Kính thưa Đoàn Chủ tịch Đại hội!

Kính thưa các vị đại biểu khách quý!

Kính thưa Đại hội!

Được Đoàn Chủ tịch Đại hội giới thiệu, thay mặt Đảng đoàn HĐND tỉnh tôi tham luận về nội dung “Phát huy vai trò giám sát, trách nhiệm của cơ quan dân cử trong giám sát việc tuân thủ Hiến pháp, pháp luật trên địa bàn tỉnh”.

Kính thưa Đại hội!

Trong nhiệm kỳ qua, được sự lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh ủy; trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quy chế làm việc... với phương châm đổi mới - nâng cao hiệu quả hoạt động của HĐND, Đảng đoàn HĐND tỉnh đã lãnh đạo HĐND tỉnh thực hiện toàn diện các nhiệm vụ theo quy định, đặc biệt là thực hiện chức năng giám sát việc tuân thủ Hiến pháp, pháp luật trên địa bàn tỉnh đối với các cơ quan hành chính nhà nước, các cơ quan tư pháp và người dân ở địa phương trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền và trách nhiệm của mình, cụ thể.

Thứ nhất, đối với giám sát hoạt động các cơ quan hành chính nhà nước:

Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Đảng đoàn HĐND tỉnh đã lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện 38 cuộc giám sát chuyên đề, tập trung vào việc chấp hành pháp luật trong thực hiện cơ chế, chính sách đối với các lĩnh vực: Tài chính - ngân sách, đầu tư xây dựng cơ bản, tài nguyên môi trường, chính sách an sinh xã hội;... với mục tiêu là chú trọng chất lượng, hiệu quả. Việc giám sát được chuẩn bị kỹ, với phương pháp cụ thể, sâu sát, các kết luận, kiến nghị sát, đúng và kịp thời. Cùng với đó, việc giám sát, việc giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri, xử lý đơn thư, khiếu nại, tố cáo của công dân được tập trung chỉ đạo thường xuyên. Các ý kiến, kiến nghị của cử tri được tiếp nhận, tổng hợp đầy đủ; phân loại kịp thời theo địa bàn, lĩnh vực. Các ý kiến, kiến nghị có điều kiện giải quyết song chậm giải quyết; các nội dung bức xúc, dư luận xã hội quan tâm, báo chí phản ánh được tập trung chỉ đạo, đôn đốc giải quyết; yêu cầu giải trình tại Phiên họp tháng, trả lời chất vấn tại Kỳ họp, hoặc đưa vào giám sát chuyên đề. Với sự đôn đốc đó, giám sát thường xuyên, quyết liệt nên nhiều ý kiến, kiến nghị chính đáng của cử tri trong thời gian qua đã được giải quyết, nhiều nội dung có phạm vi ảnh hưởng rộng như ô nhiễm môi trường, xử lý rác thải sinh hoạt, nước sạch nông thôn, nâng cấp, sửa chữa hạ tầng giao thông, tiêu thoát nước... cơ bản đáp ứng được nguyện vọng chính đáng của cử tri và nhân dân. Tại các kỳ họp HĐND tỉnh, Thường trực HĐND tỉnh, các Ban của HĐND tỉnh thực hiện thẩm tra các Báo cáo của UBND tỉnh đầy đủ theo quy định với tính phản biện cao, không né tránh khi đề cập đến những tồn tại, hạn chế. HĐND tỉnh đã dành nhiều thời gian để các đại biểu HĐND tỉnh thực hiện chất vấn và xem xét việc trả lời chất vấn qua đó làm rõ những vấn đề mà đại biểu và cử tri quan tâm, xác định rõ trách nhiệm của các thành viên UBND tỉnh và các cơ quan tổ chức có liên quan. Ngoài những nội dung giám sát trên, Thường trực HĐND, các Ban HĐND tỉnh thường xuyên giám sát việc tuân thủ pháp luật trong thực hiện các Nghị quyết của HĐND tỉnh, trong việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hành chính có nội dung quy phạm nhằm đảm bảo việc ban hành văn bản đúng thẩm quyền, nội dung, trình tự theo quy định. Qua giám sát đã kịp thời kiến nghị các cơ quan hành chính khắc phục các tồn tại hạn chế, kịp thời sửa đổi, bổ sung, thay thế các nội dung chưa phù hợp với quy định của cơ quan nhà nước cấp trên từ đó không để xảy ra vi phạm trong việc triển khai, thực hiện.

