Xôi ngũ sắc

Xôi ngũ sắc là món ăn đặc trưng trong văn hóa ẩm thực của người Thái ở Sơn La. Nguyên liệu chính là gạo nếp tan Mường Chanh hoặc nếp thơm Mường Tấc được lựa chọn kỹ rồi ngâm trong nước lá cây khảu cắm để tạo thành năm màu xôi: Trắng, vàng, xanh, đỏ, tím tượng trưng cho âm dương ngũ hành. Xôi ngũ sắc thường được dùng trong các dịp lễ, tết hay chiêu đãi khách quý.

Canh vón vén đuôi bò

Không cầu kỳ như các món ăn khác của người Thái, canh vón vén nấu đuôi bò là món ăn đơn giản, rất được ưa chuộng. Đuôi bò làm sạch, chặt thành từng miếng vừa ăn, ninh trên bếp than cho đến khi nhừ rồi cho lá vón vén (hay lá lồm, lá giang) đã vò vào rồi nấu chín. Món canh này thường được ăn vào mùa hè bởi vị chua thanh của lá vón vén, vị thơm ngậy và giòn của đuôi bò nên rất dễ ăn và bổ dưỡng cho sức khỏe.

Tau pho

Tau pho (rêu nướng) là món ăn không thể thiếu trong lễ cưới hỏi của người Thái, thường được chế biến từ rêu cui, rêu cay và rêu tau. Cách chế biến Tau pho khá đơn giản: Rêu được rửa sạch, cắt khúc, nêm gia vị, gừng, sả, tỏi, ớt, lá chanh, thìa là rồi bọc kín trong lá chuối, lá dong và nướng trên than hoa hoặc vùi trong tro nóng. Sau khoảng 1 tiếng, rêu sẽ chín và tỏa hương thơm nức. Ngoài ra, người ta còn cho rêu vào ống nứa và nướng như cơm lam, hoặc bọc lá và kẹp que tre như nướng cá. Trước khi ăn, rêu được rán lại cho vị thơm, béo, bùi...

“Tôm bay” Phù Yên

“Tôm bay” - châu chấu là đặc sản nổi tiếng của huyện Phù Yên, thường xuất hiện từ tháng 5 - 9. Cách chế biến rất đơn giản: Người ta đổ nước sôi vào châu chấu rồi lắc mạnh cho rụng bớt chân, cánh; vặt râu, bắp càng cứng và bỏ ruột; sau đó, cho châu chấu vào chảo mỡ già, rang giòn. Trong khi rang, người ta cho thêm một chút nước măng chua để nước măng quyện với châu chấu. Khi cạn nước, rắc thêm một chút lá chanh thái chỉ rồi thưởng thức.

Chẩm chéo

Chẩm chéo là món chấm quan trọng bậc nhất trong ẩm thực của người Thái. Chẩm chéo có thể chấm với xôi, các món luộc, đồ nướng và rau sống. Để chế biến chẩm chéo, người ta gói muối, ớt tươi vào lá dong, vùi tro cho đến khi muối se lại, ớt thơm nồng thì giã nhuyễn cùng hạt mắc khén, lá chanh, mùi tàu và chút nước lọc cho dễ chấm.