờ, đường xá, xe cộ rất thuận lợi, các thương lái họ về tận ruộng để thu mua. Bà con chẳng ai phải mang đi chợ bán như ngày xưa, bớt đi được một khâu. Vui nhất vẫn là dưa nếp được giá, chưa bao giờ chúng tôi vui như vậy!”. Bà Thanh chỉ có một mình ngoài ruộng. Chồng mất, công việc làm nông cũng rất vất vả. Tuy nhiên, bà bảo so với cấy lúa, trồng dưa nếp có lãi hơn, vui hơn.

Giờ đã quá giữa vụ thu hoạch dưa. Giá bán tại ruộng giảm còn từ 13 - 15 nghìn đồng/kg. Ông Trần Ngọc Lưu, Chủ tịch Hội Nông dân cho biết: Năm nay, cả xã Hòa Hậu có chục ha dưa nếp, thứ dưa truyền thống của bà con bao đời nay. Cây dưa nếp dễ trồng, hợp với đồng đất nơi đây. Trong tổng số 40 mẫu dưa, có 25 mẫu trồng trên đất lúa, còn lại trồng vùng bối bãi ven sông Hồng. Hội Nông dân cùng với Hợp tác xã dịch vụ làm tốt các hoạt động giúp nhân dân chủ động được nước để tưới, tiêu; phát động mùa màng; đoàn kết và thống nhất trong thu hoạch, tiêu thụ sản phẩm; hỗ trợ nhau những lúc khó khăn về nhân lực…

Ông Trần Ngọc Lưu nói: “Từ hôm thu hoạch dưa đến nay, nhà nào có dưa cũng gần như ở ngoài ruộng suốt. Anh em trong chi hội, hội Nông dân xã đều xuống đây để động viên mọi người, quán xuyến việc thu hoạch và nắm bắt thông tin về thị trường, giá cả… Nhờ đó, bà con thấy vui, phấn khởi, đặt niềm tin vào các vụ sau”.

Đất Hòa Hậu vốn nổi tiếng với những món ngon nức lòng thiên hạ như chuối Ngự, hồng không hạt, cá kho. Tất cả những thứ ngon này tập trung ở miền Nhân Hậu, miền Nhân Hòa chỉ có dưa nếp và một vài thứ hoa trái khác. Theo ông Trần Ngọc Lưu, nhân dân miền này làm ruộng ít lắm, bây giờ đối tượng gắn bó với đồng ruộng chủ yếu là những người có tuổi, không đi làm công ty được. Họ chăm chỉ làm ruộng để có thu nhập, vun vén gia đình. Khi cây dưa nếp được đưa vào làm cây trồng hàng hóa chủ đạo ở xã thì nhân dân quan tâm tới mở rộng diện tích và chăm bón để năng suất cao hơn. Nghe thương lái họ nói, so với các loại dưa nếp trồng ở mọi nơi, dưa nếp Nhân Hòa ngon nhất, thơm nhất. Trời đã ưu ái cho đồng đất ở đây màu mỡ phù sa, tạo nên những trái ngon, quả ngọt mà không đâu có được!

Ông Lưu tính toán thu hoạch vụ dưa này, toàn xã có khoảng 6 tỷ đồng. Ba tháng, nông dân 3 thôn 8, 9, 10 có được 6 tỷ đồng không phải là chuyện dễ. Phải mưa thuận gió hòa, bà con chăm chỉ, cán bộ Hội nông dân sát sao cùng bà con hàng ngày hàng giờ tuyên truyền về mùa vụ, hướng dẫn kỹ thuật… mới có thành quả ấy!