Triển khai Luật Quy hoạch mới, Bộ Giao thông Vận tải đã xây dựng dự thảo Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021-2030 tầm nhìn đến 2050.

Quá trình lập quy hoạch, nhiều địa phương đề xuất bổ sung cảng hàng không trên địa bàn để đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân, phát triển du lịch, an ninh quốc phòng. Cuối năm 2022, Cục Hàng không Việt Nam và đơn vị tư vấn đã rà soát, làm việc với các địa phương, nêu kết quả nghiên cứu và đánh giá về khả năng quy hoạch sân bay, nhu cầu vận tải của địa phương.

Hai sân bay được Bộ đề xuất đưa vào quy hoạch

Sân bay Thành Sơn là sân bay quân sự cấp 1, nằm ở thành phố Phan Rang - Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận. Với định hướng đến năm 2030, sản lượng khách du lịch đến tỉnh Ninh Thuận đạt khoảng 6 triệu, khu vực này có tiềm năng phát triển vận tải hàng không.

Bộ Giao thông Vận tải đánh giá, Thành Sơn khả thi về thiết kế phương thức bay, tuy nhiên, cần phải điều chỉnh tổ chức vùng trời của ba sân bay Thành Sơn, Cam Ranh, Liên Khương để bảo đảm phân cách, an toàn bay.

Sân bay Thành Sơn cách trung tâm thành phố Phan Rang khoảng 10 km, có ảnh hưởng về tiếng ồn do hoạt động bay cả dân dụng và quân sự, tuy nhiên tác động không nhiều do dân cư quanh sân bay thưa thớt.

Sân bay Biên Hòa nằm tại phường Tân Phong, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai. Tỉnh Đồng Nai nằm trong vùng phát triển kinh tế trọng điểm phía Nam, khu vực có cơ sở hạ tầng phát triển và thuộc vùng kinh tế năng động nhất Việt Nam nên nhu cầu vận tải hàng không rất lớn.

Khả năng thiết lập vùng trời để khai thác tại sân bay Biên Hòa khả thi, song cần điều chỉnh phương thức bay khu vực sân bay Biên Hòa và Tân Sơn Nhất, Long Thành.

Để tận dụng quỹ đất, cơ sở hạ tầng sẵn có của sân bay Thành Sơn và Biên Hòa, Bộ Giao thông Vận tải sẽ đề xuất hai sân bay này vào quy hoạch cảng hàng không toàn quốc đến năm 2030, tầm nhìn 2050.

Để ngỏ khả năng đưa vào quy hoạch 8 sân bay

Sân bay Mộc Châu ở thị trấn Mộc Châu, cách thành phố Sơn La 135 km, được Bộ Giao thông Vận tải đánh giá cơ bản khả thi về bố trí trên mặt đất; vùng trời và phương thức bay để khai thác hàng không dân dụng. Tuy nhiên, vị trí hiện tại trong khu vực rừng quốc gia Mộc Châu có điều kiện thời tiết không thuận lợi với 5 tháng có sương mù lớn, ảnh hưởng lớn tới hoạt động khai thác hàng không.

Với nhu cầu vận tải hàng không tại tỉnh Sơn La chưa cao, việc đầu tư thêm sân bay mới tại Mộc Châu sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả của sân bay Nà Sản. Vị trí sân bay lại cách xa thành phố Sơn La nên khó đáp ứng nhu cầu của người dân thành phố.

UBND tỉnh Sơn La đề nghị nghiên cứu là sân bay chuyên dùng (phục vụ các chuyến bay không thường lệ) phục vụ khách du lịch và đầu tư khi có nhu cầu.

Sân bay Yên Bái, phường Nam Cường, cách trung tâm thành phố Yên Bái khoảng 7 km. Sân bay này khả thi cho khai thác hàng không dân dụng, không vi phạm vùng trời của sân bay Sa Pa và Nội Bài. Tuy nhiên, khi sân bay Sa Pa hoạt động trong tương lai, sân bay Yên Bái cần được thiết lập phương thức bay bổ sung để thống nhất điều hành giữa hai sân bay.

Tỉnh Yên Bái đề xuất quy hoạch sân bay Yên Bái công suất dự kiến 800.000- 1 triệu hành khách mỗi năm. Để báo cáo Chính phủ quyết định mô hình khai thác cả quân sự và dân sự, Bộ Giao thông Vận tải đề nghị UBND tỉnh Yên Bái xây dựng đề án đánh giá khả năng khai thác hàng không dân dụng và nguồn lực đầu tư.

Sân bay Hà Tĩnh tại xã Cẩm Nam, huyện Cẩm Xuyên, cách thành phố Hà Tĩnh 20 km, kết nối giao thông thuận lợi. Bộ Giao thông Vận tải đánh giá vị trí nghiên cứu khả thi về thiết lập vùng trời, phương thức bay. Tuy nhiên, do gần sân bay Vinh và Đồng Hới nên cần tính toán giải quyết xung đột giữa hoạt động bay của sân bay Hà Tĩnh với các sân bay lân cận.

