Mới đây Ban Pháp chế HĐND thị xã Duy Tiên đã tổ chức Đoàn giám sát việc thực hiện Luật Nghĩa vụ quân sự tại các xã, phường: Mộc Bắc, Bạch Thượng, Châu Giang, Tiên Nội và Ban Chỉ huy Quân sự (CHQS) thị xã.

Qua giám sát cho thấy, những năm qua, Ban CHQS thị xã đã tham mưu Hội đồng Nghĩa vụ quân sự (HĐNVQS) thị xã ban hành chỉ thị, kế hoạch, các văn bản chỉ đạo HĐNVQS xã, phường; các ban, ngành, đoàn thể làm tốt công tác tuyên truyền Luật NVQS (đặc biệt công tác tuyển quân); hướng dẫn các xã, phường triển khai thực hiện chặt chẽ các bước đăng ký, quản lý nguồn công dân trong độ tuổi thực hiện NVQS; công tác sơ tuyển, khám tuyển, xét duyệt tuyển chọn gọi công dân nhập ngũ bảo đảm công bằng, công khai và đúng quy định; thăm hỏi, tặng quà động viên thanh niên lên đường nhập ngũ và tiếp nhận quân nhân hoàn thành NVQS trở về địa phương.

Đảng ủy các xã, phường đã ban hành nghị quyết; UBND xã, phường xây dựng kế hoạch lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện công tác quân sự địa phương; tổ chức kiện toàn HĐNVQS bảo đảm đúng thành phần, đủ số lượng, phân công nhiệm vụ cụ thể đối với thành viên HĐNVQS, triển khai các bước, các khâu tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ bảo đảm chặt chẽ, đúng quy trình.

Trong công tác quản lý công dân trong độ tuổi thực hiện NVQS năm 2020-2022, thực hiện sự chỉ đạo của UBND thị xã, HĐNVQS thị xã; HĐNVQS các xã, phường tổ chức triển khai thực hiện đăng ký, quản lý, nắm chắc số lượng, chất lượng nguồn công dân trong độ tuổi sẵn sàng nhập ngũ; tổ chức xét duyệt đối tượng thuộc diện không được đăng ký NVQS năm 2021, 2022 (theo Điều 13 Luật NVQS) bảo đảm theo quy định.

Ban CHQS các xã, phường làm tốt công tác phối hợp với các ngành liên quan rà soát, quản lý, nắm chắc số lượng công dân trong độ tuổi thực hiện NVQS, theo dõi, quản lý chặt chẽ các công dân được tạm hoãn thực hiện NVQS theo đúng quy định. Giới thiệu di chuyển đăng ký NVQS khi công dân đi học tại các trường đại học, cao đẳng hệ chính quy hoặc thay đổi nơi làm việc. 

Công tác tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ năm 2021, 2022 đã tiến hành triển khai đầy đủ các khâu, các bước trong tuyển chọn gọi công dân nhập ngũ, bảo đảm chỉ tiêu được giao và chất lượng công dân nhập ngũ. Làm tốt công tác chuẩn bị và tổ chức đêm liên hoan văn nghệ, gặp mặt tặng quà mừng thanh niên lên đường nhập ngũ. Thực hiện việc rà soát, tổng hợp hồ sơ, xét duyệt và chi trả chế độ trợ cấp một lần cho các đối tượng theo Quyết định 49/2015/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về một số chế độ chính sách đối với dân công hỏa tuyến tham gia kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, chiến tranh bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế. 

Bên cạnh những kết quả đạt được, thông qua giám sát, Đoàn giám sát của Ban Pháp chế HĐND thị xã đã chỉ ra một số hạn chế trong công tác quản lý công dân trong độ tuổi thực hiện NVQS và tuyển, chọn gọi công dân nhập ngũ và công tác CSHPQĐ trên địa bàn các xã, phường.

Cụ thể, công tác tuyên truyền Luật NVQS chưa thường xuyên, sâu rộng đến các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là công dân trong độ tuổi thực hiện Luật NVQS. Mới chỉ tập trung tuyên truyền ở một số thời điểm nhất định; vai trò trách nhiệm của các thành viên HĐNVQS trong việc nắm tình hình tư tưởng, động viên, đôn đốc gia đình gọi công dân làm xa về địa phương để sơ tuyển, khám tuyển, nhận lệnh còn hạn chế.

Công tác rà soát quản lý nguồn công dân trong độ tuổi chưa chặt chẽ, chất lượng chưa cao. Hệ thống sổ sách đăng ký, quản lý, theo dõi nguồn công dân trong độ tuổi thực hiện NVQS chưa khoa học, thiếu hồ sơ lưu trữ đối với các trường hợp tạm hoãn. Hoạt động của một số HĐNVQS xã chưa đồng bộ, chưa sát sao với công tác tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ nên tỷ lệ thanh niên trong độ tuổi tham gia sơ tuyển, khám tuyển và đủ điều kiện sức khỏe nhập ngũ còn thấp.

