Câu hỏi: Tôi thấy Bộ Y tế vừa ban hành mẫu giấy chứng nhận tiêm vaccine mới gồm 7 mũi. Vậy cho tôi hỏi, có phải người dân sẽ tiêm 7 mũi vaccine phòng Covid-19 hay không?

Trả lời:

TS Phạm Quang Thái, Trưởng Văn phòng Tiêm chủng mở rộng Khu vực miền bắc, Phó Trưởng Khoa Kiểm soát Bệnh truyền nhiễm, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương:

Có một số nội dung người dân cần hiểu thế nào gọi là mũi cơ bản, mũi bổ sung và mũi nhắc lại.

Trước hết, liều cơ bản là liều được các nhà sản xuất vaccine hướng dẫn và thực hành tiêm chủng đủ. Mỗi hãng sản xuất vaccine Covid-19 sẽ có số liều cơ bản khác nhau.

Thí dụ như, vaccine AstraZeneca, Pfizer, Moderna,... có liều cơ bản là 2 mũi; vaccine Abdala của Cuba có liều cơ bản là 3 mũi nhưng vaccine Janssen của hãng Johnson&Johnson chỉ có 1 mũi.

Sau khi tiêm liều cơ bản, các nhà khoa học nhận thấy sau một thời gian, miễn dịch của cơ thể bị giảm dần, khi đó người dân cần tiêm mũi tăng cường. Trường hợp người có miễn dịch kém (ung thư, HIV hoặc bệnh nhân ghép tạng) dù đã được tiêm liều cơ bản nhưng do đáp ứng miễn dịch yếu nên phải được tiêm một mũi vaccine nữa so với liều cơ bản, gọi là mũi bổ sung.

Với mũi bổ sung, sau một tháng kể từ ngày tiêm mũi cuối cùng của liều cơ bản, người dân đã có thể được tiêm ngay. Người dân có thể sử dụng chính loại vaccine đã được tiêm ở liều cơ bản để tiêm mũi bổ sung. Nếu không, có thể dùng vaccine mRNA (như của Pfizer, Moderna...) để thay thế.

Trường hợp những người sức khỏe tốt, có hệ miễn dịch cùng kháng thể ở mức cao ngay sau khi tiêm liều cơ bản sẽ không cần tiêm mũi bổ sung. Tuy nhiên, sau 6 tháng kể từ ngày tiêm mũi cuối cùng của liều cơ bản, những người này có thể tiêm mũi nhắc lại.

Đối tượng dành cho cho mũi tiêm vaccine mũi nhắc lại là người mắc bệnh nền, tiếp xúc nhiều với F0, bác sĩ tuyến đầu hay những trường hợp có nghề nghiệp bắt buộc phải thường xuyên gặp gỡ, giao lưu.

Loại vaccine dùng cho liều nhắc lại sẽ được mở rộng hơn. Người dân có thể tiêm mũi nhắc lại bằng vaccine cùng loại với liều cơ bản, vaccine mRNA hoặc vaccine vector (AstraZeneca).

Về việc mẫu giấy chứng nhận mới gồm tiêm 7 mũi của Bộ Y tế, giấy chứng nhận này mở rộng 7 mũi tiêm để có chỗ ghi thời gian và tên vaccine tiêm cho một số trường hợp đặc biệt.  

Thí dụ, vaccine Abdala của Cuba có liều cơ bản là 3 mũi, nhưng nếu người có miễn dịch kém họ cần tiêm liều bổ sung và sau đó tiêm liều nhắc lại. Như thế trường hợp này phải cần tiêm khoảng 5 mũi.

Hoặc có trường hợp tiêm vaccine thử nghiệm 2 mũi nhưng vaccine chưa được cấp phép, để tăng cường miễn dịch, họ sẽ phải tiêm lại vaccine đã được cấp phép từ mũi đầu tiên. Như vậy, trường hợp này nếu tiêm đủ hết mũi tiêm thông thường và tăng cường sẽ cần tới 7 chỗ để ghi mũi tiêm vaccine gồm: 2 mũi thử nghiệm; 2-3 mũi cơ bản; 1 mũi bổ sung (nếu có bệnh lý nền) và 1 mũi nhắc lại. 

Hoặc có trường hợp tiêm vaccine ở nước ngoài nhưng có thể tiêm vaccine không phù hợp với hướng dẫn của Việt Nam thì họ sẽ phải tiêm lại.

Như vậy, việc ban hành giấy chứng nhận mới gồm 7 mũi tiêm vaccine để phù hợp cho mọi đối tượng, phòng cho mọi tình huống phát sinh. Thực tế, người khỏe mạnh sẽ chỉ tiêm 3 mũi vaccine hoặc cùng lắm là tiêm 4 mũi vaccine phòng Covid-19.

Tại một số quốc gia hiện nay như Mỹ, Nhật Bản thấy vẫn có tỷ lệ mắc Covid-19 và tử vong rất cao. Tỷ lệ tăng nặng và tử vong vẫn có ở nhóm chưa tiếp cận vaccine do chống đối vaccine hoặc nhóm có bệnh lý không tiêm được.

Việt Nam đang nỗ lực bao phủ vaccine và có tốc độ tiêm vaccine rất nhanh, kể cả mang vaccine đến tận nhà tiêm cho người dân.

Theo chỉ đạo của Chính phủ và hướng dẫn của Bộ Y tế, việc tiêm mũi tăng cường (nhắc lại hay bổ sung) đang được triển khai nhanh để sẵn sàng đối phó với cơn sóng Covid-19 mang biến thể Omicron. Với những nỗ lực đó, hy vọng chúng ta có thể có được miễn dịch cộng đồng trước khi Omicron bành trướng.