Theo gia tộc dòng họ, sinh thời, nhà giáo Lê Đức Huệ (sinh năm 1891, mất năm 1943) có tư chất thông minh, hiếu học, đỗ đạt cao, cụ đỗ khóa sinh năm 1918 và được bổ về làm Hương sư dạy chữ quốc ngữ đầu tiên ở Hà Nam. Con cháu cụ sau này đều là những người học hành cao và thành đạt. Năm 2004, nhằm phát huy truyền thống hiếu học của gia tộc và thực hiện ước nguyện về sự nghiệp trồng người của cha, ông Lê Đức Kiên (con trai nhà giáo Lê Đức Huệ), PGS, TS Lê Thanh Huấn (cháu đích tôn) và các con cháu họ Lê đã cùng Hội Khuyến học xã Văn Xá sáng lập “Quỹ khuyến học nhà giáo Lê Đức Huệ”.

Lúc đầu, Quỹ khuyến học tập trung nguồn lực chủ yếu tại Trường Tiểu học Văn Xá (nơi nhà giáo Lê Đức Huệ từng dạy học). Hằng năm, quỹ đều phát thưởng cho các cháu học sinh học giỏi của nhà trường. Nguồn quỹ phát triển đều đặn hằng năm, đồng nghĩa với việc ngày càng có nhiều cháu học sinh và giáo viên dạy giỏi được trao thưởng từ Quỹ khuyến học nhà giáo Lê Đức Huệ. Điều đặc biệt đó là không chỉ phát huy hiệu quả từ nguồn quỹ gây dựng, các thành viên dòng họ Lê còn tích cực đóng góp cơ sở vật chất, trang thiết bị,… hỗ trợ xây dựng nhà trường. Nếu như năm đầu gây quỹ, số học sinh được phát thưởng còn rất khiêm tốn, thì đến những năm gần đây mỗi khi kết thúc năm học, số học sinh được phát thưởng đã lên tới con số 300 - 500 cháu với nguồn kinh phí 20-30 triệu đồng/năm. Tại buổi trao thưởng cho học sinh và giáo viên các nhà trường vừa qua, niềm vui hiện rõ trên gương mặt của thầy, trò và các thành viên dòng họ Lê. Ông Lê Thanh Huấn, Chủ tịch Quỹ khuyến học dòng họ Lê từ Hà Nội về trao thưởng rất vui mừng phấn khởi vì Văn Xá ngày càng có nhiều cháu học sinh học giỏi, nhiều thầy cô dạy giỏi. Vui hơn  đó là Quỹ khuyến học dòng họ Lê ngày càng phát triển, nhận được sự đóng góp tích cực của các thành viên trong dòng họ. Đến nay, sau 15 năm hoạt động nguồn quỹ đã lên tới gần 550 triệu đồng. Sự đóng góp tích cực không chỉ của con cháu dòng họ Lê mà còn có đông đảo bạn bè, thân hữu, các nhà hảo tâm có lòng từ thiện do con cháu họ Lê vận động đóng góp.

Tổng kết 15 năm qua, Quỹ khuyến học nhà giáo Lê Đức Huệ đã phát thưởng cho 3.511 học sinh với tổng số tiền gần 170 triệu đồng. Trao tặng 31 xe đạp cho các em học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Trong đó, chủ yếu là học sinh bậc tiểu học. Tuy nhiên, từ năm học vừa qua, các thành viên dòng họ Lê đã quyết định mở rộng việc phát thưởng tới các cháu học sinh giỏi, học sinh có hoàn cảnh khó khăn và giáo viên dạy giỏi ở cả 3 cấp (mầm non, tiểu học, trung học cơ sở) trên địa bàn. Đặc biệt, thời gian qua cùng với trao  thưởng, Quỹ khuyến học dòng họ Lê còn ủng hộ Trường Tiểu học Văn Xá nhiều hiện vật phục vụ công tác giảng dạy như máy tính, máy điều hòa cùng hàng nghìn đầu sách, góp phần xây dựng thư viện nhà trường trở thành một trong những thư viện hàng đầu trên địa bàn.

Ông Lê Thanh Bình, cháu nội nhà giáo Lê Đức Huệ cho biết: Con cháu dòng họ Lê có khá nhiều người thành đạt, có được điều đó là bởi sự nỗ lực trong học tập, công tác. Nay dù nhiều người không sinh sống ở quê hương, nhưng với chúng tôi được đóng góp chút công sức cho sự nghiệp khuyến học, khuyến tài là niềm vui, niềm hạnh phúc của các thành viên gia tộc họ Lê. Chúng tôi sẽ tiếp tục duy trì và phát huy truyền thống gia đình, dòng họ, đẩy mạnh phát triển nguồn quỹ khuyến học, phối hợp với xã đa dạng các hình thức khuyến học, khuyến tài, với mong muốn con em Văn Xá đều học hành đỗ đạt cao, sau này trở thành những người tài, góp phần xây dựng quê hương, đất nước ngày càng phát triển.

Tấm lòng của những người con dòng họ Lê quê hương Văn Xá thật đáng quý, đáng trân trọng. Việc gây dựng và phát triển Quỹ khuyến học dòng họ Lê trong nhiều năm qua không chỉ thúc đẩy phong trào học tập trong gia đình, dòng họ mà còn là động lực thúc đẩy phong trào học tập ở Văn Xá ngày càng phát triển. Việc làm ý nghĩa đó đã đóng góp tích cực vào phong trào thi đua dạy tốt, học tốt ở các nhà trường, khích lệ, động viên con em quê hương Văn Xá vươn lên trong học tập. Qua đó còn góp phần xây dựng xã hội học tập, cộng đồng học tập ngày càng phát triển.

Phương Dung