Nếu như trước kia, đơm đó, lờ… là những dụng cụ thường được người dân sử dụng để đánh bắt cá ở những dòng nước nhỏ, chảy chậm, không quá sâu thì nay họ lại thường sử dụng lưới bát quái để đánh bắt cá và các loại thủy sản. Nhọc nhằn, vất vả nhưng đánh bắt cá bằng lưới bát quái đem lại nguồn thu nhập chính cho nhiều hộ gia đình.

Được du nhập vào tỉnh ta từ những năm 2000, lưới bát quái được các hộ gia đình sử dụng đánh bắt cá với mục đích chính là phục vụ bữa ăn gia đình. Nhiều năm gần đây, do nhu cầu sử dụng cá, các loại thủy sản đánh bắt tự nhiên của người dân tăng cao, đánh bắt cá bằng lưới bát quái đã trở thành "nghề kiếm cơm" của một số người dân.

Ngày trước, lưới bát quái chỉ dùng để khai thác cá, các loại thủy sản ở sông nhưng nay được sử dụng ở cả kênh, mương nội đồng. Lưới bát quái là dạng lưới lồng hình chữ nhật, có chiều dài khoảng 9m, gồm nhiều khung định hình từ 3 - 4m, có lưới bao bọc bên ngoài. Lưới có cửa kiểu như giỏ hoặc lờ để các loại thủy sản chui vào nhưng không có đường ra. Lưới bát quái vừa không phải thả mồi, lại an toàn thân thiện với môi trường. Người đánh bắt cá bằng lưới bát quái thường thả lưới vào chiều tối hôm trước, đến rạng sáng hôm sau. Lưới bát quái có giá từ 100.000 - 120.000 đồng/lưới. Với khoảng 20 - 30 lưới bát quái thả dọc các kênh, mương, mỗi ngày người đánh bắt có thể kiếm được vài trăm nghìn đồng.

Gắn bó với nghề đánh bắt cá bằng lưới bát quái hơn 5 năm nay, hằng ngày,  hai vợ chồng ông Hoàng Văn Báu, xã Đồn Xá (Bình Lục) lại kéo chiếc xe lưới bát quái đi khắp các cánh đồng, kênh mương để thả, kiếm thêm thu nhập cho gia đình. "Tháng 5, tháng 6 là thời điểm chính của mùa đánh bắt, vì khi đó nước từ kênh mương được tháo vào ruộng, các loại thủy sản về nhiều theo dòng nước chảy... Đi thả lưới mùa này phấn khởi lắm, vì thường được nhiều cá”, ông Báu chia sẻ. Với hơn 50 lưới bát quái đặt dọc các kênh, mương bình quân mỗi ngày vợ chồng ông thu về trên dưới 20kg thủy sản các loại như: cá, tôm, cua, ốc, lươn, rắn, ếch… Vào ngày mưa hay ngày nước rút, lượng thủy sản thu được còn nhiều hơn. Hiện nay, một kg cá nhỏ có giá 15 - 20 nghìn đồng, cá rô có giá từ 60 - 80 nghìn đồng/kg, cá trê 40 - 50 nghìn đồng/kg, các loại thủy sản như: ốc to có giá 12 - 13 nghìn đồng/kg, ốc nhỏ từ 5 - 7 nghìn đồng/kg, ếch từ 120 - 140 nghìn đồng/kg, cua 100-120 nghìn đồng/kg, lươn từ 120 - 150 nghìn đồng/kg… Hiện, người tiêu dùng rất lo ngại với thủy sản được nuôi bằng thức ăn công nghiệp nên các loại thủy sản đánh bắt tự nhiên rất được ưa chuộng, do đó thu nhập của người làm nghề cũng được nâng lên.

Ở cùng xã với ông Hoàng Văn Báu, gia đình anh Vũ Hoài Sơn cũng rất phấn khởi với thành quả mà những chiếc lưới bát quái đem lại. Theo anh, trung bình, mỗi ngày vợ chồng anh Sơn cũng "kiếm" được vài trăm nghìn đồng. "Với hơn 70 chiếc lưới bát quái, không chỉ thả ở những cánh đồng trong thôn, trong xã, tôi còn sang cả các xã lân cận, mùa ít cá tôi đi cả Nam Định để thả lưới. Ăn sương, ngủ đồng với chúng tôi là chuyện bình thường", anh Sơn nói. Theo ông Đỗ Việt Dũng, Chủ tịch UBND xã Đồn Xá, những năm gần đây, đánh bắt cá bằng lưới bát quái được sử dụng phổ biến ở địa phương. Khởi điểm từ một vài hộ gia đình, đến nay trung bình mỗi thôn có từ 3 - 4 hộ làm nghề đánh bắt cá bằng lưới bát quái. Lúc nông nhàn số lượng người làm nghề còn cao hơn. Tuy vất vả, nhưng đánh bắt cá bằng lưới bát quái đem lại thu nhập khá cho người nông dân, giúp nhiều hộ gia đình cải thiện đời sống, có tiền nuôi con ăn học.        

Nguyễn Hiền