Thực hiện chương trình NTM, những năm qua, cùng với việc đầu tư cơ sở hạ tầng, quan tâm phát triển sản xuất, tăng thu nhập, các địa phương trong tỉnh đặc biệt quan tâm xây dựng các tuyến đường nông thôn kiểu mẫu, tuyến đường tự quản; nhất là đối với những địa phương đã đạt chuẩn NTM nâng cao.

Xã Chuyên Ngoại, thị xã Duy Tiên được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao năm 2022. Trên địa bàn xã có khoảng 30 km đường giao thông trục xã và trục thôn… Thực hiện xây dựng NTM nâng cao, Chuyên Ngoại đã có sự thay đổi, điều chỉnh trong nâng cấp, tạo cảnh quan trên các tuyến đường chính. Theo đó, cùng với bảo đảm về chiều rộng bề mặt được bê tông, nhựa hóa theo tiêu chí, đường được thiết kế có hệ thống cống, rãnh thoát nước, hai bên lề dành phần đất trồng cây bóng mát, cây hoa. Để vừa tạo cảnh quan, vừa thuận lợi cho quá trình chăm sóc, bảo đảm phát triển lâu dài, xã đã lựa chọn các loại cây bóng mát, dễ chăm sóc như: cau, sao đen, ban Tây Bắc…

Theo ông Phạm Việt Hùng, Phó Chủ tịch UBND xã Chuyên Ngoại, hiện nay, cơ bản các tuyến đường giao thông của xã đều được trồng cây tạo bóng mát và cảnh quan. Cùng với việc lựa chọn các loại cây bảo đảm cho quá trình duy trì, phát triển,  xã đang giao cho các hội đoàn thể, thôn chăm sóc, bảo vệ cho các tuyến đường cây trên địa bàn...

Qua thực tế ở các địa phương xây dựng NTM trong tỉnh, hầu hết những tuyến đường trục chính đều được quan tâm đầu tư nâng cấp và tạo cảnh quan. Phong trào trồng cây tạo cảnh quan cho các tuyến đường NTM được phát động rộng khắp, với nòng cốt là các hội, đoàn thể… Các xã vận dụng linh hoạt trong huy động kinh phí, nguồn lực, chủ yếu từ ngân sách địa phương, xã hội hóa và người dân đóng góp.

Điển hình, xã NTM nâng cao Chính Lý (Lý Nhân) đã huy động cả doanh nghiệp, người dân và ngân sách địa phương trồng cây tạo cảnh quan trên các tuyến đường NTM. Theo đó, mỗi trục đường được lựa chọn trồng riêng một loại cây bóng mát, cây hoa, như: cây sao đen, hoa ngũ sắc, tường vi… Việc quản lý, chăm sóc, bảo vệ giao cho các hội, đoàn thể và thôn đảm nhiệm. Toàn bộ 25 km đường trục xã, thôn của Chính Lý được trồng cây xanh, cây hoa tạo cảnh quan, đạt yêu cầu sáng – xanh - sạch – đẹp.

Với Bình Lục, để tạo cảnh quan trên các tuyến đường NTM huyện đã lựa chọn trồng cây hoa ban Tây Bắc. Đây là loại cây vừa cho bóng mát, vừa tạo cảnh đẹp, nhất là vào mùa nở hoa, thích nghi với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu. Cây hoa ban Tây Bắc phát triển không quá to, phù hợp trồng tại các tuyến đường giao thông nông thôn có chiều rộng không lớn. Hiện trên địa bàn nhiều xã trong huyện đều đã xây dựng được các tuyến đường trồng cây hoa ban Tây Bắc, như: Vũ Bản, Trung Lương, Tiêu Động... Toàn huyện có gần 100 tuyến đường trục xã, trục thôn được trồng cây xanh, cây hoa tạo cảnh quan. Kinh phí được huy động từ các nguồn đầu tư trồng cây tại các địa phương trong huyện lên đến hàng tỷ đồng. Chỉ tính riêng kinh phí của huyện mua cây giống hoa ban Tây Bắc hỗ trợ các xã trong 3 năm qua lên tới 600 triệu đồng.

Ông Đỗ Thế Trọng, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Bình Lục cho biết: Mục tiêu xây dựng, tạo cảnh quan trên các tuyến đường NTM bảo đảm các yếu tố, vừa đẹp, vừa phát triển ổn định, bền vững. Những đường cây xanh, cây hoa ban trồng từ 3 – 4 năm đều phát triển tốt, cho bóng mát. Riêng những tuyến trồng cây hoa ban Tây Bắc khi vào mùa hoa tạo điểm nhấn trong xây dựng NTM…

Phong trào trồng cây, hoa tạo cảnh quan trên các tuyến đường NTM được tỉnh phát động từ gần 10 năm trước. Ban đầu, các địa phương chú trọng đến trồng các loại cây hoa, như: chiều tím, mười giờ, hoa sam… Các tuyến đường hoa này được chủ yếu giao cho các hội, đoàn thể đảm nhiệm chăm sóc, bảo vệ. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai có một số hạn chế, khó khăn trong duy trì các tuyến đường hoa NTM này. Cụ thể, với hoa sam, hoa mười giờ chỉ lên theo mùa có khí hậu ấm, đẹp nhất vào mùa hè, còn lại lụi, chết vào mùa đông, năm sau nếu muốn có phải trồng lại. Hoa chiều tím, tuy phát triển rất mạnh, nhưng cần phải cắt tỉa thường xuyên mới có thể ra hoa đều và đẹp. Đây là loại cây có nhựa khá độc với vật nuôi khi ăn phải. Thực tế, đã có nhiều tuyến đường hoa NTM trồng chiều tím, mười giờ sau một thời gian không còn được duy trì…

Hiện nay, các địa phương trong tỉnh đang tiếp tục xây dựng và chỉnh trang các tuyến đường, hướng đến xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu. Vì thế, việc lựa chọn trồng cây, hoa tạo cảnh quan cần được quan tâm đúng mức.