Từ năm 2014 đến nay, UBND tỉnh đã cấp phép khai thác cát cho 2 doanh nghiệp là: Công ty cổ phần đầu tư Tam Hà và Công ty TNHH khai thác cát Đại Lợi Hà Nam. Việc cấp phép khai thác cát nhằm tăng cường bảo vệ tài nguyên, địa giới hành chính và bảo đảm nguồn vật liệu san lấp cho các dự án, công trình xây dựng của tỉnh, đồng thời bình ổn giá vật liệu xây dựng trên địa bàn. Tuy vậy, những năm qua, công tác quản lý nhà nước của các cấp, các ngành chưa chặt chẽ nên bên cạnh các đơn vị được cấp phép khai thác, tại khu vực này nạn "cát tặc" vẫn diễn ra. Chính vì thế đã gây sạt lở, sụt lún đất sản xuất nông nghiệp của địa phương, đồng thời ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự ở nông thôn.

Thôn Do Đạo có khoảng một nghìn hộ gia đình với hơn 4 nghìn nhân khẩu. Người dân chủ yếu sản xuất nông nghiệp trên vùng đất bãi ven sông Hồng, bình quân mỗi khẩu được giao 315 m2 đất canh tác. Trong đó, thôn có 30 ha đất thuộc khu vực bãi nổi nằm ở phía bắc của bãi bồi NT.6 đã giao cho 100 hộ. Những năm qua, tình trạng khai thác cát quá công suất đã ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp của địa phương và gây bức xúc trong nhân dân.

Theo đánh giá của ngành chức năng, ở khu vực bãi bồi NT.6 hiện nay đã có khoảng 30 ha đất bị khai thác trái phép đến cốt (từ - 2m đến cốt +2m), chiếm 35,2% trên tổng diện tích đất được quy hoạch. Qua tìm hiểu được biết, việc khai thác cát ở khu vực bãi bồi NT.6 những năm qua, ngành chức năng chưa thực hiện cắm mốc, thả phao xác định  mốc giới mỏ đối với các mỏ cát được cấp phép. Do đó, đã xảy ra tình trạng  khai thác cát chưa đúng vị trí được quy hoạch, luồng giao thông đường thủy. Trong khi đó, các đơn vị được cấp phép không nghiêm túc thực hiện việc thông báo kế hoạch khai thác đến UBND xã và huyện về thời gian, diện tích, công suất, độ sâu và phương tiện không gắn lô gô, bảng hiệu, thiết bị. Chính vì thế đã làm cho công tác quản lý của chính quyền cơ sở gặp khó khăn, nhân dân không phân biệt rõ đơn vị được cấp phép với các trường hợp khai thác trái phép để tham gia giám sát.Ông Lương Văn Sính, Chủ tịch UBND xã Nhân Thịnh cho rằng: Bên cạnh các đơn vị được cấp phép khai thác cát chưa thực hiện đúng quy định, "cát tặc" là tác nhân chính gây ra sụt lún, sạt lở đất khu vực bãi nổi, gây bức xúc cho nhân dân. Đối tượng khai thác cát trái phép rất tinh vi và liều lĩnh, trong khi chính quyền cấp xã không có đủ lực lượng, phương tiện, thiết bị để thực hiện các biện pháp quản lý tài nguyên khoáng sản.

Việc dừng khai thác cát tại bãi bồi NT.6 thôn Do Đạo được nhân dân đồng tình ủng hộ cao, qua đó góp phần bảo vệ quỹ đất sản xuất, đồng thời ổn định tình hình an ninh trật tự ở nông thôn.

Phùng Thống