Thứ hai, đối với giám sát hoạt động các cơ quan tư pháp:

Hằng năm, Thường trực HĐND, Ban Pháp chế HĐND tỉnh đã xây dựng Kế hoạch giám sát hoạt động công tác tư pháp; thường xuyên theo dõi, nắm tình hình, cập nhật các thông tin liên quan đến hoạt động của các cơ quan tư pháp. Trước mỗi kỳ họp thường lệ, Ban Pháp chế tiến hành khảo sát, nắm tình hình hoạt động của các cơ quan tư pháp để thẩm tra các báo cáo trình tại kỳ họp; đồng thời tập trung theo dõi, giám sát các nội dung liên quan đến cải cách tư pháp như: Việc đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ tư pháp; tình hình thực hiện nhiệm vụ sau khi tăng thẩm quyền cho các cơ quan tư pháp cấp huyện; chất lượng tranh tụng tại phiên tòa; việc điều tra, truy tố, xét xử các vụ án nghiêm trọng, phức tạp mà cử tri quan tâm.

Cùng với việc giám sát thường xuyên, Thường trực HĐND, Ban Pháp chế HĐND tỉnh đã tiến hành nhiều cuộc giám sát chuyên đề và nhiều cuộc khảo sát, giám sát các vụ việc theo đơn kiến nghị của cử tri, giám sát phiên tòa trực tuyến... Từ kết quả giám sát đã kịp thời kiến nghị các cơ quan tư pháp, bổ trợ tư pháp khắc phục những tồn tại, hạn chế, thực hiện các giải pháp  nâng cao chất lượng công tác, bảo đảm kịp thời, đúng quy định pháp luật; thực hiện tốt công tác cải cách tư pháp góp phần nâng cao trách nhiệm của các cơ quan tư pháp trên địa bàn tỉnh cũng như người dân, doanh nghiệp trong việc tuân thủ Hiến pháp, pháp luật. Mặt khác, thông qua hoạt động này còn góp phần thiết thực bảo vệ pháp chế trong việc thực hiện quyền tư pháp, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.

Thứ ba, đối với việc chấp hành Hiến pháp, pháp luật của người dân:

Trong đời sống xã hội, pháp luật có vai trò đặc biệt quan trọng, vừa là công cụ quản lý nhà nước hữu hiệu, vừa tạo hành lang pháp lý an toàn, tin cậy thuận lợi cho sự phát triển kinh tế - xã hội. Đảng đoàn HĐND tỉnh đã chỉ đạo Thường trực HĐND tỉnh phối hợp, chỉ đạo các cơ quan hữu quan thực hiện tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, đưa pháp luật vào cuộc sống trở thành yêu cầu cấp thiết, cần được thực hiện thường xuyên, liên tục và hiệu quả với nhiều hình thức, biện pháp phù hợp. Để phát huy hiệu quả, tác dụng của giám sát việc tuân thủ Hiến pháp, pháp luật, Thường trực HĐND tỉnh tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền về hoạt động của HĐND, nhất là hoạt động các Kỳ hợp, Phiên họp; Chỉ đạo các Ban, Văn phòng HĐND tỉnh phối hợp với Đài PTTH tỉnh tham mưu xây dựng nội dung “cơ quan chức năng với cử tri” trong chuyên mục “Vấn đề hôm nay”,... để tuyên truyền cơ chế, chính sách, các quy định pháp luật, việc giải quyết ý kiến kiến nghị của cử tri đến cán bộ, đảng viên và nhân dân, góp phần nâng cao nhận thức và tạo sự đồng thuận trong quá trình triển khai, thực hiện.

Kính thưa các quý vị đại biểu!

Kính thưa Đại hội!

