Trong Bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM giai đoạn 2021-2025, tiêu chí số 12 về lao động quy định: Tỷ lệ lao động qua đào tạo (áp dụng đạt cho cả nam và nữ) đạt từ 80%; tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ (áp dụng đạt cho cả nam và nữ) đạt từ 35%. Đối với các xã xây dựng NTM nâng cao, 2 chỉ tiêu này có yêu cầu cao hơn với tỷ lệ theo quy định lần lượt là 85% và 38%. Ngoài ra, tiêu chí lao động trong xây dựng NTM nâng cao còn có thêm một chỉ tiêu nữa là tỷ lệ lao động làm việc trong các ngành kinh tế chủ lực trên địa bàn đạt từ 60%.

Phấn đấu về đích NTM nâng cao năm 2024, thời gian qua, xã Liêm Cần (Thanh Liêm) đã triển khai nhiều giải pháp để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các chỉ tiêu, tiêu chí, trong đó có tiêu chí số 12 về lao động. Thực hiện tiêu chí này, trước tiên, xã chú trọng thúc đẩy phát triển đa dạng các ngành nghề nông thôn để giải quyết việc làm cho người lao động, nhất là các nghề có thế mạnh như chế tác đá cảnh, thu gom phế liệu. Bên cạnh đó, xã khuyến khích phát triển các tổ dịch vụ, tổ hợp sản xuất mộc, nề, cơ khí, may mặc nhằm thu hút lực lượng lao động tại chỗ tham gia; hướng dẫn, hỗ trợ các cơ sở sản xuất, kinh doanh có đủ điều kiện phát triển lên doanh nghiệp và mở rộng quy mô hoạt động, tạo thêm việc làm cho người lao động.

Thời gian qua, xã Liêm Cần cũng quan tâm, tạo điều kiện cho người dân đi làm xa và tiếp cận với nguồn vốn vay từ các tổ chức tín dụng để đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh. Xã giao cho các tổ chức hội, đoàn thể thường xuyên khảo sát, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, nhu cầu học nghề của hội viên, từ đó tích cực vận động hội viên tham gia các khóa tập huấn, đào tạo nghề trồng trọt, chăn nuôi; hướng dẫn hội viên xây dựng các mô hình kinh tế cho hiệu quả cao; vận động hội viên tham gia khóa đào đạo nghề phi nông nghiệp do địa phương tổ chức. Trong quá trình thực hiện, các tổ chức hội, đoàn thể đã phân công những hội viên có kinh nghiệm trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ các hội viên khác về phương pháp, trao đổi, chia sẻ kỹ thuật sản xuất để cùng nhau phát triển.

Ngoài ra, xã Liêm Cần cũng chủ động kết nối, phối hợp với các doanh nghiệp trong và ngoài xã tổ chức các buổi tuyên truyền, giới thiệu về nhu cầu tuyển dụng lao động cũng như tổ chức đào tạo nghề cho người lao động. Riêng từ cuối năm 2022 đến nay, xã Liêm Cần đã phối hợp với Công ty TNHH Hệ thống dây dẫn Sumi Việt Nam (Khu công nghiệp Thanh Liêm) tổ chức 3 hội nghị tuyên truyền, giới thiệu tới người lao động trong toàn xã về thông tin doanh nghiệp, nhu cầu tuyển dụng lao động của doanh nghiệp. Với việc triển khai đồng bộ các giải pháp, tính đến thời điểm này, xã Liêm Cần đã hoàn thành đạt chuẩn tiêu chí lao động trong Bộ tiêu chí xã NTM, NTM nâng cao giai đoạn 2021-2025. Đây được xem là bước đệm quan trọng để xã hoàn thành, nâng cao chất lượng các tiêu chí thu nhập, hộ nghèo trong thời gian tới.

