Những tháng đầu năm 2020, dịch Covid-19 đã gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, song với sự chủ động, tích cực của ngành Bảo hiểm xã hội (BHXH) cùng hàng loạt các biện pháp hiệu quả, số đối tượng tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn tỉnh vẫn tăng 782 người, nâng tổng số người tham gia BHXH tự nguyện của tỉnh lên 6.200. Kết quả này cho thấy, chính sách BHXH tự nguyện đang từng bước đi vào cuộc sống, góp phần thực hiện mục tiêu BHXH toàn dân. 

Tháng 5 vừa qua, lần đầu tiên BHXH Việt Nam phối hợp với Bưu điện Việt Nam tổ chức lễ ra quân hưởng ứng “Tháng vận động triển khai BHXH toàn dân - tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện” đồng bộ từ trung ương đến cấp tỉnh, huyện trong cả nước. Sự kiện này được xem là khởi đầu của việc thực hiện đề án đổi mới toàn diện nội dung, hình thức và phương pháp tuyên truyền BHXH, trong đó quy định tháng 5 hằng năm là tháng cao điểm vận động triển khai BHXH toàn dân theo Quyết định 1676/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Lễ ra quân cũng nhằm tăng cường công tác phối hợp tổ chức thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 28-NQ/TW Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về cải cách chính sách BHXH. 

Với chủ đề “Chính sách BHXH - điểm tựa an sinh của người lao động và nhân dân”, việc tổ chức Tháng vận động triển khai BHXH toàn dân nhằm tạo ra một điểm nhấn mạnh mẽ trong công tác truyền thông chính sách, pháp luật BHXH, thu hút sự chú ý của mọi tầng lớp nhân dân đối với chính sách BHXH, đặc biệt là BHXH tự nguyện; tuyên truyền, khuyến khích vận động người dân tham gia BHXH hướng tới mục tiêu BHXH toàn dân. Tại tỉnh ta, BHXH và bưu điện cùng cấp đã tổ chức nhiều hoạt động hưởng ứng lễ ra quân, như: cổ động, diễu hành, sử dụng pa-nô, áp-phích, loa phát thanh tuyên truyền về lợi ích của chính sách BHXH tự nguyện; cấp phát tài liệu, tờ khai… để tư vấn, hướng dẫn đăng ký cho người dân có nhu cầu tham gia BHXH tự nguyện. Ngay trong ngày ra quân, toàn tỉnh đã phát triển được 160 người tham gia BHXH tự nguyện. Trong đó, thành phố Phủ Lý 23 người, huyện Bình Lục 35 người, thị xã Duy Tiên 6 người, huyện Kim Bảng 6 người, huyện Lý Nhân 38 người và huyện Thanh Liêm 52 người. 

Đồng hành với ngành BHXH trong việc hoàn thành mục tiêu mà Nghị quyết 28-NQ/TW đã đề ra là, đến năm 2021 số người tham gia BHXH tự nguyện bằng 1% số lao động trong độ tuổi, với vai trò là một đại lý thu, Bưu điện tỉnh đã có những đóng góp hết sức quan trọng trong việc phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện. Theo Phó Giám đốc Bưu điện tỉnh Bùi Anh Tuấn, phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Bưu điện tỉnh. Để chính sách BHXH tự nguyện đến được với người lao động, Bưu điện tỉnh đã chú trọng đổi mới hình thức và nội dung tuyên truyền sao cho thật dễ hiểu, gần gũi với người dân. Bưu điện tỉnh đã phối hợp với BHXH cùng cấp tổ chức hàng trăm hội nghị tuyên truyền về tận xã, phường, thị trấn và các thôn, tổ dân phố. Đội ngũ nhân viên bưu điện đến từng gia đình, từng cơ sở sản xuất, kinh doanh nhỏ lẻ, gặp từng đối tượng để tuyên truyền vận động. 

