Theo tổng hợp của các ngành chức năng, tuyến đường sắt Hà Nội - Thành phố Hồ Chí Minh chạy qua địa bàn tỉnh Hà Nam có chiều dài hơn 31 km, đi qua 4 huyện, thị xã và thành phố gồm: Duy Tiên, Phủ Lý, Thanh Liêm, Bình Lục. Hiện trên tuyến đường sắt này đang có nhiều tồn tại, vi phạm hành lang an toàn giao thông chưa được xử lý dứt điểm. Tuyến đường sắt Bắc – Nam lại nằm song song với QL1A, QL21A và qua các khu dân cư, khu đô thị, khu công nghiệp nên có nhiều người dân bám mặt đường để kinh doanh, sinh sống dẫn đến phát sinh nhiều giao cắt đường bộ - đường sắt. 

Điểm vi phạm nhiều nhất trên tuyến nằm ở khu vực xã Liêm Cần (Thanh Liêm). Khu vực này nhiều năm qua được coi là một trong những "điểm đen" tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn giao thông. Tại đây, nhiều hộ dân kinh doanh đá cảnh ngang nhiên bày biện non bộ, tiểu cảnh nặng hàng tấn, chỉ cách đường ray khoảng vài mét, vi phạm hành lang an toàn đường sắt. Nhiều lần các ngành chức năng đã phối hợp giải tỏa vi phạm, song chỉ được một thời gian ngắn bà con lại tái lấn chiếm. Gần đây nhất, các ngành chức năng khảo sát trên địa bàn xã Liêm Cần có tới 51 hộ vi phạm hành lang an toàn đường sắt. 

Ông Phạm Văn Độ, Chủ tịch UBND xã Liêm Cần cho biết: Mặc dù UBND xã đã phối hợp với các ngành chức năng tổ chức tuyên truyền, ký cam kết với từng hộ không vi phạm nhưng do mưu sinh nên người dân vẫn tiếp tục hoạt động kinh doanh đá, vi phạm hành lang an toàn giao thông đường sắt. Chúng tôi kiến nghị, ngành đường sắt sớm đầu tư xây dựng hàng rào bảo vệ đường sắt để bảo đảm an toàn cho các hộ dân trong vùng và sẽ chống được tình trạng tái lấn chiếm hành lang an toàn đường sắt. 

Cũng như xã Liêm Cần, tình trạng lấn chiếm hành lang an toàn giao thông đường sắt ở nhiều xã, phường trên địa bàn tỉnh diễn ra phổ biến. Cụ thể, theo tổng hợp của các ngành chức năng thời gian cao điểm tại tuyến đường sắt Bắc – Nam thuộc địa phận tỉnh có hơn 250 giao cắt, trong đó có 33 đường ngang hợp pháp, còn lại là lối đi tự mở qua đường sắt. Nhiều điểm đường ngang người dân tự mở đã xảy ra tai nạn giao thông nghiêm trọng do không đủ khoảng cách quan sát và người tham gia giao thông không chú ý khi qua đường tàu.

Ông Dương Văn Hội, Chánh Thanh tra Sở Giao thông vận tải cho biết: Hằng năm, thanh tra giao thông thường xuyên phối hợp với chính quyền địa phương, ngành đường sắt tổ chức tuyên truyền cho các hộ dân kinh doanh khu vực cạnh đường sắt nghiêm chỉnh chấp hành những quy định về hành lang đường sắt. Đối với những hộ cố tình vi phạm, đơn vị cũng đã tổ chức lập biên bản, cưỡng chế vi phạm, thậm chí kể cả xử phạt vi phạm hành chính. Tuy nhiên, chỉ trong một thời gian ngắn khi các cơ quan chức năng không có mặt, tái lấn chiếm lại diễn ra. Nguy hiểm nhất là ở khu vực huyện Thanh Liêm, các hộ dân kinh doanh đá cảnh, buôn bán đồng nát, thường xuyên có cẩu ra vào ngang đường sắt để cẩu hàng, nếu như các hộ không quan sát cẩn thận sẽ tiểm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn đường sắt. 

Thời gian tới, để bảo đảm an toàn giao thông đường sắt, đề nghị các ngành chức năng và đơn vị liên quan cần sớm đẩy mạnh phối hợp trong chỉ đạo, kiểm tra, kiên quyết chấm dứt hoạt động với các lối đi bất hợp pháp và gắn trách nhiệm quản lý hành lang an toàn giao thông đường sắt với trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, chính quyền địa phương. Đồng thời, các ngành cũng cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục các quy định về an toàn giao thông đường sắt, tiếp tục đưa nội dung, quy định liên quan an toàn giao thông đường sắt vào giáo dục trong các nhà trường. Đối với lực lượng chức năng cần tập trung triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, trong đó tăng cường tuần tra, kiểm tra, xử lý nghiêm những hành vi vi phạm. Về lâu dài, ở những khu vực đông dân cư, ngành đường sắt cần đầu tư xây dựng hàng rào bảo vệ đường sắt sẽ hạn chế được tai nạn giao thông đường sắt.