Có thể khẳng định, trong nhiệm kỳ qua công tác giám sát việc tuân thủ Hiến pháp, pháp luật trên địa bàn tỉnh đã được tăng cường; nội dung giám sát được thực hiện bài bản, thiết thực, hiệu quả; hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn có nhiều đổi mới, sôi nổi, tâm huyết, trách nhiệm, quyết liệt được cử tri và nhân dân đánh giá cao; các kiến nghị, kết luận sau giám sát cơ bản đã được triển khai thực hiện, khắc phục các tồn tại hạn chế. Thông qua hoạt động giám sát, HĐND tỉnh nắm được việc triển khai và kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội, thực hiện ngân sách, an ninh, quốc phòng, an sinh xã hội ở địa phương và những vấn đề đặt ra, nhất là những ý kiến, kiến nghị chính đáng của cử tri và những vấn đề HĐND, các cơ quan của HĐND và các đại biểu HĐND có những khuyến nghị xác đáng đến các cơ quan, tổ chức hữu quan đồng thời giúp cho HĐND tỉnh trong việc xem xét, quyết định những vấn đề thuộc chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình. Bên cạnh những kết quả đạt được nêu trên, nhận thấy còn một số hạn chế trong công tác chỉ đạo giám sát việc tuân thủ Hiến pháp, pháp luật như việc giám sát giải quyết ý kiến, kiến nghị cử tri có lúc chưa quyết liệt nên còn ý kiến, kiến nghị chưa được thực hiện đúng cam kết. Công tác phối hợp giữa các Ban, các Tổ đại biểu có việc chưa thường xuyên, nên có việc cũng chưa phát huy hết hiệu quả giám sát; việc phát hiện vấn đề có dấu hiệu vi phạm pháp luật qua giám sát để kiến nghị cơ quan chức năng thanh tra, xử lý kết quả còn hạn chế.

Từ những kết quả đạt được và những bài học kinh nghiệm rút ra trong thời gian qua, Đảng đoàn HĐND tỉnh tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp để phát huy hơn nữa vai trò, trách nhiệm của cơ quan dân cử giám sát việc tuân thủ Hiến pháp, pháp luật trên địa bàn tỉnh.

Một là, quán triệt và nâng cao hơn nữa nhận thức đúng đắn về vị trí, tầm quan trọng hoạt động của HĐND nói chung và hoạt động giám sát nói riêng.

Hai là, tăng cường phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của HĐND, đảm bảo HĐND có đủ thực quyền và thực lực để thực hiện tốt các chức năng, nhiệm vụ theo quy định của Hiến pháp, Luật Tổ chức chính quyền địa phương và nguyện vọng chính đáng của nhân dân. Hoạt động của HĐND cần bám sát nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội của địa phương gắn với việc thực hiện các nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và của Tỉnh ủy; xác định rõ trách nhiệm mối quan hệ giữa các cơ quan: HĐND, UBND và Uỷ ban MTTQ tỉnh.

Ba là, chú trọng việc nâng cao năng lực, trách nhiệm, chất lượng đại biểu, nhất là đại biểu chuyên trách của HĐND tỉnh...đại biểu cần có chuyên môn sâu và phù hợp với lĩnh vực được giám sát, có chính kiến rõ ràng trong việc đánh giá tình hình, kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao của các đối tượng chịu sự giám sát; cùng đoàn giám sát theo đến cùng việc thực hiện kết luận giám sát. Bốn là, đổi mới hình thức giám sát, chú trọng lựa chọn nội dung chuyên đề giám sát, xây dựng chương trình giám sát...tập trung giám sát việc tuân thủ Hiến pháp, pháp luật trên địa bàn tỉnh đối với những vấn đề cử tri, người dân phản ánh, kiến nghị và dư luận xã hội quan tâm...; Bảo đảm việc thực hiện kết luận, kiến nghị giám sát của HĐND, quy định cụ thể, rõ ràng hơn nữa về các hình thức chế tài đối với các tổ chức, cá nhân không chấp hành nghiêm những kiến nghị sau giám sát. Năm là, đảm bảo các điều kiện thuận lợi cho hoạt động của HĐND trong đó có hoạt động giám sát như: Tăng cường và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ tham mưu, giúp việc; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất. phương tiện kỹ thuật phục vụ hoạt động của HĐND.

Kính thưa các quý vị đại biểu! Kính thưa Đại hội!

Trên đây là tham luận của Đảng đoàn HĐND tỉnh về nội dung “Phát huy vai trò, trách nhiệm của cơ quan dân cử trong giám sát việc tuân thủ Hiến pháp, pháp luật trên địa bàn tỉnh”. Cuối cùng tôi xin kính chúc Đoàn chủ tịch, các đồng chí đại biểu khách quý cùng toàn thể Đại hội mạnh khỏe, chúc Đại hội thành công tốt đẹp.

Xin trân trọng cảm ơn!