Ông Phạm Văn Độ, Chủ tịch UBND xã Liêm Cần cho biết: Qua rà soát, tỷ lệ lao động qua đào tạo của xã hiện đã đạt 86%; tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ là 39%; tỷ lệ lao động làm việc trong các ngành kinh tế chủ lực trên địa bàn là 65%. Đối chiếu với Bộ tiêu chí về xã NTM, NTM nâng cao giai đoạn 2021-2025, các chỉ tiêu này đều đạt cao hơn so với quy định. Để duy trì, nâng cao chất lượng tiêu chí này, thời gian tới, xã Liêm Cần sẽ tăng cường tuyên truyền chính sách học nghề, tư vấn nâng cao nhận thức về nghề nghiệp, việc làm cho người lao động; phối hợp tổ chức các buổi tập huấn, đào tạo nghề cho người lao động gắn với ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số nhằm nâng cao chất lượng nguồn lao động nông thôn, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn và yêu cầu sử dụng lao động của doanh nghiệp, thị trường lao động.

Tương tự, để thực hiện hiệu quả tiêu chí lao động, các xã trên địa bàn tỉnh thường xuyên tiến hành khảo sát tình hình việc làm, nhu cầu học nghề của người lao động; nắm bắt nhu cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp trên địa bàn; tạo điều kiện thuận lợi để lao động nông thôn tham gia các chương trình đào tạo phù hợp với sở trường, trình độ học vấn; hướng dẫn, tạo điều kiện cho người lao động đi xuất khẩu lao động; gắn việc tổ chức dạy nghề với nhu cầu thị trường lao động, góp phần tích cực giải quyết nhu cầu việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân…

Trao đổi về nội dung này, ông Phạm Anh Tuấn, Chủ tịch UBND xã La Sơn (Bình Lục) cho biết: Xã La Sơn có khoảng 3.900 lao động. Đối với một xã thuần nông, không có lợi thế về làng nghề, thực hiện tiêu chí lao động đối với xã La Sơn cũng là một thách thức. Hiểu rõ điều đó, thời gian qua, UBND xã luôn làm tốt công tác phối hợp với các ngành, đoàn thể tổ chức các hội nghị tuyên truyền về chính sách đào tạo lao động và giải quyết việc làm cho lao động thông qua việc triển khai các lớp đào tạo, truyền nghề, nâng cao tay nghề cho lao động. Trong đó, xã chú trọng đào tạo các nghề có nhu cầu sử dụng lao động cao hiện nay, như: nấu ăn, sửa chữa xe, công nghệ thông tin, xây dựng…

Cùng với đó, hỗ trợ người lao động phát triển các mô hình kinh tế thông qua chương trình vốn vay giải quyết việc làm từ Ngân hàng Chính sách xã hội với tổng dư nợ gần 20 tỷ đồng. Cùng với các tiêu chí khác, thời điểm này, xã đã hoàn thành tiêu chí lao động để “cán” đích NTM nâng cao năm 2023.Theo đánh giá của Văn phòng điều phối NTM tỉnh Hà Nam, trong quá trình xây dựng NTM, NTM nâng cao, xác định, tiêu chí lao động có tác động trực tiếp đến chất lượng tiêu chí thu nhập, từ đó tạo tiền đề để thực hiện các tiêu chí còn lại nên các xã đều chú trọng thực hiện và hoàn thành sớm tiêu chí này.

Điều đáng ghi nhận là trong thực hiện tiêu chí, các xã đã gắn công tác đào tạo nghề dựa trên nhu cầu tuyển dụng của các công ty, doanh nghiệp để người lao động sau khi đào tạo có việc làm và thu nhập ổn định. Đến nay, toàn tỉnh đã có 80/83 xã hoàn thành đạt chuẩn tiêu chí lao động theo quy định xã NTM. Hầu hết các xã đã về đích NTM kiểu mẫu giai đoạn trước, các xã đã đạt chuẩn NTM nâng cao và các xã phấn đấu về đích NTM nâng cao năm 2023 đều đã đạt chuẩn tiêu chí lao động theo quy định mới.