Tại sao có hiện tượng nguyệt thực?

Nguyệt thực là hiện tượng xảy ra khi Mặt trăng, Trái Đất và Mặt trời lần lượt nằm trên một đường thẳng (hoặc gần thẳng) và Mặt Trăng đi qua bóng của Trái Đất. Khi đó, Mặt trăng nằm đối diện với Mặt trời qua Trái Đất, chính vì vậy, nguyệt thực chỉ xảy ra vào ngày trăng tròn. Do khoảng cách giữa Mặt trăng, Trái Đất và Mặt trời nên trên thực tế bóng của Trái Đất được chia thành hai vùng: vùng bóng tối và vùng bóng nửa tối.

Do có sự phân vùng này mà nguyệt thực được chia làm ba loại, tương ứng với ba giai đoạn. Thứ nhất là nguyệt thực nửa tối – xảy ra khi Mặt trăng đi qua vùng bóng nửa tối của Trái Đất. Vào thời điểm này, Mặt trăng chỉ tối đi đôi chút, do đó nguyệt thực nửa tối thường ít được săn đón như hai loại còn lại. Sau khi di chuyển qua vùng bóng nửa tối, Mặt trăng sẽ đi đến vùng bóng tối. Vào thời điểm Mặt trăng ở giữa hai vùng này, chúng ta có thể quan sát hiện tượng nguyệt thực một phần. Khi đó, Mặt trăng tròn sẽ bị mất một phần như một miếng bánh quy khổng lồ bị ai đó cắn mất một góc vậy. Và giai đoạn được mong đợi nhiều nhất – nguyệt thực toàn phần – xảy ra khi Mặt trăng đi qua vùng bóng tối của Trái Đất và bị che khuất hoàn toàn. Tuy nhiên, Mặt trăng không “biến mất” mà lại xuất hiện với ánh đỏ mê hoặc.

Không phải bất kì lần trăng tròn nào cũng xảy ra nguyệt thực. Do mặt phẳng quỹ đạo của Mặt trăng nghiêng 5 độ so với mặt phẳng hoàng đạo, nên không phải lúc nào Mặt trăng, Trái Đất và Mặt trời nằm trên một đường thẳng. Điểm giao giữa đường đi biểu kiến của Mặt trời và Mặt trăng được gọi là điểm nút, chỉ khi Mặt trăng đi qua điểm nút này thì chúng ta mới có thể quan sát được nguyệt thực.

Nguyệt thực một phần ngày 17/7/2019

Tháng 7 này, Mặt trăng sẽ đi qua điểm nút trên và xảy ra hiện tượng “nguyệt thực một phần”. Nguyệt thực lần này có thể quan sát trên khắp Châu Âu, châu Phi, Trung Á và và vùng Ấn Độ Dương. Tại Việt Nam, chúng ta cũng có thể quan sát được hiện tượng này.

Chi tiết quá trình nguyệt thực như sau: (thời gian đã được quy đổi sang giờ VN):

Nguyệt thực nửa tối bắt đầu: 01:43:51

Nguyệt thực một phần bắt đầu: 03:01:43

Cực đại nguyệt thực: 04:30:44

Nguyệt thực một phần kết thúc: 05:59:39 (không thể quan sát ở Việt Nam)

Nguyệt thực nửa tối kết thúc: 07:17:38 (không thể quan sát ở Việt Nam)

Tại Hà Nội, Mặt Trăng sẽ lặn lúc 05:28, trong khi ở TP Hồ Chí Minh là 05:44, điều đó có nghĩa là chúng ta sẽ không thể quan sát được phần kết thúc của hiện tượng nguyệt thực lần này.

Nguyệt thực một phần lúc cực đại, vào lúc 04:30:44.

Không giống với nhật thực, vùng quan sát nguyệt thực khá rộng và thời gian quan sát tương đối dài. Hơn thế nữa, chúng ta hoàn toàn có thể quan sát bằng mắt thường. Hãy chọn một nơi yên tĩnh, tầm nhìn thoáng về hướng tây và ít ô nhiễm ánh sáng để có một quan sát thuận lợi nhất.

Những lần nguyệt thực tiếp theo xảy ra khi nào?

Trong năm 2019 có hai lần nguyệt thực. Một lần nguyệt thực toàn phần xảy ra vào tháng 1 nhưng không quan sát được ở Việt Nam, và lần hai là nguyệt thực một phần ngày 17/7. Sang năm 2020 có bốn lần nguyệt thực, tất cả đều là nguyệt thực nửa tối, trong đó Việt Nam có thể quan sát các lần nguyệt thực vào tháng 1, tháng 6 và tháng 11. Lần nguyệt thực toàn phần tiếp theo chúng ta có thể quan sát được diễn ra vào ngày 8 tháng 11 năm 2022.

Theo khoahoc.tv