Trách nhiệm bồi thường khi gây ra tai nạn:

Chú tôi mượn ôtô nhờ tôi lái hộ (tôi có đủ điều kiện để lái xe: không sử dụng chất kích thích, có bằng lái, xe còn hạn đăng kiểm) và không may gây tai nạn (tôi sai). Hậu quả có nhiều người bị thương nặng, xe bị hư hỏng. Vậy xin hỏi chịu trách nhiệm pháp lí như thế nào ạ?

Luật sư Phạm Thị Bích Hảo, Giám đốc Công ty Luật TNHH Đức An, Thanh Xuân, Hà Nội trả lời:

 Thứ nhất: Về trách nhiệm hình sự

Theo Điều 260 Bộ luật hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017): “Điều 260. Tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ

1. Người nào tham gia giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm: a) Làm chết người; b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên; c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%; d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm: a) Không có giấy phép lái xe theo quy định; b) Trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định, có sử dụng chất ma túy hoặc chất kích thích mạnh khác; c) Bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn; d) Không chấp hành hiệu lệnh của người điều khiển hoặc hướng dẫn giao thông; đ) Làm chết 02 người; e) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%: g) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm: a) Làm chết 03 người trở lên; b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên; c) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.

4. Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ trong trường hợp có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả quy định tại một trong các điểm a, b và c khoản 3 Điều này nếu không được ngăn chặn kịp thời, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm.

5. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”

Căn cứ theo quy định trên và theo thông tin bạn cung cấp, tùy theo kết luận của cơ quan điều tra về mức độ thiệt hại cho bao nhiêu người, tỷ lệ thương tích mà xem xét trách nhiệm hình sự với mức phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm nếu thuộc vào một trong các trường hợp dưới đây:

- Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên; - Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61%; - Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng trở lên.

Thứ hai: Về trách nhiệm dân sự Bộ luật Dân sự 2015 tại Điều 601. Bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra khoản 2. Chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ phải bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra; nếu chủ sở hữu đã giao cho người khác chiếm hữu, sử dụng thì người này phải bồi thường, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

Căn cứ theo quy định trên nếu chủ sở hữu đã giao xe cho chú bạn thì chú bạn có trách nhiệm bồi thường về dân sự cùng bạn đối với trách nhiệm bồi thường thiệt hại (bao gồm thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần mà người đó gánh chịu) cho những người bị thương do bạn gây ra theo quy định tại điều 590 Bộ luật dân sự 2015.

Bên cạnh đó các bên mượn xe và sử dụng xe thỏa thuận về trách nhiệm bồi thường thiệt hại về tài sản cho chủ sở hữu chiếc xe.

Luật sư Phạm Thị Bích Hảo, Giám đốc Công ty Luật TNHH Đức An/vietnamnet