Tự cổ chí kim, triều đại lịch sử Trung Quốc gây ấn tượng mạnh nhất đối với người nước ngoài chắc chắn phải kể đến nhà Tần và cái tên Tần Thủy Hoàng.

Sức mạnh nước Tần phát triển từ rất yếu đến vô cùng hùng mạnh, cuối cùng mới đi đến thống nhất 7 nước. Có thể nói kẻ thù mà Tần phải đối mặt đều là các quốc gia thịnh vượng. Vậy rốt cuộc ở thời Chiến Quốc, 7 quốc gia tranh đấu này có sức mạnh ra sao?

Bảy nước chư hầu đang được nhắc tới chính là Hán, Triệu, Ngụy, Tần, Sở, Yên, Tề. Các sử gia đã tính toán sức mạnh của nước Tần và 6 quốc gia còn lại thông qua việc ước lượng GDP các nước này.

Xét GDP dựa theo nền nông nghiệp

Trung Quốc từ xa xưa đã là quốc gia coi trọng nông nghiệp nên việc so sánh GDP thông qua nông nghiệp là tương đối hợp lý. Ngoài yếu tố môi trường tự nhiên, nông nghiệp phụ thuộc chủ yếu vào đất đai và dân số. Nước chư hầu nào sở hữu 2 yếu tố này càng mạnh thì nền nông nghiệp đương nhiên sẽ càng phát triển.

1. Dân số

Đầu tiên là nhà Tần với dân số khoảng 6 triệu người, một con số khá lớn. Tiếp đó là nước Triệu với dân số khoảng 3 triệu người, và nhà Sở có dân số lớn nhất, đạt khoảng 8 triệu người. 

Nhà Hán, Tề và Nguỵ có tổng dân số lần lượt là 2 triệu người, 4 triệu người, 3 triệu người, nước Yên nghe có vẻ yếu thế hơn nhưng vẫn có tới 3 triệu dân số. 

Trong danh sách này, có vẻ như nước Sở có lợi thế nhất về dân số, nhà Tần chỉ có thể xếp thứ hai. Còn đối với Triệu quốc, nghe danh hùng mạnh nhưng chỉ có tổng 2 triệu dân.

2. Diện tích đất đai

Diện tích đất đai có thể coi là thước đo sức mạnh nông nghiệp quan trọng nhất lúc bấy giờ. Vì dân số quá đông nên nếu đất đai khan hiếm, dân số trong nước sẽ trở nên nghèo đói và không thể phát triển.

Đầu tiên, nước Tần có diện tích khoảng 1 triệu km2, khá rộng lớn, chiếm khoảng 1/7 diện tích Trung Quốc hiện tại. Tiếp đó, nước Triệu với diện tích khoảng 600.000 km2. Sở quốc vẫn chiếm diện tích khủng nhất với con số khoảng 1,5 triệu km2. Nước Yên có diện tích nhỏ nhất chỉ khoảng 150.000 km2 nên luôn lo sợ rằng nước Tần sẽ sớm thôn tính họ.

Đánh giá từ hai dữ liệu này, nước Tần vẫn xếp sau nước Sở. Sở là quốc gia hưng thịnh, có thế mạnh cả về dân số và lãnh thổ trong 7 nước tranh đấu thời bấy giờ.

GDP thông qua hoạt động kinh doanh thương mại

Lúc bấy giờ, hoạt động kinh doanh của nước Tề phát triển mạnh nhất trong toàn bộ 7 quốc gia. Do nước này chiếm giữ vùng biển và có các địa điểm khai thác muối tự nhiên nên nền kinh tế - thương mại luôn xếp top đầu.

Chính thế, dù dân số bản địa của nước Tề không đông nhưng số lượng dân cư nước ngoài lại rất lớn. Thành Lâm Truy nước Tề chính là thành phố phồn hoa, thịnh vượng nhất trên khắp cả nước, giao lưu văn hoá cũng vô cùng phát triển, nơi đây chính là cái nôi khởi nguyên ra văn hoá phương Đông. Ở điểm này, sáu nước còn lại không thể bì kịp.

Tuy vậy, các nước còn lại cũng có tư tưởng tiến bộ, bên cạnh nông nghiệp vẫn phát triển kinh doanh - thương mại nhưng nhìn chung, nước Tần vẫn là nước có nền kinh tế yếu nhất.

Xét trên mọi phương diện, dù tính GDP theo yếu tố nào thì nhà Tần đều không thể đứng đầu trong 7 nước nhưng cuối cùng vì sao quốc gia này vẫn thống trị cả thiên hạ? Mấu chốt của việc giành chiến thắng chính là do Tần Quốc đã biết nhìn ra điểm mạnh của mình và điểm yếu của 6 nước còn lại.

Trong 3 nước ngang tầm, nước Sở tuy lớn mạnh nhất nhưng dân cư phân bố không đồng đều, dễ bị chia cắt. 

Nước Tề có nền kinh tế - văn hoá cường thịnh nhưng chỉ chú trọng làm giàu mà bỏ qua phòng thủ quân sự. Duy nhất nước Triệu có chung khát vọng chiếm cả thiên hạ, luôn theo sát từng bước của nhà Tần nhưng đáng buồn thay thực lực lại không đủ.

Kết quả là với tham vọng ngút ngàn và sự khôn khéo trong điều binh khiển tướng, Tần Thuỷ Hoàng đã đưa 7 phần Trung Hoa thống nhất làm một, xây dựng nước Tần trù phú và hùng cường.