Năm 2021, Chỉ số Tiếp cận đất đai cùng với Chỉ số Tính minh bạch và chính sách hỗ trợ doanh nghiệp có chuyển biến tích cực - tăng điểm và tăng thứ hạng so với năm 2020. Cụ thể, điểm của Chỉ số Tiếp cận đất đai đã tăng từ 6,47 điểm (xếp thứ 39 năm 2020) lên 7,35 điểm, xếp ở vị trí thứ 18. Sở dĩ có được kết quả đáng mừng này là do tỉnh chỉ đạo các cấp, ngành, địa phương quyết liệt thực hiện những chỉ số thành phần liên quan đến đất đai. Kết quả, các doanh nghiệp đánh giá số ngày chờ đợi để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất giảm sâu, trung bình là 20 ngày, giảm tới 40 ngày so với năm 2020 và thấp hơn so với bình quân chung của cả nước là 10 ngày. Bên cạnh đó, có tới 57% doanh nghiệp được hỏi cho rằng không gặp cản trở về tiếp cận đất đai hoặc mở rộng mặt bằng kinh doanh (năm 2020 tỷ lệ này là 44%); 83% doanh nghiệp cho rằng thay đổi bảng giá đất của tỉnh phù hợp với thay đổi giá thị trường (năm 2020 tỷ lệ này là 75%)... Ngoài ra, cộng đồng doanh nghiệp đánh giá việc thực hiện thủ tục hành chính đất đai không gặp khó khăn; thủ tục xác định giá trị quyền sử dụng đất nhanh chóng, không mất nhiều thời gian.

Ông Hoàng Văn Long, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường cho biết: Góp phần cùng với các sở, ngành, địa phương thiết thực nâng cao PCI, Sở Tài nguyên và Môi trường chủ động, tích cực đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, chỉ đạo các bộ phận chức năng cải thiện mạnh mẽ tác phong, lề lối làm việc khoa học; đồng hành và lắng nghe doanh nghiệp, tham mưu với tỉnh giải quyết, tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc về đất đai cho doanh nghiệp. 

Với mục tiêu xây dựng môi trường kinh doanh thực sự thông thoáng, minh bạch, hấp dẫn và tạo thuận lợi nhất cho mọi thành phần kinh tế tham gia đầu tư sản xuất, kinh doanh, những năm qua, tỉnh chỉ đạo các ngành, địa phương quan tâm nâng cao hiệu quả các hoạt động liên quan đến đất đai, như: Công tác bồi thường giải phóng mặt bằng (GPMB), tái định cư; rà soát lại quỹ đất, hướng dẫn lập điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, công khai điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất. Trong đó đặc biệt chú trọng việc công khai quỹ đất chưa giao sử dụng nhằm minh bạch hóa việc tiếp cận nguồn lực đất đai, mặt bằng sản xuất, bảo đảm cơ sở cho việc giao, thuê đất, giúp các doanh nghiệp dân doanh bình đẳng khi tiếp cận đất đai phục vụ sản xuất, kinh doanh; đồng thời, kiên quyết thu hồi diện tích đất sử dụng không hiệu quả, không đúng mục đích. Bên cạnh đó, tỉnh quan tâm đẩy nhanh đầu tư cơ sở hạ tầng các khu, cụm công nghiệp bảo đảm phục vụ thu hút đầu tư và hỗ trợ doanh nghiệp có được mặt bằng sản xuất, kinh doanh thuận lợi. Đặc biệt, ngày 9/7/2021, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết số 06 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác GPMB phục vụ phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025, nhằm nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền các cấp trong việc thực hiện hiệu quả công tác bồi thường GPMB theo đúng quy định của pháp luật; nâng cao hiệu lực, hiệu quả, đưa công tác GPMB đi vào nền nếp, đúng quy định, bảo đảm cung cấp đủ, kịp thời quỹ đất phục vụ các dự án phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh trên địa tỉnh.

Bảo đảm cung cấp đủ, kịp thời quỹ đất phục vụ các dự án phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn trong thời gian sớm nhất, đáp ứng quỹ đất để thu hút đầu tư, TP Phủ Lý đã chỉ đạo các đơn vị liên quan rà soát quy định trong công tác bồi thường GPMB, tham mưu với UBND thành phố báo cáo UBND tỉnh xem xét sửa đổi cho phù hợp.

