Ngày ấy, ở các làng quê, mỗi khi hè đến, tối tối trên những con đường làng quanh co, thích nhất là những đêm trăng rằm sáng tỏ, lại vang lên tiếng trẻ í ới gọi nhau ra sân đình, sân hợp tác xã cùng vui chơi. Khi đã tụ tập đông đủ, từng nhóm, từng nhóm chia nhau chọn chơi những trò chơi yêu thích. Có nhóm chọn người chơi cùng lứa tuổi, có nhóm lại thu hút cả độ tuổi thiếu niên lẫn nhi đồng... Dưới ánh trăng, khi những câu hát đồng dao giản dị, mộc mạc, dễ nhớ, dễ thuộc vang lên cũng là lúc những trò chơi sôi động bắt đầu. Dù đã mấy chục năm trôi qua, mỗi khi có dịp gặp gỡ, nhắc lại chuyện xưa, bạn bè cũ của tôi ai cũng nói những trò chơi dân gian ngày trước, như: Thả đỉa ba ba, nhắm mắt trốn tìm, mèo đuổi chuột, rồng rắn lên mây... đã trở thành những kỷ niệm tươi đẹp, luôn đậm sâu trong ký ức mọi người.

Không giới hạn số lượng người, cũng chẳng cần cùng độ tuổi, chỉ cần cùng thích chơi là các bạn, dù lớn bé, gái trai, bạn nào cũng được, tay nắm chặt tay, nhiều thì thành hàng dài, ít thì hàng ngắn vừa đi vừa hát "Dung dăng dung dẻ/Dắt trẻ đi chơi/Đến cổng nhà trời/Lạy cậu lạy mợ/Cho cháu về quê/Cho dê đi học/Cho cóc ở nhà/Cho gà bới bếp/Xì xà xì xụp/Ngồi thụp xuống đây". Cứ vậy, tối tối, những câu hát đồng dao vang lên hòa cùng tiếng cười nói, nô đùa trong trẻo những đêm hè trăng thanh, gió mát. Kết thúc bài đồng dao cũng là lúc kết thúc một lượt chơi. Khi chơi lại, các bạn nhỏ sẽ hát lại từ đầu. Giống trò chơi "Dung dăng dung dẻ", trò chơi "Mèo đuổi chuột" từ khi bắt đầu đến khi kết thúc cũng đều gắn với những câu hát đồng dao thân thuộc. Để chơi trò chơi này, các bạn nhỏ nắm tay nhau đứng thành một vòng tròn rộng. Một bạn đóng vai mèo, một bạn đóng giả chuột đứng ở ngoài vòng tròn. Khi câu hát đồng dao "Mời bạn ra đây" vang lên cũng là lúc bạn đóng vai chuột chạy luồn qua tay các bạn đứng thành vòng tròn, bạn đóng vai mèo chạy đuổi theo sau cố gắng bắt được bạn chạy phía trước. Cứ thế, bạn mèo đuổi bắt bạn chuột theo những câu hát đồng dao kế tiếp "Tay nắm chặt tay/Đứng thành vòng rộng/Chuột luồn lỗ nhỏ/Chạy vội chạy mau/Mèo đuổi đằng sau/Trốn đâu cho thoát/Thế rồi chú chuột/Lại sắm vai mèo/Co cẳng chạy theo/Chú mèo hóa chuột". Hát xong câu hát cuối cùng, tất cả các bạn làm thành vòng tròn cùng ngồi xuống chặn đường chạy của cả chuột và mèo, nếu bạn đóng vai chuột bị bắt sẽ đóng vai mèo, bạn đóng vai mèo sẽ vào vai chuột... Và trò chơi được tiếp tục với sự hoán đổi từ đôi bạn này sang đôi bạn khác.

Không chỉ trò chơi "Mèo đuổi chuột", "Dung dăng dung dẻ" mà rất nhiều trò chơi khác như: Kéo cưa lừa xẻ, nu na nu nống, tập tầm vông, rồng rắn lên mây... những câu hát đồng dao thân thương luôn gắn từ đầu đến khi kết thúc trò chơi.

"Chi chi chành chành/Cái đanh thổi lửa/Con ngựa chết trương..." – khác những trò chơi trên, ở trò chơi nhắm mắt trốn tìm, những câu hát đồng dao chỉ vang lên ở thời điểm bắt đầu để tìm ra người đầu tiên nhắm mắt. Những lượt chơi sau, các bạn bị tìm thấy sẽ oản tù tì để tìm ra người nhắm mắt tiếp theo...

Rủ nhau ra sân đình, cùng chơi hết trò chơi này đến trò chơi khác... những buổi tối mùa hè qua thật nhanh, nhiều hôm các bạn trẻ phải về đi ngủ trong sự luyến tiếc và hò hẹn buổi tối hôm sau. Những bài đồng dao cùng những trò chơi dân gian làm cho kỳ nghỉ hè của các bạn nhỏ vui hơn, ý nghĩa hơn, đoàn kết gắn bó hơn. Đến khi khôn lớn, trưởng thành, ai cũng có, cũng nhớ về những kỷ niệm tươi đẹp thời thơ ấu được vui chơi bên bạn bè, cùng nhau hát những bài hát đồng dao gần gũi, thân thuộc, yêu thương.

Không giống ngày xưa, ngày nay, hè đến nhiều bạn nhỏ vẫn bận học thêm, có chút thời gian rỗi thường ngồi máy tính, hoặc xem tivi, điện thoại... Những trò chơi dân gian cùng những câu hát đồng dao không còn vang lên vào những đêm hè trăng thanh gió mát. Vẫn biết, cuộc sống luôn đổi thay, hè về, trẻ em thời nay tìm thấy niềm vui ở những trò chơi mới hơn, phù hợp hơn... nhưng vào những đêm trăng sáng tỏ, làng quê yên ả, thanh bình tôi vẫn thấy nhớ những câu hát đồng dao thân thương, cùng chơi những trò chơi dân gian hòa cùng tiếng nói cười trong trẻo của tuổi thơ mấy chục năm về trước...