Việc xử phạt vi phạm hành chính đối với công dân chống, trốn tránh thực hiện Luật NVQS chưa kịp thời, thiếu kiên quyết. Vẫn còn hồ sơ tồn sót trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, chiến tranh bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế theo Quyết định 49/QĐ - TTg của Thủ tướng Chính phủ, chưa được xét duyệt và chi trả chế độ trợ cấp một lần.

Trước thực tế trên, để nâng cao chất lượng, hiệu quả trong việc thực hiện Luật NVQS và CSHPQĐ trong thời gian tới, Ban Pháp chế HĐND thị xã đề nghị với UBND thị xã chỉ đạo Ban CHQS, các thành viên HĐNVQS thị xã phối hợp chỉ đạo các xã, phường thực hiện tốt công tác quản lý và tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ hằng năm đối với đơn vị được phân công phụ trách. Đồng thời, chỉ đạo Ban CHQS thị xã phối hợp chặt chẽ với UBND các xã, phường tích cực tuyên truyền Luật NVQS và các văn bản của tỉnh, của thị xã về công tác quốc phòng địa phương, đồng thời hướng dẫn, tuyên truyền việc xử lý các trường hợp chống, trốn, vi phạm Luật NVQS theo Nghị định 120/2013/NĐ-CP ngày 09/10/2013 của Chính phủ về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quốc phòng, cơ yếu, để có tính răn đe giáo dục, bảo đảm tính nghiêm minh trong thực hiện luật. 

Chỉ đạo Ban CHQS thị xã tăng cường kiểm tra, hướng dẫn nghiệp vụ cho ban CHQS các xã, phường kiện toàn hệ thống hồ sơ theo dõi quản lý công dân trong độ tuổi thực hiện NVQS của địa phương. Chỉ đạo hội đồng khám sức khỏe NVQS nghiên cứu có giải pháp đối với các trường hợp cố tình sử dụng các chất kích thích làm ảnh hưởng đến kết quả khám sức khỏe gọi công dân nhập ngũ.

Chỉ đạo Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội thị xã phối hợp với các công ty, doanh nghiệp trên địa bàn tạo điều kiện cho các công dân hoàn thành NVQS về địa phương tham gia lao động sản xuất. Chỉ đạo Công an thị xã phối hợp với Ban CHQS, Phòng Tư pháp thị xã hướng dẫn UBND, hội đồng NVQS các xã, phường thiết lập hồ sơ chuyển đề nghị khởi tố (nếu có dấu hiệu tội phạm) đối với các trường hợp vi phạm Luật NVQS. 

Đối với các xã, phường được giám sát, đề nghị cấp ủy, chính quyền, các ban ngành, đoàn thể tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền phổ biến Luật NVQS và CSHPQĐ, nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên, công dân trên địa bàn đối với công tác tuyển quân. Tăng cường công tác kiểm tra, nắm bắt diễn biến, quản lý chặt chẽ nguồn để việc thực hiện Luật NVQS những năm tiếp theo bảo đảm chất lượng, số lượng nhập ngũ. Rà soát, bổ sung, hoàn thiện hệ thống hồ sơ, sổ sách theo đúng quy trình, bảo đảm chặt chẽ, đầy đủ. Nắm chắc và quản lý chặt chẽ số công dân trong độ tuổi thực hiện Luật NVQS, số công dân đi làm ăn xa, số công dân đã tốt nghiệp đại học, cao đẳng, đào tạo nghề trong độ tuổi thực hiện Luật NVQS để quản lý nguồn được chính xác cũng như làm tốt công tác đăng ký, gọi sơ, khám tuyển. 

Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền, HĐNVQS của xã, phường; sự phối hợp chặt chẽ của các ban, ngành, đoàn thể trong tổ chức triển khai quy trình xét duyệt, tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ, công khai, công bằng, dân chủ, đúng luật. Kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm Luật NVQS, tạo sự công bằng trong thực hiện luật này; xây dựng kế hoạch khắc phục những tồn tại, hạn chế và giải pháp nâng cao chất lượng công tác thực hiện Luật NVQS và CSHPQĐ mà đoàn giám sát chỉ ra.

Cùng với đó, đề cao vai trò giám sát của HĐND, các ban HĐND xã, phường trong công tác quản lý công dân trong độ tuổi thực hiện NVQS và thực hiện CSHPQĐ.