Các con yêu!

Có đôi lần các con cứ níu tay bố mẹ thì thầm với vẻ thắc mắc rằng: Sao khi bố mẹ, cô, chú muốn dựng ngôi nhà mái bằng mới vững chắc thay cho nếp nhà ngói cũ mà ông bà nội đang ở thì ông bà cứ tần ngần, lần lữa không muốn ???. Các con chưa hiểu là phải. Với ông bà, nếp nhà ngói cũ ba gian quay hướng nam, trông ra khoảng sân gạch, trông ra vườn cây, ao cá và lối ngõ thân quen ấy là biết bao sâu nặng những khó nhọc, lo toan, mong ngóng, biết bao sâu nặng những ân tình, kỷ niệm buồn vui, sướng khổ… những sâu nặng ấy không dễ gì thấu hiểu ngọn ngành, cặn kẽ.

Các con sẽ hiểu nguyên do ông bà muốn giữ lại nếp nhà ấy nếu các con biết rằng khi ông bà thành thân, gia tài mà cha mẹ dành cho khi ở riêng chỉ là gian chái bếp tường đất, mái gianh lụp xụp với vài đấu gạo, dăm thúng thóc dành dụm từ mùa gặt trước. Các con sẽ hiểu nguyên do ông bà cứ lần lữa, tiếc nuối chưa muốn dỡ bỏ nếp nhà ấy nếu các con cảm nhận được một phần những khó nhọc, vất vả, lo toan ông bà đã trải, một phần những tháng ngày ông bà tham công, tiếc việc, thắt lưng buộc bụng, nhịn mặc, nhịn ăn, chắt chiu, dành dụm để mua từng bộ cột, xà, vì kèo, đòn tay, từng mẻ vôi cát, gạch ngói, từng món đồng công thợ... Các con sẽ hiểu nguyên do ông bà cứ tần ngần, lưu luyến với nếp nhà ngói cũ ấy khi các con hiểu được một phần những đêm ông bà thức khuya, dậy sớm tất bật đào móng, hì hụi gánh đất san nền, vượt thổ, mệt đến đứt hơi mà vẫn phải gắng gượng, rồi những ngày ông bà kiên tâm, mòn mỏi chờ đợi, ngóng trông hình hài, vóc dáng nếp nhà dần dần lộ diện…

Nếp nhà thân thuộc nặng sâu bao công sức cùng những mong mỏi, đợi trông ấy mấy chục năm qua là nơi ấp ủ, lưu giữ muôn vàn tình yêu thương, muôn vàn những ký ức buồn, vui, sướng, khổ cuộc đời ông bà. Dưới mái nhà thân thuộc ấy, lần lượt từng người con gái, con trai, từng đứa cháu nội, ngoại đủ bề nếp tẻ chập chững những bước đi đầu tiên, bi bô những tiếng gọi đầu đời. Dưới mái nhà thân thuộc ấy có cái bậu cửa chi chít những vết trầy xước do lũ con và bây giờ đến đàn cháu chắt băm chặt, nghịch ngợm, nhân lên mỗi ngày niềm vui, niềm hạnh phúc về một gia đình êm ấm, đông vui quây quần. Nếp nhà thân thuộc ấy đã kiên gan đứng vững qua bao mùa nắng lửa, mưa dông, rét mướt, qua bao trận bão lũ, cuồng phong, qua bao đợt đạn bom khốc liệt thời chiến. Nếp nhà thân thuộc quay hướng nam, trông ra vườn cây, ao cá, trông ra khoảng sân gạch và lối ngõ nhỏ có rặng dâm bụt bốn mùa xanh lá, đỏ hoa. Nếp nhà thân thuộc có hương bưởi, hương cau ngát đưa theo gió, có tiếng gà tác ổ bình yên ban trưa, tiếng con tắc kè hoa đêm đêm thưa nhặt điểm tiếng. Nếp nhà vui vầy con cháu, anh em lúc bận rộn mùa màng, đông đủ họ mạc, xóm giềng khi sum họp giỗ, Tết… chừng ấy thứ thân thuộc, gắn bó, có dễ gì ông bà có thể nguôi quên...

Các con yêu! Giờ thì chắc các con đã hiểu vì sao ông bà cứ tần ngần, lần lữa với nếp nhà ngói cũ thân thuộc ấy- nơi ẩn chứa, lưu giữ những điều thiêng liêng, nguồn cội mà gần như cả cuộc đời ông bà tạo dựng, gửi gắm, cho ước vọng con cháu hôm nay được đủ đầy, hạnh phúc.

Thanh Nghị