Ông Trịnh Minh Đức, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường (TP Phủ Lý) cho biết: Phòng Tài nguyên và Môi trường đã chủ trì, phối hợp với các phòng, ban, đơn vị có liên quan thông báo rộng rãi tới mọi đối tượng có nhu cầu sử dụng đất và tổng hợp xây dựng kế hoạch sử dụng đất hằng năm của thành phố làm căn cứ để thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất; đồng thời phối hợp giải quyết, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc liên quan trong công tác bồi thường GPMB bảo đảm sớm bàn giao mặt bằng cho các dự án đầu tư theo đúng quy định.

Tăng cường thực hiện chức năng nhiệm vụ, trung tâm phát triển quỹ đất các huyện, thị xã, thành phố chú trọng thực hiện tốt công tác GPMB tạo quỹ đất sạch thu hút đầu tư thông qua việc phối hợp đẩy mạnh tuyên truyền chính sách, pháp luật đất đai, cơ chế, chính sách trong thu hồi đất, bồi thường GPMB. Chẳng hạn như tại Dự án KCN Đồng Văn I (mở rộng), được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư giai đoạn I (100 ha) tại Quyết định số 411/QĐ-TTg ngày 22/3/2021, ngay sau khi tiếp nhận dự án, Trung tâm Phát triển quỹ đất thị xã Duy Tiên  tổ chức thực hiện trình tự thu hồi đất theo đúng quy định bảo đảm quyền lợi hợp pháp và tạo sự đồng thuận của người có đất bị thu hồi... Do đó, đã bàn giao mặt bằng sạch cho nhà đầu tư theo đúng kế hoạch. Hiện nay, chủ đầu tư đang tiến hành san lấp và đầu tư hạ tầng.

Ông Trần Nho Hợp, Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất thị xã Duy Tiên cho biết: Trong vòng 3 tháng, Dự án KCN Đồng Văn I (mở rộng) giai đoạn I là 100 ha đã cơ bản GPMB xong, bảo đảm được tiến độ bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng theo kế hoạch. Hiện nay, giai đoạn II (49,6 ha) của dự án đang được trung tâm xây dựng kế hoạch cụ thể việc thu hồi đất, phân công rõ trách nhiệm đối với từng bộ phận, cá nhân, đáp ứng yêu cầu bàn giao mặt bằng sạch, góp phần cùng với thị xã nâng cao điểm số của Chỉ số Tiếp cận đất đai trong thực hiện nâng cao PCI.

Cùng với Chỉ số Tiếp cận đất đai, trong Chỉ số Tính minh bạch, doanh nghiệp đánh giá việc tiếp cận các tài liệu quy hoạch, tài liệu pháp lý có nhiều thuận lợi hơn. Tuy nhiên, vẫn còn doanh nghiệp đánh giá việc cung cấp thông tin về đất đai không thuận lợi, nhanh chóng; thời hạn giải quyết hồ sơ đất đai dài hơn so với thời hạn được niêm yết hoặc văn bản quy định; còn doanh nghiệp được hỏi cho rằng họ gặp khó khăn do thiếu quỹ đất sạch... 

Là cơ quan đầu mối, chịu trách nhiệm chính trong việc theo dõi, tham mưu cải thiện Chỉ số Tiếp cận đất đai, để khắc phục những tồn tại trên, Sở Tài nguyên và Môi trường thực hiện tốt việc công khai điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của tỉnh và cập nhật các văn bản quy phạm pháp luật mới liên quan đến lĩnh vực đất đai để doanh nghiệp và người dân dễ dàng cập nhật, tra cứu. Ông Hoàng Văn Long, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường cho biết thêm: Sở Tài nguyên và Môi trường luôn đồng hành, lắng nghe, tiếp thu ý kiến của người dân và doanh nghiệp liên quan đến quản lý nhà nước về lĩnh vực đất đai và có biện pháp hỗ trợ nhà đầu tư giải quyết các khó khăn, vướng mắc về đất đai, đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án. Bên cạnh đó, sở tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra sử dụng đất của các tổ chức và kiên quyết thu hồi đất đối với các doanh nghiệp, nhà đầu tư được giao đất, cho thuê đất, nhưng chậm triển khai hoặc vi phạm các quy định của Luật Đất đai.

Cùng với đó, sở chú trọng cải cách, đơn giản hóa các thủ tục hành chính về đất đai; đồng thời rà soát, kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền bãi bỏ các thủ tục không cần thiết trong việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục về đất đai cho doanh nghiệp để sớm có mặt bằng triển khai dự án đầu tư, mở rộng sản xuất, kinh doanh.