Bác sĩ Nguyễn An Pháp, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM cơ sở 3, cho biết hội chứng thị giác màn hình là bệnh lý về mắt nghiêm trọng dễ mắc phải hiện nay khi tỉ lệ người sử dụng máy tính, điện thoại ngày càng tăng nhanh. Phổ biến nhất là những người làm công việc văn phòng và phải tiếp xúc với màn hình máy tính ít nhất là 8 tiếng mỗi ngày.

"Ngoài ra, không chỉ người lớn mà trẻ em nhìn chằm chằm vào máy tính bảng hoặc sử dụng máy tính trong ngày ở trường cũng có thể gặp vấn đề, đặc biệt là nếu ánh sáng và tư thế không phù hợp", bác sĩ nhấn mạnh.

Triệu chứng

Biểu hiện đầu tiên của hội chứng thị giác màn hình đó là mỏi mắt vì nhìn vào máy tính liên tục trong nhiều giờ liền. Làm việc với máy tính, điện thoại đòi hỏi mắt liên tục tập trung, di chuyển mắt để nhìn. Làm việc với máy tính làm mắt mỏi nhiều hơn đọc sách hay đọc báo vì màn hình có thêm các yếu tố như độ tương phản, độ chớp sáng và độ chói khiến mắt dễ bị mờ hơn.

Mỗi người chớp mắt trung bình 14 lần/ phút. Chớp mắt là phản ứng tự nhiên của cơ thể giúp nước mắt tiết ra và trải đều trên bề mặt mắt. Tuy nhiên, khi dùng máy tính, mắt chúng ta chỉ chớp 6 lần mỗi phút. Mắt chớp ít hơn khiến nước mắt không đủ để cung cấp lên bề mặt mắt dẫn đến mắt bị khô, dễ bị kích ứng.

Khoảng cách giữa mắt và màn hình máy tính không hợp lý có thể gây ra cảm giác đau nhức đầu, mệt mỏi. Tư thế làm việc cũng như khoảng cách giữa mắt và màn hình máy tính không tốt sẽ khiến việc điều tiết cơ mắt đạt đến cực hạn và gây nên cơn đau đầu.

Nhìn đôi hay song thị là hiện tượng nhìn một vật nhưng lại thấy 2 hình ảnh, tức là xuất hiện một hình ảnh khác mờ hơn bên cạnh hình ảnh thật. Nhìn đôi xảy ra khi cơ mắt bị suy yếu hoặc dây thần kinh thị giác bị tổn thương.

Khi mắt mờ do hội chứng thị giác màn hình, nhiều bệnh nhân thường điều chỉnh cổ, lưng để nhìn rõ hơn. Tuy nhiên việc này có thể khiến người bệnh bị đau lưng, đau cổ, mỏi vai gáy vì tư thế ngồi không đúng khi làm việc.

Nguyên nhân

Trong hầu hết trường hợp, hội chứng thị giác máy tính xảy ra vì nhu cầu thị giác của công việc vượt quá khả năng thị giác của cá nhân người thực hiện chúng. Nguy cơ bị hội chứng thị giác máy tính cao nhất ở những người sử dụng máy tính từ hai hoặc nhiều giờ liên tục mỗi ngày.

Điều trị theo y học cổ truyền

Bác sĩ Pháp cho biết, theo y học cổ truyền mắt là một bộ phận bên ngoài nhưng lại có quan hệ với các tạng phủ bên trong (nội tạng). Giữa mắt và các tạng phủ, kinh lạc khí huyết cân mạch, xương thịt đều có liên quan với nhau, do đó sự thịnh suy và bệnh biến của tạng phủ khí huyết đều ảnh hưởng đến công năng của mắt.

Các bài thuốc, vị thuốc y học cổ truyền như tang diệp, câu kỷ tử, cúc hoa, bạch chỉ, câu đằng... và các phương pháp điều trị không dùng thuốc khác: châm cứu, cấy chỉ, xoa bóp, dưỡng sinh... rất hiệu quả trong điều trị mờ mắt, mỏi mắt, đau đầu, đau cổ vai gáy do hội chứng thị giác máy tính gây nên.

Phòng ngừa

Nhiều người chỉ bị hội chứng thị giác máy tính tạm thời và triệu chứng sẽ giảm sau khi ngừng sử dụng máy tính. Tuy nhiên, ở một số người tình trạng có thể nặng hơn như nhìn xa bị mờ, ngay cả sau khi ngừng làm việc máy tính. Nếu không được giải quyết các nguyên nhân của hội chứng thị giác máy tính, các triệu chứng sẽ tiếp tục tái diễn và có thể tồi tệ hơn nếu tiếp tục sử dụng máy tính trong tương lai.

Sắp xếp chỗ ngồi làm việc hợp lý

Tối ưu là màn hình máy tính nên được đặt dưới tầm mắt từ 15 đến 20 độ (cách khoảng 10-12cm) đo từ trung tâm của màn hình và từ 20 đến 28 inches (50-70cm) từ mắt.

Khi ngồi cần chỉnh ghế sao cho hai cánh tay song song với nền nhà, đùi vuông góc với cẳng chân và hai bàn chân đặt phẳng trên nền nhà. Giữ thẳng lưng và giữ vai ngang bằng để tránh mỏi cổ, vai, gáy.

Chiếu sáng thích hợp

Ánh mặt trời và ánh đèn trong phòng đều có thể phản xạ lên màn hình và làm cho mắt khó chịu, vì vậy cần lưu ý sắp xếp vị trí màn hình sao cho cửa sổ ở về 1 bên. Chỉnh rèm cửa sao cho ánh nắng mặt trời không chiếu trực tiếp lên màn hình và mắt. Tắt bớt đèn nếu quá sáng, có thể dùng đèn bàn có chụp.

Độ phân giải, ánh sáng và độ tương phản của màn hình sao cho mắt nhìn cảm thấy dễ chịu. Điều chỉnh phông chữ và cỡ chữ của văn bản cho dễ nhìn.

Nên đeo kính mắt có tác dụng lọc ánh sáng xanh hoặc bật chế độ lọc ánh sáng xanh trên smartphone để hạn chế ánh sáng xanh chiếu vào mắt khiến mắt mỏi và khô.

Luyện tập thị giác

Thực hiện quy tắc 20-20-20. Cứ mỗi 20 phút làm việc, nghỉ 20 giây để nhìn ra xa 20feet (khoảng 6m) để luyện điều tiết cho mắt.Thi thoảng nhìn vật ở xa 10 giây rồi lại nhìn vật ở gần 10s, lặp lại 10 lần, bài tập này tránh tình trạng co điều tiết do làm việc lâu ở cự ly gần. Chú ý chớp mắt đủ để làm ẩm giác mạc, giảm tình trạng khô mắt.

Nghỉ ngơi ngắt quãng:

Nên nghỉ ngơi ngắt quãng thường xuyên khoảng 5 phút và nghỉ 4 lần trong thời gian làm việc để đi lại trong phòng, duỗi chân tay, cổ vai, nhìn ra không gian ngoài cửa sổ để làm giảm tình trạng mỏi cổ, đau lưng.

"Hội chứng thị giác màn hình nếu để lâu không khắc phục mắt sẽ có nguy cơ biến chuyển thành các bệnh lý nguy hiểm. Do đó, hãy chủ động bảo vệ mắt đúng cách để đôi mắt của bạn luôn sáng khỏe tinh anh", bác sĩ Pháp khuyến cáo.