Từ 8/8, hàng loạt người dùng Facebook chia sẻ trạng thái dài hàng chục dòng với nội dung rằng “ngày mai bắt đầu điều lệ mới của Facebook, nơi họ có thể sử dụng ảnh của bạn”. Tuy nhiên, thông tin này hoàn toàn là giả (fake news), và nó đã xuất hiện từ lâu nhưng không ít người vẫn bị lừa.

Thực tế tháng 3/2019, những dòng trạng thái với nội dung sai như này đã lan truyền trên Facebook tại Việt Nam. Trong “làn sóng” mới, nội dung bịa đặt được thêm thắt câu “VTV1 cũng đã nói rồi nên mọi người cứ làm nha” như một cách tăng độ tin cậy cho tin giả này.

Trên fanpage chính thức của VTV3, nhà đài cũng lên tiếng khẳng định thông tin mà nhiều người đang sao chép và chia sẻ lại hoàn toàn là fake news. “Quý khán giả hãy hết sức lưu ý và kiểm tra thông tin trước khi đăng để tránh việc tin giả được lan truyền”, VTV3 cảnh báo.

Trò lừa với nội dung như này đã xuất hiện từ năm 2012, ban đầu là đoạn văn bản bằng tiếng Anh, lan truyền trên nhiều quốc gia. Sau đó, nó được dịch ra tiếng Việt bằng công cụ tự động (chẳng hạn Google Translate) nên từ ngữ ngây ngô, đọc không xuôi ý.

Tuy nhiên, vô số người đã mắc lừa, để cho thông tin giả này lan truyền trên Facebook một cách chóng mặt. Fake news này đánh vào “lòng tin” của người dùng mạng xã hội khi lấy ra một loạt dẫn chứng như số điều khoản, “VTV1 đã nói rồi” hay chia sẻ vì nó miễn phí…

Nội dung lừa đảo còn khuyến khích mọi người chia sẻ khi nói rằng “không tốn gì cho một bản sao và dán đơn giản, sẽ an toàn hơn là hối hận” và khi làm như vậy thì người dùng sẽ được bảo vệ riêng tư hoặc làm cơ sở khi kiện tụng.

Tin giả là một trong những vấn đề mà Facebook được yêu cầu giải quyết. Nhiều làn sóng fake news đã lan truyền trên các mạng xã hội, thậm chí gây mất kiểm soát.

Bản thân những tin giả lần này có liên quan trực tiếp đến Facebook nhưng dường như họ không có bất kỳ động thái nào. Mạng xã hội lớn nhất thế giới cũng không đưa ra cách nào để phát hiện, không kiểm soát cũng như ngăn chặn.