Tại liên hoan năm nay, nổi bật là sự tìm tòi, sáng tạo của các nghệ nhân, cung văn và hầu dâng phối hợp ăn ý cùng nhau sáng tạo nên các điệu thức, âm thanh, vũ đạo đạt đến sự hoàn chỉnh làm say đắm lòng người. Trang phục, đạo cụ và đặc biệt là nghệ thuật trình diễn được chuẩn bị công phu đã đem đến cho liên hoan nhiều phần trình diễn thăng hoa, sống động và có sức truyền cảm lớn, qua đó toát lên được nét đẹp văn hóa truyền thống đậm đà bản sắc dân tộc. Liên hoan thu hút đông đảo người xem, để lại ấn tượng trong lòng khán giả, điều đó chứng tỏ sức sống mãnh liệt của hát Văn, Chầu văn trong đời sống tinh thần của người dân. Và cũng chính điều đó chứng tỏ đây là loại hình văn hóa phi vật thể duy nhất được xã hội hóa cao.

Song song với các giá hầu, diễn xướng kinh điển, liên hoan lần này còn xuất hiện một số giá hầu, diễn xướng bản địa đã làm phong phú về nội dung và hấp dẫn về hình thức. Bằng tài năng và tâm huyết của mình, các nghệ nhân, đồng thầy, các cung văn đã cống hiến cho nhân dân tỉnh Hà Nam nói riêng và du khách thập phương nói chung được hòa mình vào những vũ điệu đa sắc màu cùng những cung bậc cảm xúc khác nhau đem lại bầu không khí vui tươi, tăng cường giao lưu văn hóa giữa các địa phương, vùng miền, góp phần giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa hát Văn, Chầu văn.

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, liên hoan vẫn còn có những “hạt sạn”. Ông Nguyễn Công Trung, Phó Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã thẳng thắn nhận xét: Bên cạnh những nghệ nhân, đồng thầy đã thành danh, trình diễn những giá chầu đạt đến độ chuẩn mực thì cũng có một số nghệ nhân mới vào nghề thiếu kỹ năng khi biểu đạt thần thái của các nhân vật quan lớn, thần linh; sự diễn tả các bộ điệu chưa đúng kỹ thuật nên dẫn tới tình trạng hoặc là hời hợt hoặc là mất kiểm soát vượt ra ngoài khuôn khổ lời hát của cung văn. 

Ngoài ra, một số cung văn còn dùng giai điệu nước ngoài phổ lời Việt, dùng băng thu âm sẵn bài hát Văn vào các giá hầu nên đã đánh mất đi ý nghĩa của Chầu văn truyền thống. Một số hầu dâng còn lúng túng chưa thạo việc hoặc thiếu tập trung trong việc phục vụ các giá hầu đã làm giảm tính nghiêm trang vốn có của loại hình nghệ thuật này. 

Đây là những hạn chế mà chúng tôi mong muốn không lặp lại ở những liên hoan lần sau. Sau liên hoan này chúng tôi cũng tin tưởng các nghệ nhân, đồng thầy tiếp tục truyền dạy, uốn nắn, điều chỉnh các thanh đồng, hầu dâng, cung văn mới vào nghề để cùng nhau tiếp nối văn hóa truyền thống hát Văn, Chầu văn của người Việt trong thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Chu Bình