Sân bay Măng Đen tại thị trấn Măng Đen, huyện Kon Plông, cách thành phố Kon Tum 60 km. Vị trí nghiên cứu được đánh giá là khả thi về thiết kế phương thức cất, hạ cánh. Tuy nhiên, sân bay này vẫn cần tính toán giải quyết xung đột giữa hoạt động bay với cảng Pleiku.

Ngoài ra, sân bay Măng Đen kết nối giao thông đến trung tâm tỉnh và khu vực lân cận tương đối xa và khó khăn do quốc lộ 24 là đường cấp 4 miền núi, quy mô nhỏ. Do đó, cần nghiên cứu thêm phương án kết nối sân bay Măng Đen với các khu vực. Ngoài ra, quá trình quy hoạch chi tiết cần xem xét hạn chế ảnh hưởng đến phạm vi đất rừng.

Sân bay Lý Sơn, xã An Hải, huyện Lý Sơn, Quảng Ngãi, cách đất liền khoảng 25 km, cách quần đảo Hoàng Sa khoảng 260 km nên có vị trí quan trọng về quốc phòng, an ninh, cứu hộ trên biển.

Vị trí nghiên cứu được đánh giá là khả thi về phương thức bay song có ảnh hưởng đến hoạt động bay tại Chu Lai, nên cần tính toán kỹ lưỡng để giải quyết xung đột hoạt động bay.

Sân bay Vân Phong tại xã Vạn Thắng, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa, cách thành phố Nha Trang 68 km. Đây là một trong những khu vực có tiềm năng về thị trường vận tải hàng không do đặt trong khu kinh tế Vân Phong.

Vị trí nghiên cứu khả thi về phương thức bay song vùng trời chồng lấn vào vùng trời sân bay Tuy Hòa và Cam Ranh, có thể ảnh hưởng năng lực khai thác của nhau. Đơn vị lập quy hoạch đề xuất tiếp tục nghiên cứu, đánh giá về quy hoạch cảng hàng không Vân Phong.

Sân bay Đăk Nông tại xã Quảng Khê, huyện Đăk Glong, cách thành phố Gia Nghĩa 30 km, vị trí khả thi về thiết kế phương thức cất, hạ cánh, vùng trời và luồng hoạt động bay, cơ bản không ảnh hưởng đến sân bay Liên Khương.

Tuy nhiên, kết nối giao thông đến thành phố Gia Nghĩa và khu vực lân cận khó khăn do quốc lộ 28 là đường cấp 4 miền núi, nhiều khúc cua quanh co, chất lượng đường xuống cấp. Vì vậy, cần nghiên cứu thêm phương án giao thông kết nối thuận tiện tới vị trí sân bay.

Sân bay Tây Ninh, đặt tại xã Phước Ninh, huyện Dương Minh Châu, cách thành phố Tây Ninh 20 km. Vị trí khả thi về tổ chức vùng trời, trên mặt đất, giao thông kết nối thuận tiện.

Với 8 sân bay trên, Bộ Giao thông Vận tải yêu cầu các địa phương tiếp tục nghiên cứu, khảo sát quy hoạch và đánh giá tính hiệu quả, khả năng huy động vốn đầu tư, để ngỏ khả năng đưa vào quy hoạch mạng cảng hàng không toàn quốc.

Với hai vị trí sân bay Tân Quang và Na Hang mà tỉnh Hà Giang và Tuyên Quang đề xuất, Bộ Giao thông Vận tải đánh giá cả hai khu vực đều có địa hình phức tạp, núi non hiểm trở, phương thức bay không thuận lợi.

Do đó, Bộ đề xuất các tỉnh nghiên cứu tại các vị trí khác như sân bay Hà Giang đặt tại xã Đồng Tâm, cách xã Tân Quang khoảng 2 km về phía đông nam, cách TP Hà Giang khoảng 40 km theo hướng bắc - đông bắc; sân bay Tuyên Quang tại xã Thái Hòa, huyện Hàm Yên, cách TP Tuyên Quang 20 km về phía tây bắc.

Hiện Việt Nam có 22 sân bay, trong đó 10 sân bay quốc tế. Cuối năm 2021, Bộ Giao thông Vận tải trình Chính phủ dự thảo quy hoạch mạng cảng hàng không toàn quốc, giai đoạn 2021-2030 có 28 cảng bao gồm: 14 cảng quốc tế (Vân Đồn, Cát Bi, Nội Bài, Thọ Xuân, Vinh, Phú Bài, Đà Nẵng, Chu Lai, Cam Ranh, Liên Khương, Long Thành, Tân Sơn Nhất, Cần Thơ và Phú Quốc); 14 cảng quốc nội (Lai Châu, Điện Biên, Sa Pa, Nà Sản, Đồng Hới, Quảng Trị, Phù Cát, Tuy Hòa, Pleiku, Buôn Ma Thuột, Phan Thiết, Rạch Giá, Cà Mau và Côn Đảo).