Bưu điện tỉnh đã triển khai các phong trào thi đua để tạo động lực cho cán bộ, nhân viên tích cực phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện. Bên cạnh đó, sáng tạo, đổi mới cách tuyên truyền đến người dân qua việc livestream trên fanpage của Bưu điện tỉnh và chỉ đạo cán bộ, nhân viên trong toàn hệ thống chia sẻ đường link quyền lợi khi tham gia BHXH tự nguyện trên trang cá nhân, giúp nhiều người có thể tiếp cận chính sách tốt hơn. Đội ngũ cán bộ, nhân viên, tuyên truyền viên của Bưu điện tỉnh được đào tạo bài bản về chính sách, kỹ năng truyền thông, được cấp đầy đủ tài liệu để giải đáp tất cả những thắc mắc của người dân về chính sách, giúp người dân hiểu và đăng ký tham gia BHXH tự nguyện cho mình và người thân. 

Nhờ sự kết hợp đồng bộ các giải pháp trong vận động phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, trong năm 2019, Bưu điện tỉnh đã phát triển được 2.150 người tham gia BHXH tự nguyện, đạt 102% kế hoạch giao; chiếm hơn 50% tổng số tăng mới của tỉnh. Trong 5 tháng đầu năm 2020, số đối tượng phát triển mới qua hệ thống bưu điện là 1.053 người, đạt 34% kế hoạch giao. 

Chính sách BHXH tự nguyện đã được thực hiện từ hơn 10 năm qua, song đến năm 2019, với sự nỗ lực lớn của ngành BHXH trong triển khai thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách chính sách BHXH, cùng sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, việc phát triển người tham gia BHXH tự nguyện mới có sự gia tăng mạnh mẽ. Toàn tỉnh đã vận động mới được 3.500 người tham gia, nâng tổng số người tham gia BHXH tự nguyện lên 5.341. Như vậy, chỉ tính riêng số tăng mới của năm 2019 đã nhiều hơn kết quả 10 năm thực hiện chính sách này từ 2008-2018. 

Dù đã vận động được trên 6.200 người tham gia BHXH tự nguyện, song nhìn từ thực tế, số lượng này vẫn thấp so với tiềm năng. Nguyên nhân chính là do chính sách này chưa thực sự hấp dẫn với người lao động tự do có mức thu nhập thấp, không ổn định, trong khi thời gian đóng tối thiểu để hưởng lương hưu lại dài (20 năm). Bên cạnh đó, mức hỗ trợ của Nhà nước còn hạn chế… 

Năm 2020 là năm bản lề quan trọng để đạt mục tiêu đầu tiên về BHXH tự nguyện trong Nghị quyết số 28-NQ/TW, bởi hiện số người tham gia BHXH tự nguyện tăng nhanh nhưng vẫn chưa tương xứng với tiềm năng. Mục tiêu của tỉnh trong năm 2020 là phát triển 10.567 người tham gia BHXH tự nguyện, tăng 4.955 người so với năm 2019. Đây là nhiệm vụ quan trọng và khó khăn của ngành BHXH, trong bối cảnh người dân khó khăn về kinh tế khi vừa trải qua đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, thách thức cũng chính là cơ hội để ngành BHXH tiếp tục nỗ lực thực hiện mục tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, cũng như BHXH tự nguyện. 

Với định hướng chính trị thực hiện “BHXH toàn dân” theo tinh thần Nghị quyết số 28-NQ/TW, thời gian tới, ngành BHXH sẽ tiếp tục triển khai nhiều giải pháp đồng bộ và quyết liệt; chủ động phối hợp các ngành, đoàn thể; chỉ đạo các đại lý thu tăng cường công tác truyền thông, phổ biến sâu rộng chính sách BHXH tự nguyện để nhiều người dân hiểu và đăng ký tham gia. Tăng cường hơn nữa việc ứng dụng công nghệ thông tin và cải cách thủ tục hành chính; đa dạng các hình thức, phương thức nhận hồ sơ, trả kết quả, thu tiền đóng và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người tham gia BHXH tự nguyện.