Fanpage (hay còn gọi là page Facebook) là một trang được tạo ra trên nền tảng mạng xã hội facebook để đại diện cho một tổ chức, cá nhân. Với fanpage, người dùng có thể chia sẻ nhiều thông tin, hình ảnh đến cộng đồng mạng xã hội, nhất là những người có chung sự quan tâm đối với các lĩnh vực, nội dung cụ thể. Tuy nhiên, bên cạnh những fanpage có “chính danh” do các cơ quan, tổ chức thiết lập đúng theo quy định, hiện vẫn tồn tại khá nhiều fanpage giả mạo các cơ quan chức năng.

Mới đây, Trung tâm xử lý tin giả (VAFC), đơn vị trực thuộc Cục Phát Thanh-Truyền hình và Thông tin điện tử, Bộ Thông tin và Truyền thông vừa đưa ra cảnh báo về một số fanpage giả mạo trên facebook như: fanpage “Ban Tuyên giáo Trung ương” giả mạo Ban Tuyên giáo Trung ương; fanpage “Cảnh Sát Hình Sự” giả mạo kênh thông tin của Bộ Công an; fanpage “Tin tức thời sự VTV3” giả mạo tài khoản kênh VTV3 của Đài Truyền hình Việt Nam... Các fanpage này sử dụng hình ảnh đại diện, chia sẻ thông tin giống hệt với những cơ quan bị mạo danh. Điều này rất dễ gây nhầm lẫn với người dùng mạng xã hội khi tìm kiếm thông tin.

Theo cơ quan chức năng, các fanpage này thường xuyên đăng tải những thông tin chưa qua kiểm chứng liên quan đến các lĩnh vực của đời sống, trật tự xã hội, dịch bệnh COVID-19... Điều đáng nói, các fanpage giả mạo nói trên có đến hàng trăm nghìn lượt người thích và chia sẻ. Điển hình như fanpage “Cảnh Sát Hình Sự” có hơn 165 nghìn lượt yêu thích, 176 nghìn lượt chia sẻ. Do vậy, khi những thông tin thiếu kiểm chứng được đăng tải trên các fanpage này sẽ có ảnh hưởng lớn đến hàng trăm nghìn lượt người thường xuyên theo dõi. Chị Nguyễn Thu Hà ở quận Hà Đông (Hà Nội) bức xúc: “Cách đây chưa lâu, tôi có truy cập vào fanpage Tin tức thời sự VTV3 để cập nhật thông tin vì không biết đây là fanpage giả mạo. Thấy một số thông tin “nóng” về dịch COVID-19, tôi đã định chia sẻ lên trang cá nhân để mọi người cùng biết; nhưng may sau đó tôi kiểm tra lại thì phát hiện những thông tin đó là không chính xác”.

Các chuyên gia về an ninh mạng nhìn nhận, cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ, nhất là sự bùng nổ của mạng xã hội, số lượng fanpage giả mạo các cơ quan chức năng xuất hiện ngày một nhiều. Lợi dụng tâm lý lo ngại của người dân về dịch bệnh, các đối tượng thường giả mạo thông tin của cơ quan chức năng, tổ chức y tế; giả mạo các website liên quan đến COVID-19, cung cấp nhu yếu phẩm, hoạt động từ thiện… Thủ đoạn chung của các fanpage này đó là luôn lồng ghép giữa thông tin thật và thông tin giả, giữa tin đã được kiểm chứng và tin chưa qua kiểm chứng... Một số fanpage còn ngang nhiên ghi rõ địa chỉ cơ quan bị giả mạo để lấy được lòng tin của người truy cập.

Do đó, để hạn chế những ảnh hưởng tiêu cực từ các fanpage giả mạo, các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và kịp thời xử lý những cá nhân, tổ chức liên quan đến các fanpage giả mạo theo đúng quy định của pháp luật. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các tổ chức, các lực lượng và người dùng mạng xã hội đối với việc đấu tranh, loại bỏ các fanpage giả mạo.

Được biết, tháng 5/2021 vừa qua, Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia, Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) đã phối hợp triển khai chiến dịch "Khiên Xanh" kêu gọi mỗi cá nhân chủ động báo cáo trang web không an toàn, các fanpage giả mạo để bảo vệ người dùng Internet tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, Trung tâm xử lý tin giả Việt Nam đã khuyến cáo cộng đồng mạng không tiếp nhận và chia sẻ thông tin từ những fanpage giả mạo các cơ quan chức năng. Người dùng mạng xã hội cần tỉnh táo khi truy cập các fanpage trên facebook; cảnh giác trước những thông tin kinh tế, xã hội, nhất là những thông tin liên quan đến dịch COVID-19, thông tin liên quan đến các vấn đề nhạy cảm trong đời sống xã hội... Đồng thời, người dân cũng cần trang bị kiến thức, tự nâng cao ý thức cảnh giác và khả năng nhận biết các trang website giả mạo.

Anh Phạm Khánh Toàn, chuyên gia công nghệ thông tin cho biết: Kinh nghiệm sử dụng mạng xã hội là người dùng nên thật cẩn trọng khi truy cập vào các fanpage, các trang web lạ được gửi đến từ người khác trong quá trình sử dụng các dịch vụ trên mạng Internet. Bên cạnh những thông tin thiếu kiểm chứng, người dùng còn có thể bị lây nhiễm mã độc vào thiết bị điện tử của mình.

Thực tế cho thấy, việc thiết lập và duy trì những fanpage giả mạo các cơ quan chức năng luôn tiềm ẩn những hệ lụy tiêu cực đối với môi trường mạng xã hội, cũng như nhận thức, hành vi của nhiều người khi truy cập vào các fanpage này. Vì vậy, mỗi người dùng mạng xã hội cần tỉnh táo, đề cao trách nhiệm, thực sự là “người dùng thông thái” để vừa phát hiện, đấu tranh, loại bỏ những fanpage giả mạo, vừa làm chủ thông tin trên mạng xã hội./.